آینده پرابهام تعامل مجلس و دولت

علی قدیری/ شهرآرانیوز - اگرچه چند روز از حضور محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه کشورمان، در مجلس شورای اسلامی می‌گذرد، همچنان فضای متشنج آن جلسه و حواشی مرتبط با آن در فضای رسانه‌ای کشور ادامه دارد و منجر به واکنش‌های مختلفی از جانب فعالان سیاسی شده است.

یکی از موضوعات مهمی که در این جلسه مجلس رسانه‌ای شد و بازتاب خبری گسترده‌ای را به دنبال داشت، بحث سوال از رئیس‌جمهور است که البته از جانب معدودی از نمایندگان با موضعی رادیکال‌تر ذیل امکان استیضاح هم مطرح شده است.

در تازه‌ترین اظهارنظر در این‌باره علی ربیعی، سخن‌گوی دولت، دیروز در نشست خبری هفتگی با رسانه‌ها در پاسخ به پرسشی درباره موضع دولت در برابر طرح سؤال از رئیس‌جمهور گفت: «از نخستین روز‌هایی که مجلس یازدهم تشکیل شده، بنای دولت بر همکاری با این مجلس بوده‌است و دست همکاری برای حل مشکلات مردم ازسوی دولت به سمت مجلس دراز شده است.

عبور از بحران‌های خارجی و اقتصادی و اجتماعی قطعاً با تعامل همه قوا محقق می‌شود و اگر همکاری مسئولانه همه قوا نباشد، راه به جایی نخواهیم برد. سؤال از وزیر و رئیس‌جمهور، حق همه نمایندگان است، اما استفاده از این حق با عنایت به همه ملاحظات دیگری که در این زمینه مطرح است، به نفع ملت و کشور خواهد بود. ما نگرانیم این سؤال که در ماه‌های نخست مجلس یازدهم و در شرایط ناآشنایی بسیاری از نمایندگان دوره‌اولی با مشکلات کشور مطرح می‌شود، به جای اینکه به پیشبرد امور کشور بینجامد و نتیجه‌بخش یا امیدبخش باشد، نتیجه عکس داشته باشد. در بیشتر این سؤالات چشم اندازی برای حل مشکلات کشور و مردم و همراهی برای اداره کشور نمی‌بینم.

اگر پیش از اینکه این موضوعات به عنوان سؤال از رئیس‌جمهور مطرح شود، در کمیسیون‌های تخصصی مجلس و از طریق توضیح وزرا پیش رود، نتیجه‌بخش‌تر خواهد بود.
محمد باقری، نماینده مردم بناب در مجلس، نیز در اظهارنظری، جلسه علنی روز یکشنبه مجلس شورای اسلامی با حضور وزیر امورخارجه را مظهر بی اخلاقی توصیف کرد و گفت: «متأسفانه حواشی این جلسه در شأن نظام و مجلسی با ادعای انقلابیگری نبود. ما باید اخلاق‌مداری را رعایت کنیم. این مشی برای به حاشیه بردن کشور، باعث می‌شود همه ما ضرر کنیم. این رفتار‌ها نشانه این است که ما هنوز به عقلانیت کامل نرسیده ایم. باید سعی کنیم عقلانیت را بر مجلس شورای اسلامی حاکم کنیم تا گفتگو‌ها در یک فضای منطقی دنبال شود.»

در همین‌باره محمدجواد حق‌شناس، فعال سیاسی اصلاح‌طلب و عضو شورای اسلامی شهر تهران، در گفتگو با شهرآرا گفت: «باید بپذیریم که شأن مجلس به عنوان مهم‌ترین نهاد مردم‌سالار در جمهوری اسلامی، شأن قوی نظارتی و پیگیری حقوق مردم بر اساس چارچوب منافع ملی است. هر نقد، سؤال و حتی استیضاح جزو حقوق مسلم نمایندگان مجلس است. اما مهم‌ترین شاخص برای ارزیابی عملکرد نمایندگان مجلس و اینکه آیا کلیت مجلس بر اساس وظایف قانونی خود عمل می‌کند یا نه، خودِ قانون به عنوان مهم‌ترین نماد مردم‌سالاری است. با توجه به جایگاه مجلس، نمایندگان مجلس پیش از هر کسی باید به قانون پایبند باشند».

 

حق‌شناس در تحلیلی، حواشی جلسه علنی یکشنبه مجلس را ناشی از مدیریت ضعیف هیئت‌رئیسه مجلس دانست و گفت: «من فکر می‌کنم آنچه در جلسه پرسش از آقای ظریف در مجلس رخ داد، به نحوه اداره مجلس بازمی‌گردد و در این موضوع هیئت‌رئیسه خوب عمل نکرد. وقتی که هیئت‌رئیسه، وزیر امورخارجه را برای حضور در مجلس دعوت می‌کند، علی‌القاعده باید جایگاه وزارت امورخارجه و حرمت مهمان خود را حفظ کند. نمایندگان مجلس می‌توانند سؤال و نقد کنند که خیلی هم عالی است، اما اینکه نماینده‌ای به خودش اجازه دهد خارج از قاعده توهین کند و نظم جلسه را برهم بزند، ناشی از مدیریت ضعیف هیئت‌رئیسه است که نتوانسته است از حرمت مهمان خود حفاظت کند. در نتیجه آنچه در مجلس گذشت، نقدشدنی است؛ هم درباره عملکرد هیئت‌رئیسه و هم درباره عملکرد نمایندگانی که توهین کردند و این جای تأسف است؛ چراکه نمایندگان در جایگاهی که خود باید حافظ قانون باشند، به قانون پایبند نبودند».

غلام‌حیدر ابراهیمی‌بای‌سلامی، نماینده ادوار مجلس، نیز در گفتگو با شهرآرا گفت: «این نحوه برخورد مجلس با وزیر نشان می‌دهد که مجلس از جایگاه خودش خارج شده و وقتی چنین اتفاقی افتاده است، دیگر نظارت به معنای واقعی انجام نمی‌شود و به جای آنکه سخن آقای ظریف شنیده شود و تحلیل منطقی درباره آن وجود داشته باشد، چنین رفتار‌های نامناسبی بروز می‌کند. من فکر می‌کنم این‌ها نشانه‌ای از نابسامانی سیاسی است.»

 

 

درباره پرسش مجلس از رئیس‌جمهور و احتمال استیضاح او در آینده نیز حق‌شناس به شهرآرا گفت: «طبق آنچه تاکنون از این مجلس دیده‌ایم، به نظر نمی‌رسد تصمیماتی که می‌گیرد، خیلی متکی به داخل مجلس و مستقلانه باشد. در نتیجه باید منتظر ماند و دید رویکرد آنانی که موضوع استیضاح رئیس‌جمهور را دنبال می‌کنند، چیست، بنابراین پیش از آنکه سراغ این پیش‌بینی برویم که آیا مجلس سراغ استیضاح رئیس‌جمهور می‌رود یا نه، باید جای دیگری را ارزیابی و تحلیل کرد که آیا اراده استیضاح دارند یا نه.»

در همین باره ابراهیمی‌بای نیز معتقد است: «استیضاح وزرا و رئیس‌جمهور، حق مجلس است و مجلس مطابق تشخیص خود باید بتواند این کار را بکند، اما من فکر می‌کنم بحث استیضاح در این مجلس، تشریفاتی است. اگر استیضاح در معنای واقعی آن باشد، فرصت خوبی است تا رئیس‌جمهور درباره تمامی این سال‌ها با مردم سخن بگوید و در خلال پاسخ‌ها مقصر آن مشخص شود. اما پیش‌بینی و پیش‌گویی، کار پیامبران است. ما نمی‌توانیم پیش‌بینی کنیم که در آینده استیضاح یا استعفای رئیس‌جمهور محقق خواهد شد یا نه.

این موضوع وابسته به موضع‌گیری‌های رئیس‌جمهور و سایر وزراست و عهدی که آن‌ها با مردم بسته‌ا‌ند. هیچ‌کس نمی‌تواند پیش‌بینی کند که در آینده چه خواهد شد. اما نکته مهمی که در شرایط فعلی باید به آن توجه کرد، این است که تعلیق حالت بسیار بدی است و ما شاهد هستیم که دولت به سمتی حرکت می‌کند که در تعلیق باشد و دولت در تعلیق، منجر به نابسامانی و ناکارآمدی بیشتر در کشور می‌شود».