اگر همه ملائکه خدا دست به دست هم دهند نمیتوانند ثواب اعمال شب قدر یک بنده از بندگان خدا را که در این شب دست به دعا برداشته است، محاسبه کنند. اگر تمام عالم وجود جمع شوند و بخواهند شب قدر را درک کنند نمیتوانند. فقط واجب الوجود یعنی خداست که میداند شب قدر چه شبی است؛ بنابراین خداوند در قرآن میفرماید: «وما اَدراکَ ما لیلهالقدر» در مقام تبیین، نه تشبیه، شب قدر مانند اقیانوس لایتناهی است که هر کس به اندازه ظرفیت خودش توانست از این اقیانوس برداشت کند. بعضی از بندگان خدا بسیار، بعضی کم و بعضی از بندگان هیچ.
آب دریا را اگر نتوان کشید/ هم به قدر تشنگی باید چشید
امسال همه ما این شب عزیز را به واسطه حضور کرونا متفاوت برگزار کردیم، اما با همه محدودیتها بسیار نزدیکتر به خدا بودیم و دستاوردهای بیشتری بهدست آوردیم. پس باید بیشتر قَدرِ دستاوردهای قَدر را بدانیم.
یکی از دستاوردهای شبهای قدر، دعا و مأنوس شدن با خداست که باید از این موهبت الهی بعد از شبهای قدر هم استفاده کنیم. در روایت وارد شده است که دعا
«مخّ العبادة»؛ مغز عبادت، یا به تعبیری، روح عبادت، است. دعا یعنی چه؟ یعنی با خدای متعال سخن گفتن؛ در واقع خدا را نزدیک خود احساس کردن و حرف دل را با او در میان گذاشتن. دعا یکی از مهمترین کارهای یک بنده مؤمن و یک انسان طالب صَلاح و نجات و نجاح است. کسی که در این شبها به وسیله دعا با خدای خویش رابطه برقرار کرده، محبوب خدا شده است. مقام معظم رهبری در اینباره میفرمایند: یکی از دستاوردهای شبهای قدر دعاست. از فوائد دعا این است که وقتی ما (در شبهای قدر) دعا میکنیم با زنده نگهداشتن یاد خدا در دل، غفلت را که باعث بسیاری از خطاهاست، میزداییم. بزرگترین خسارتی که افراد محروم از دعا مبتلای به آن میشوند، این است که یاد خدا از دل آنها میرود. نسیان و غفلت از خدای متعال برای بشر بسیار خسارتبار است. همچنین دعا، باعث تقویت و استقرار ایمان در دل است. ایمانِ قابل زوال در مواجهه با مال دنیا، با قدرت دنیا، با لذات جسمی و شهوات قلبی، از دست میرود و دعا حافظ آن است.
دستاورد دوم شبهای قدر، دمیدن روح اخلاص در انسان است. اخلاص یعنی کار را برای خدا انجام دادن. همه کارها را میشود برای خدا انجام داد. بندگان خوب خدا همه کارهای معمولیِ روزمره زندگی را هم با نیت تقرب به خدا انجام میدهند. بعضی هم هستند که حتّی قربیترین و عبادیترین کارها - مثل نماز - را نمیتوانند برای خدا انجام دهند. بیاخلاصی، درد بزرگی برای انسان است. شیطان وقتی رانده شد قسم یاد کرد همه انسانها را گمراه میکنم الا بندگان خالص خدا یعنی زور شیطان به همه میرسد مگر مخلَصین.
دستاورد سوم شبهای قدر، خودسازی و تطهیر است. در شبهای قدر با توجه به تقرب به خداوند، رشد فضایل اخلاقی در انسان شکل میگیرد. انسان با توجه به حضرت حق و سخن گفتن با خدای متعال و خلوت کردن در شبهای قدر، فضایل اخلاقی را در خود تقویت میکند و رذائل اخلاقی از او دور میشود.
یعنی انسان در شبهای قدر تغییر میکند و با بخشیده شدن گناهانش زمینه رشد و تعالی برای او فراهم میشود و با تطهیر شدن به سمت کمال حرکت میکند.
حالا که شبهای قدر را پشت سر گذاشتیم باید از دستاوردهای آن محافظت کنیم، گناه نکنیم و با قلبی مملو از عشق بدون تضییع حق یا رنجاندن دل دیگران، خالصانه بندگی خدا و خدمت به خلق خدا را انجام دهیم.