علت آتش سوزی‌های مکرر جنگل‌های ایران چیست؟

به گزارش شهرآرانیوز، طی سه هفته گذشته شاهد وقوع آتش‌سوزی‌های گسترده‌ای در جنگل‌های زاگرس در بخش جنوب و جنوب غربی کشور بوده‌ایم که کانون‌های اصلی این آتش‌سوزی‌ها بیشتر در سه استان کهگیلویه و بویر احمد، خوزستان و بوشهر بوده است و به دلایلی مانند بروکراسی اداری و ناهماهنگی‌های دستگاه‌های مختلف، عملیات اطفای حریق در برخی از این مناطق به طول انجامید.

 با وجود تمام هشدارهایی که کارشناسان از فصل بهار درباره افزایش احتمال وقوع آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع کشور داده بودند اما سازمان‌های متولی آمادگی لازم جهت اقدام به‌موقع برای اطفای حریق را نداشتند همچنین طی هفته‌های گذشته تاخیر و بروز مشکلات فنی هنگام اعزام بالگردهای آبپاش توسط نیروهای مسلح برای اطفای حریق مشهود بود که به‌دلیل ناهماهنگی ارگان‌های مسئول و لزوم انجام برخی تشریفات و نامه‌نگاری‌های اداری عملا مهار آتش را به تاخیر انداخت و باعث گستردگی آن شد.

به عنوان نمونه آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع منطقه حفاظت شده خائیز که در مرز استان‌های کهگیلویه و بویراحمد و خوزستان قرار دارد ۸ خرداد ماه آغاز شد. علیرغم تمام تلاش‌های صورت گرفته از سوی نهادهای دولتی محلی و داوطلبان در روزهای اول مهار نشد و سرانجام پس از پنج روز و در پی اعزام بالگرد و ارسال برخی تجهیزات دیگر در ۱۳ خرداد مهار آن به‌صورت رسمی اعلام شد.

این اتفاق و آتش‌سوزی‌های دیگر در جنگل‌ها و مراتع دیگر طی سال جاری در حالی رخ داد که  کمتر از ۸.۸ درصد از مساحت کل کشور را جنگل فرا گرفته است و جنگل‌های زاگرس حدود ۴۰ درصد از جنگل‌های کل کشور را تشکیل می‌دهد. هادی کیادلیری- دبیر مرجع ملی کنوانسیون تنوع زیستی کشور- معتقد است در کشوری مانند ایران با پوشش گیاهی بسیار کم، نابودی هر یک درخت اهمیت زیادی دارد.

در شرایطی که براساس قانون «ملی شدن جنگل‌های کشور»  کلیه جنگل‌ها و مراتع کشور جزو اموال عمومی محسوب می‌شود و متعلق به دولت است و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، حفاظت‏ محیط زیست‏ را وظیفه‏ عمومی‏ تلقی‏ می‏‌شود، کارشناسان تاکید می‌کنند که دستگاه‌های مختلف باید هنگام وقوع آتش‌سوزی جنگل‌ها و مراتع به‌سرعت واکنش نشان دهند.

محمد درویش- عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور- به ضرورت حذف موانع بوروکراتیک برای دستیابی به این امر مهم اشاره می‌کند و پیشنهاد می‌کند ستادهای بحران و استانداران این اختیار را داشته باشند تا موانع بوروکراتیک را حذف کنند تا در روزهای تعطیل نیز عملیات اطفای حریق و اعزام بالگردها بلافاصله صورت گیرد چراکه مهار شدن آتش در لحظات اولیه بسیار مهم است.

کیادلیری - با استناد به تبصره ماده ۴۷ قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها و مراتع که درباره ضرورت مشارکت ماموران لشکری و کشوری و شهرداری‌های نزدیک محل وقوع آتش‌سوزی در اطفای حریق در صورت تقاضای‌ مأمورین جنگلبانی یا بخشداری است،می‌گوید: نهادهای دولتی مانند هوانیروز باید امکانات و تجهیزات لازم برای مهار آتش‌سوزی مانند بالگردهای آبپاش را در اختیار سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری قرار دهند تا عدم برخورداری این سازمان‌ از امکانات لازم را جبران کنند این در حالیست که شاهد تاخیر در اعزام تجهیزات و بالگردها به مناطق شعله‌ور شده به دلیل تخصیص نیافتن بودجه و تعلل در رعایت دستورالعمل‌های اداری بوده‌ایم.

احمد رحمانی - عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور - هم معتقد است که برای افزایش سرعت اطفای حریق باید ستادی به نام ستاد بحران با حضور نیروهای مسلح، سازمان جنگل‌ها، سازمان‌ حفاظت ‌محیط زیست، نیروهای مردمی و سازمان‌های مردم نهاد تشکیل شود تا با در اختیار داشتن امکانات بتوانند هنگام آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع به‌صورت مشترک و با سرعت وارد عمل شوند.

امید سجادیان -  عضو هیات مدیره انجمن نهضت سبز زاگرس - به ضرورت وجود یک سازمان مرجع پیش از وقوع آتش‌سوزی‌های جنگلی تاکید می‌کند و می‌گوید: این سازمان باید پیش از وقوع آتش‌سوزی هماهنگی‌ها و نامه‌نگاری‌های اداری لازم را انجام دهد و با برگزاری مانور در مناطق مستعد آمادگی لازم برای مقابله به‌موقع با آتش‌سوزی‌ها را کسب کند.

اسحاق جهانگیری - معاون اول رئیس جمهوری - در جدیدترین تلاش‌های دولت برای کاهش خسارات آتش‌سوزی‌های جنگلی به عبدالرضا رحمانی فضلی - وزیر کشور - و محمدباقر نوبخت - رئیس سازمان برنامه و بودجه - دستور داد در ستاد مدیریت بحران با هماهنگی استانداران برنامه‌ای جامع برای کاهش خسارات وارده به جنگل‌ها تهیه شود.

با توجه به تاکید کارشناسان و دستور دولت و پتانسیل بالای وقوع آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع کشور در روزهای گرم سال انتظار می‌رود که موانع اقدام به‌موقع برای اطفای حریق منابع طبیعی مانند اعزام بالگرد نه تنها برای سال جاری بلکه طی سال‌های آینده رفع شود چراکه با توجه دلایل متعدد مانند تخریب جنگل‌ها و تغییرات اقلیمی رخ داده وقوع چنین آتش‌سوزی‌هایی در سنوات بعد دور از انتظار نیست.

منبع:ایسنا