به گزارش شهرآرانیوز؛ نماز، ستون دین و برترین عبادت ماست؛ عبادتی که هم زندگی دنیاییمان را سامان میدهد و هم پلی به سوی سعادت اخروی است. در میان نمازهای واجب روزانه، نماز صبح جایگاهی ویژه دارد. عارفان و استادان اخلاق، این عبادت سحرگاهی را از مؤثرترین راهها برای آرامش قلب و هدایت مسیر زندگی میدانند. در این مطلب، ساده و صمیمی به این موضوع میپردازیم که چگونه میتوانیم ارزش این فرصت بینظیر را بهتر درک کنیم و با دلی آرام، نماز صبح را همیشه بهموقع بخوانیم.
از آیتا... بهجت سؤال شد: چه کنیم تا نماز صبحمان قضا نشود؟ در پاسخ فرمودند: «کسی که باقی نمازهایش را در اول وقت بخواند، خدا او را برای نماز صبح بیدار خواهد کرد.»
اعمال و رفتاری که انسان در طی روز انجام میدهد، نقش بسیار مهمی در توفیق انسان برای انجام عبادات دارد؛ یعنی هرچه در طی روز کارهای شایسته از انسان سر بزند، توفیقات انسان نیز برای اعمال خوب دیگر بیشتر فراهم میشود، لذا باید نسبت به این مسئله بسیار حساس بود تا بهواسطه گناه، درک لذت سحرخیزی را از دست نداد. در مورد توفیق خواندن نماز صبح هم یکی از مقدمات مهم این است که برای سایر نمازها کم نگذاریم و سایر نمازها را اول وقت و با تشریفات بخوانیم.
بدن انسان بهخصوص در شب به خواب کافی نیاز دارد و اگر این نیاز برطرف نشود، در کار روزانه و... خلل ایجاد میکند. شبنشینیها و خوابیدن دیرهنگام در بیدار نشدن برای نماز یا کسالت در آن، بسیار مؤثر است.
معمولا کسانی که تا دیروقت بیدارند، نمیتوانند نماز صبح را بهجا آورند. اگر هم بیدار شوند، طبیعی است که نمازی با کسالت و خوابآلودگی خواهند خواند. همچنین دیر خوردن شام و پرخوری، زود بیدار شدن و سرحال بیدار شدن را برای انسان سخت میکند. حضرت عیسی (ع) میفرماید:ای بنیاسرائیل! پرخوری نکنید؛ زیرا هرکه زیاد بخورد، زیاد میخوابد و هرکه زیاد بخوابد، کمتر نماز میخواند و هرکه کمتر نماز بخواند، در زمره غافلان قلمداد میشود.
مرحوم آیتالله خوشوقت درباره برخی کارهایی که موجب قضا شدن نماز صبح میشود، میگوید: «آدم، شب زیاد پای تلویزیون بنشیند، غذای چرب هم بخورد، شب هم کوتاه باشد، طبیعی است که دیگر بیدار نمیشود. از ایشان پرسیدند: حالا اگر بخواهد بیدار شود، چه کار باید بکند؟ ایشان پاسخ داد: باید مقدماتش را فراهم کند. مقدمات یکیاش همین است؛ زود بخوابد، پای این تلویزیون ننشیند، غذای چرب نخورد، درست میشود انشاءالله! بنابراین واجب است بر این آدم، این کارها را بکند؛ والّا مبتلا به گناه قضاشدن نماز صبح میشود.»
البته در جامعه امروزی مصادیق جدیدتری مانند چرخیدن در فضای مجازی و اکسپلور گردی و شب نشینیها و مهمانیهای خاص نیز وجود دارد که باید در این جهت کنترل گردد.
یکی از دستورالعملها برای بیدار شدن در وقت نماز صبح بعد از دستور به اینکه سعی کنیم با وضو بخوابیم، سفارشهای متعدد درباره اذکار و دعاهایی است که قبل از خواب میخوانیم. بهطور کلی با یاد خدا خوابیدن، کیفیت خواب انسان را بهتر و بیدار شدن برای نماز را آسانتر میکند که این اذکار و دستورالعملهای قبل خواب بسیار است.
امامصادق (ع) میفرمایند: «هیچ فردی نیست که آیه آخر سوره کهف را هنگام خوابیدن بخواند، مگر اینکه در هر ساعتى که بخواهد، از خواب بیدار شود. در روایت دیگری از حضرت امامصادق (ع) از پیامبر گرامی اسلام (ص) نقل شده است: «هرکه بخواهد شب برای عبادت برخیزد، چون در بستر خود خوابید، بگوید: (بعد از بسما...) بار خدایا، مرا از مکر خود آسوده مدار، یاد خودت را از خاطرم مبر و مرا در گروه غافلان قرار مده، من در فلان ساعت برخیزم. محققا خدای متعال برای او فرشتهاى میگمارد که او را همان ساعت بیدار کند».
مرحوم آیتا... مجتهدیتهرانی میگفت: «برخی هنگام نماز صبح نمیتوانند بهخاطر سنگینی بلند شوند که از آثار گناه است. شخصی به امام حسن عسکری (ع) گفت که هر شب قصد میکنم نماز شب بخوانم، اما نمیشود. امام فرمود: گناه، تو را زنجیر کرده است. دلیل اینکه کسی دلش میخواهد نماز شب بخواند، اما نمیتواند، انجام گناه است و با استغفار میتواند آن را رفع کند. شعری هست که میگوید: هرکه سحر ندارد، از خود خبر ندارد.»
آیا تاکنون فکر کردهاید چرا وقتی بلیت هواپیما یا قطار یا امتحان دارید، یا با دوستتان قرار دارید، فورا بیدار میشوید و چهبسا بدون کوک کردن ساعت و از مدتها قبل از ساعت قرار، خودبهخود بیدار میشوید یا به کسی میسپارید که بیدارتان کند و هیچ چیزی مانع بیدار شدن شما نمیشود، اما هنگامی که میخواهید نماز بخوانید و با خدا صحبت کنید و قرار ملاقات با خدا دارید، اینطور نیست و هر کاری میکنید، بیدار نمیشوید و اگر بیدار شوید، دوباره میخوابید؟
میدانید مشکل ما چیست؟ مشکل این است که ما به قراری که با دوستمان داریم، بیشتر علاقه و ایمان داریم و رابطه با دوستان را بیشتر دوست داریم تا رابطهمان با خداوند را. وقتی یاد دوست را در ذهن و دل خود کوک میکنیم، بدون ساعت بیدار میشویم، ولی وقتی یاد خدا را در خود کوک میکنیم، نمیتوانیم بیدار شویم. مشکل، انگیزههای معنوی است که باید تقویت شود.