نگاهی به فیلم «زیر آب»/ Underwater | حادثه پشت حادثه فقط هیجان‌زده شوید
«زیر آب» به هیچ عنوان یک فیلم بدون مشکل نیست، ولی اگر کمی بی‌خیال منطق روایی فیلم شوید، می‌توانید از حوادث پرتعداد داستان به وجد بیایید.
زیر آب
محصول: ۲۰۲۰
کشور سازنده: آمریکا
کارگردان: ویلیام ایوبنک
بازیگران: کریستن استیوارت، ونسان کسل، تی. جی میلر، جسیکا هنویک
خلاصه داستان: نسل بشر که مدام در زمین و فضا دنبال منابع انرژی می‌گردد، این‌بار دریل‌های غول‌آسایش را به جان دریا انداخته و ۷مایل در بستر آن پیش رفته است. اینجا فشار آب ۱۰تن بر مترمربع است. نورا یکی از محققانی است که در این مرکز کار می‌کند. او در پایین‌ترین طبقه این تأسیسات عظیم، مهندس مکانیک گروه است. یک شب که همه مشغول استراحت هستند، نورا متوجه نشتی در دل تأسیسات می‌شود. این نشتی به‌سرعت به یک فاجعه تبدیل می‌شود و کل ایستگاه را نابود می‌کند
خوش‌ریتم و خوش‌ساخت
مهدی حسینی -/شهرآرانیوز «زیر آب» مطلقا وقت را تلف نمی‌کند. در همان تیتراژ ابتدایی موقعیت شخصیت‌ها را در قالب گزیده اخبار به بیننده معرفی می‌کند. سپس نورا (شخصیت اصلی فیلم) را می‌بینیم که مشغول مسواک زدن است، اما حتی پیش از اینکه بتواند مسواکش را تمام کند... بووووووم. به همین سرعت حوادث فیلم آغاز می‌شود و تا به انتها همین فشار و ضرباهنگ را حفظ می‌کند. درواقع «زیر آب» یک فیلم حادثه‌محور است. به این ترتیب چیزی که باعث پیشبرد روایت می‌شود، حوادثی است که یکی پس از دیگری به وقوع می‌پیوندند. در این حالت فرصت چندانی برای شخصیت‌پردازی نیست. انگیزه شخصیت‌ها به اولیه‌ترین نیاز که «حفظ بقا» است، محدود می‌شود. البته این حادثه‌محوری که باعث ریتم خوب فیلم شده است، به‌نوعی پاشنه آشیل آن هم محسوب می‌شود. در خیلی از صحنه‌ها، چون انگیزه شخصیت‌ها معلوم نیست، کنش‌های آن‌ها نامعقول جلوه می‌کند.
مثلا نمی‌فهمیم شخصیتی مثل پال چگونه می‌تواند در آن وضعیت، بنای شوخی و خنده بگذارد. ازخودگذشتگی رودریگو را که کلاه مشکل‌دار را برای خودش برمی‌دارد، نمی‌فهمیم. حتی انگیزه‌های نورا چندان قابل درک نیست و داستان عشقی که در انتهای فیلم برای امیلی تعریف می‌کند خیلی سرهم‌بندی‌شده است. در این میان البته اصرار کاپیتان لوسین برای پیگیری سیگنالی که از سوی یکی از کپسول‌های نجات مخابره شده است، آن هم در میانه کم‌اکسیژنی و اینکه معلوم نیست پایگاه چه زمانی منفجر شود، در پایان فیلم مشخص می‌شود، اما در لحظه وقوع بسیار غیرعقلانی به نظر می‌رسد و مخاطب را اذیت می‌کند. درمجموع «زیر آب» با فضاسازی و ضرباهنگ خوبی که ویلیام ایوبنک برای آن در نظر گرفته، در راضی کردن مخاطب عام سینما کاملا موفق است؛ بنابراین اگر آن‌قدر فیلم‌بین نیستید که پیدا کردن مشابهت‌های «زیر آب» با آثار موفق گذشته آزارتان دهد، از تماشای آن لذت خواهید برد، به‌خصوص که ۲ نقطه قوت اصلی دارد:
بازی خوب کریستن استیوارت
کریستن استیوارت را همه با مجموعه فیلم‌های آبکی و نوجوانانه «گرگ‌ومیش» (Twilight) می‌شناسند، اما گرگ‌ومیش ملاک مناسبی برای سنجش عیار بازیگری او نیست. کریستن استیوارت از آن بازیگرانی است که از کودکی وارد عالم بازیگری شده‌اند. به قول معروف، با وجود سن کم، حسابی خاک صحنه خورده است. او سال ۲۰۰۲ و درحالی‌که فقط ۱۲ سال داشت، در کنار جودی فاستر در فیلم «اتاق امن» دیوید فینچر بازی درخشانی داشت. بازی در مجموعه فیلم‌های «گرگ‌ومیش» به او نوعی استقلال مالی داد تا بتواند در نقش‌هایی که علاقه بیشتری به آن‌ها دارد و جزو سینمای مستقل و کم‌بودجه محسوب می‌شوند، بازی کند؛ فیلم‌هایی مثل «کافه سوسایتی» وودی آلن، «ابر‌های سیلس ماریا» (Clouds Of Sils Maria) و «خریدار شخصی» (Personal Shopper) به کارگردانی اولیویه آسایاس، «زنان مشخص» (Certain Women) ساخته کلی رایکارد (که امسال هم فیلم «نخستین گاو» به کارگردانی او در صدر فهرست بهترین فیلم‌های ۲۰۲۰ قرار دارد) و «هنوز آلیس» (Still Alice) ساخته اسکاری ریچارد گلاتزر؛ بنابراین مشخص است که کریستن استیوارت را باید بازیگری جدی به حساب بیاوریم، نه بازیگری که صرفا برای پول یا شهرت پا به این عرصه گذاشته باشد. او در «زیر آب» هم موفق شده است تنش بالای شخصیت را از ابتدا تا انتها به شکلی باورپذیر در بازی خود منعکس کند. ونسان کسل و جسیکا هنویک هم بازی قابل قبولی دارند. این وسط فقط بازی و شخصیت تی. جی میلر در نقش پال کمی لنگ می‌زند و با بقیه فیلم هم‌ساز نیست. درمجموع بار اصلی بازیگری بر دوش کریستن استیوارت است و او به‌خوبی از پس این کار برآمده است.
فیلم‌برداری فوق‌العاده
نقطه قوت دیگر «زیر آب» فیلم‌برداری بسیار خوب بویان بازلی است که از همان نخستین سکانس فیلم مخاطب را میخ‌کوب می‌کند. او که تصویربرداری آثار موفقی، چون «حلقه» (Ring) و «درمانی برای خوب بودن» (A Cure For Wellness) را در کارنامه دارد، در «زیر آب» نیز بار اصلی فضاسازی را بر دوش کشیده است. دوربین فعال او در میانه صحنه‌های اکشن گاهی تا درون کلاه‌خود شخصیت‌ها هم به پیش می‌رود تا حس و حال و درونیات شخصیت را هم‌زمان با صحنه‌های درگیری شاهد باشیم. «زیر آب» بدون حضور بازلی در پشت دوربین، چیز‌های زیادی کم داشت.
گفتیم «زیر آب» برای مخاطبان عام سینما اثری است موفق و دل‌چسب. فیلمی در ژانر تریلر (دلهره‌انگیز) که مخاطب خود را به‌خوبی سرگرم می‌کند، اما برای مخاطب جدی‌تر سینما، «زیر آب» یک کولاژ ناموفق از فیلم‌های دیگر است که به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
جاذبه (Gravity)
همان‌طور که از خلاصه داستان فیلم هم پیداست، ساختار «زیر آب» کاملا از روی فیلم «جاذبه» کپی‌برداری شده است. با این تفاوت که آنجا قصه در فضا رخ می‌دهد. در «جاذبه» رایان استون یک مهندس مکانیک زن است. او مشغول درست کردن بخشی از ماهواره است که ناگهان باران شهابی او را از بقیه جدا می‌کند. کاپیتان کوالسکی او را پیدا می‌کند و این دو مجبورند برای نجات خود تا ایستگاه بین‌المللی فضایی بروند. حتی صحنه جدایی بین کاپیتان کوالسکی و رایان استون دقیقا و عینا در «زیر آب» تکرار شده است.
دریای سیاه (Black Sea)
اثر دیگری که به‌طور واضح منبع الهام «زیر آب» بوده، فیلم «دریای سیاه» ساخته کوین مک‌دونالد است. آنجا هم در عنوان‌بندی و با دنبال کردن تیتر اخبار متوجه محموله‌ای از طلا می‌شویم که در زمان آلمان نازی غرق شده است و حالا رابینسون باید با استفاده از یک زیردریایی و در مأموریتی مخفی آن را پیدا کند. پایان‌بندی «زیر آب» هم کاملا تقلیدی از فیلم «دریای سیاه» است که برای لو نرفتن قصه، نمی‌توانیم به آن اشاره کنیم.
بیگانه (Alien)
دیگر اثری که احتمالا همه متوجه شباهت آن با «زیر آب» می‌شوند، مجموعه فیلم‌های «بیگانه» است. یک سفینه فضایی به دنبال سیگنالی که دریافت می‌کند در سیاره‌ای فرود می‌آید که آثاری از حیات در آن دیده می‌شود. موجودی کوچک به یکی از خدمه حمله می‌کند و وقتی او را برای درمان به سفینه برمی‌گردانند، آن موجود هم با او وارد سفینه می‌شود. از اینجا نبردی سخت بین هیولا و خدمه سفینه آغاز می‌شود و...
نژاد (Descent)
آخرین فیلمی که به نظر می‌رسد «زیر آب» از آن تأثیر پذیرفته باشد، «نژاد» است. گروهی عازم غارنوردی می‌شوند. دهانه غار ریزش می‌کند و آن‌ها مجبورند مسیر خود را تا دهانه دیگر غار ادامه دهند، اما در این مسیر تازه متوجه می‌شوند نژادی ناشناخته در قلب تاریکی غار زندگی می‌کنند. آن‌ها در تاریکی با این موجودات سفید و کور می‌جنگند تا اینکه...
برای کسانی که این فیلم‌ها را دیده باشند، «زیر آب» چیز جدیدی برای ارائه ندارد. درواقع رد تقلیدش آن‌قدر پررنگ است که کاملا اذیت‌کننده می‌شود، به‌خصوص که «زیر آب» جهان‌بینی درستی ندارد، موضوعی که در این فیلم‌ها وجود داشت. در ادامه به مقایسه جهان‌بینی این فیلم‌ها می‌پردازیم.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
