گام‌هایی برای تجدید‌حیات بافت فرسوده محله وکیل‌آباد مشهد

به گزارش شهرآرانیوز؛ مسئله بازآفرینی بافت‌های فرسوده شهری، در دهه‌های اخیر از اولویت‌های اصلی حاکمیت‌های ملی و محلی بوده است. طبق آمار، بیش از ۱۴۰‌هزار هکتار از عرصه‌های شهری کشور در بافت‌های ناکارآمد قرار دارند و بیش از ۳۰‌درصد جمعیت کشور در این بافت‌ها سکونت دارند. کلان‌شهر مشهد، پس از تهران و تبریز، سومین شهر از لحاظ برخورداری از بافت فرسوده و ناکارآمد شهری است. در این کلان‌شهر سی هزار‌هکتاری، حدود ۱۶‌درصد از مساحت را محلات هدف بازآفرینی تشکیل می‌دهند.

معاون شهرسازی و معماری شهرداری مشهد در‌این‌باره گفت: محله وکیل‌آباد، سکونتگاهی کهن با سرمایه اجتماعی، فرهنگی و تاریخی است که امروزه علیرغم پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های مناسب، با مشکلات متعددی دست‌به‌گریبان است.

مشکلات موجود در روند توسعه و بقای محله وکیل‌آباد

به‌گزارش شهرآرانیوز، جواد اصغری با اشاره به برخی مشکلات در این محله بیان کرد: وجود مسائل مالکیتی، ضعف در اتصال محله به ساختار فضایی شهر مشهد، کمبود خدمات محلی، نفوذ‌پذیری پایین محله و ضعف در ساختار شبکه معابر، توزیع نامتناسب تراکم ساختمانی، عدم بهره‌برداری از پتانسیل‌های مکانی مانند هم‌جواری با محور وکیل‌آباد، پارک ملی چهل‌بازه، پارک وکیل‌آباد، تپه سنگی، ییلاقات طرقبه و شاندیز و‌... از جمله مشکلاتی است که سبب شده است محله برای بقا و توسعه خود دچار بحران جدی و به‌عنوان یکی از «بافت‌های ناکارآمد شهر مشهد» شناخته شود.

وی با اشاره به موقعیت استراتژیک این محله در شهر مشهد در کنار فرسودگی کالبدی آن، افزود: این مسئله سبب شده است در دوره‌های مختلف شاهد رویکرد‌های متفاوت باشیم. حدود بیست سال گذشته فرایند تجدید حیات در این محدوده کند یا حتی متوقف شده است.

در ادامه حتما بخوانید قلعه وکیل‌آباد مشهد در مرحله تملک و بازگشایی

طراحی شهری با رویکرد بازآفرینی شهری پایدار

معاون شهرسازی و معماری شهرداری مشهد تصریح کرد: با توجه به مسائل و موضوعات ایجاد‌شده به‌واسطه عدم پاسخگویی در بافت و تغییر رویکرد در سال‌های اخیر و مشخص شدن ضرورت توجه به نظرات مردم به‌عنوان ذی‌نفعان اصلی طرح در اسفندماه‌۱۴۰۰ قراردادی با کارفرمایی اداره‌کل دفتر طرح و مطالعات شهری شهرداری مشهد تحت‌عنوان «طراحی شهری محله وکیل‌آباد مشهد با رویکرد بازآفرینی شهری پایدار» با مهندسان مشاور شارآباد‌بوم منعقد شد.

اصغری در ادامه بیان کرد: این طرح در سه سال اخیر با رویکرد تجدید حیات بافت محله وکیل‌آباد مبتنی بر رویکرد «بازآفرینی شهری پایدار» و اهدافی، چون هم‌پیوندی در مقیاس کلان و خرد، پاسخگویی به نیاز‌های روز ساکنان (خدماتی، تراکمی و دسترسی)، ارتقای نقش گردشگری و سازگاری با محیط‌زیست بود که از‌این‌رو به‌جهت وجود سرمایه اجتماعی قوی و هم‌پیوندی بافت محله وکیل‌آباد، اتخاذ رویکرد مشارکتی و استفاده از نظرات مردمی در فرایند شناخت و تهیه طرح ضرورت یافت.

وی افزود: در گام اول پس از برگزاری جلسه با شورای اجتماعی و معتمدان محله، بازدید‌های میدانی و انجام مصاحبه با ساکنان، مسائل و موضوعات راهبردی محله شناسایی شد. در گام دوم با برگزاری سلسله‌جلسات (بیش از بیست جلسه) با مدیران و متخصصان شهری، اسناد اصلی طرح تفصیلی محله وکیل‌آباد، شامل نظام کاربری زمین و فعالیت، سلسله‌مراتب دسترسی، تراکم ساختمانی و ضوابط و مقررات، تهیه شد و نهایتا طرح مذکور با لحاظ مشوق‌های بازآفرینی و حداکثر انطباق با نظرات مردم در جلسه کمیسیون ماده‌۵ مهرماه‌۱۴۰۳ به تصویب رسید و امید می‌رود با اتکا به این سند مبتنی بر رویکرد بازآفرینی، شاهد رفع مشکلات و چالش‌های محله و بازیابی و بالفعل شدن استعداد‌ها و پتانسیل‌های آن در راستای نیاز ساکنان باشیم.