گردشگری را علاوه بر گستره تأثیراتی که در حوزه فرهنگ، اجتماع و بهویژه اقتصاد دارد، با عناوینی نظیر صلح هم گره میزنند. حال شاید پرسیده شود چرا گردشگری مترادف صلح است؟ در ایامی که تقریبا در چهارگوشه جهان جنگها و درگیریهای منطقهای در حال وقوع بوده است، برای پاسخدادن به این سؤال، نخست باید ظرفیتها و ایدههای ذاتی صنعت گردشگری را بررسی کرد.
پیش از پرداختن به صنعت گردشگری به تحلیل دو ابرصنعت دیگر دنیا یعنی صنایع نظامی و صنعت خودروسازی میپردازم. صنایع نظامی همانطورکه از نامش پیداست، صنعتی است استوار بر تولید جنگافزار و قاعدتا جنگها و تهدیدات خصمانه میان انسانها این صنعت را پشتیبانی میکنند.
به زعمی سود کارتلها و تراستهای بزرگ اسلحهسازی در ایجاد جنگها نهفته است؛ اما صنعت خودروسازی و استفاده آن از منابع مختلف معدنی و تولید محصولاتی که به گواهی تحقیقات ازجمله آلایندهترین اشکال تولید و مضرترین تولیدات برای محیط زیست و اتمسفر به شمار میروند، روایتگر این است که دو صنعت بزرگ اسلحهسازی و خودروسازی با ایجاد جنگها و تخریب زمین کمر به انهدام بطیء زمین و ساکنان آن بستهاند.
دراینمیان صنعت گردشگری با تکیه بر دو خصوصیت بنیانی که صلح و وفاق و همدلی بینالمللی و حمایت و حفاظت از زیستگاههای موجود است، خود را بهعنوان صنعتی آیندهمحور مطرح کرده است.
سربازان صنعت گردشگری، سفیران صلح جهانیاند؛ مردمی با شاخههای زیتون در دست که برای گسترش فهم جهانی و ایجاد شناخت بر پایه اصول انسانی از کشوری به کشوری دیگر میروند. ازسویی صنعت گردشگری سهم بزرگی در پاسداری و حفاظت از کرهزمین و منابع آن ایفا میکند. پربیراه نیست که در تحقیقات مختلف علمی از این صنعت بهعنوان صنعت سبز نیز یاد میشود.
بنا بر این دلایل و دهها دلیل مشابه دیگر، صنعت گردشگری در جهان روزبهروز از ارزش، احترام و اهمیت بیشتری برخوردار میشود. کشورهای مختلف با سرمایهگذاریهای خلاقانه روی این صنعت و جذب گردشگر درآمدهای ملی خود را ارتقا میدهند. این درآمدها گاهی معادل چندبرابر درآمدهای نفتی کشورهای دارای سوختهای فسیلی مانند ایران است.
همسایگان ما نیز این اهمیت را درک کردهاند و دراینزمینه از کشور ما پیش افتادهاند. برای مثال دو کشور ترکیه و عربستان و آمار آنها را با کشور خودمان قیاس کنیم تا وضعیت ما در صنعت گردشگری منطقه عیان شود. ترکیه در سال گذشته ۵۶میلیون گردشگر داشته و ۵۴میلیارد دلار درآمد را از صنعت گردشگری در کارنامه مالی خود ثبت کرده است. این کشور نزدیکبه ۳میلیون گردشگر ایرانی را میزبان بود؛ بنابراین جا دارد که به صنعت گردشگری توجه بیشتری شود.