برخورد بار کامیون با پل هوایی شهید فهمیده در مشهد (۲ آذر ۱۴۰۳) انتقام از قاتل با قتل فجیع سه عضو خانواده سانحه رانندگی در خواف خراسان رضوی هشت مصدوم برجای گذاشت (۲ آذر ۱۴۰۳) قتل فجیع جوان ۲۳ ساله تهرانی به جرم دفاع از ناموس تصادف در مسیر سبزوار- خوشاب یک کشته و ۲ زخمی برجای گذاشت (۲ آذر ۱۴۰۳) کاهش مصرف آب در مشهد، نتیجه اقدامات فرهنگی موثر است مسمومیت ۶ عضو یک خانواده با گاز مونوکسید کربن در نزدیکی مشهد (۲ آذر ۱۴۰۳) ۸ محصول غیرمجاز آرایش چشم اعلام شد برخی جاده‌های خراسان رضوی بارانی و لغزنده است (۲ آذر ۱۴۰۳) آیا میتوان با زن مبتلا به ایدز ازدواج کرد؟ پروازهای ایران‌ایر به فرودگاه استانبول روزانه شد جزییات حادثه سقوط آسانسور یک ساختمان مسکونی در خیابان قائم مشهد واژگونی خودرو در بجستان خراسان رضوی یک کشته برجای گذاشت (۲ آذر ۱۴۰۳) دستگیری ۳۸۶ متهم به سرقت در اجرای طرح اقتدار امنیت اجتماعی در مشهد زمان برگزاری کنکور سراسری ۱۴۰۴ اعلام شد تلاش‌های ماندگار استاد باقرزاده در توسعه دانشگاه فردوسی و رفاه دانشجویان اختصاص ۲.۲ هزار میلیارد تومان برای تکمیل طرح‌های نیمه‌تمام سیستان و بلوچستان آخرین اخبار از تأثیر معدل در کنکور توصیه‌هایی برای محافظت در برابر آلودگی هوا واژگونی خودرو در بولوار وکیل‌آباد مشهد بدون مصدوم و محبوس تنها نشانه پوکی استخوان «شکستگی» است ستاد حقوق بشر به تصویب قطعنامه پیشنهادی کانادا علیه ایران اعتراض کرد اختلافات مالی بین ۳ دوست در تهران منجر به قتل شد شمارش معکوس برای روشن‌شدن تنور نانوایی در محله عمار یاسر مشهد اعترافات مردی که همسرش را با کلنگ در مشهد به قتل رساند + عکس پیش‌بینی هواشناسی مشهد و خراسان رضوی (پنجشنبه، یکم آذر ۱۴۰۳) | تداوم بارش باران در غالب نقاط استان نگرانی وزیر بهداشت از روند نزولی زادوولد در کشور | ثبت کمتر از یک میلیون تولد در سال ۱۴۰۳ بازنشستگان تأمین اجتماعی فعلاً بیمه تکمیلی ندارند! (یکم آذر ۱۴۰۳) | لطفاً بیمار نشوید انجام ۱۵۰۰ عمل جراحی برای مجروحان حادثه لبنان در ایران تأکید معاون وزیر نیرو بر ضرورت اعمال مدیریت مصرف آب در مشهد
سرخط خبرها

فلسفه اشکنه در سفره های ایرانی

  • کد خبر: ۳۵۶۷۵
  • ۰۲ مرداد ۱۳۹۹ - ۱۴:۳۲
فلسفه اشکنه در سفره های ایرانی
اشکنه را نباید تنها ترکیبی از روغن و پیازداغ و آب دانست. این غذای ساده تا همین چند ده ‌سال قبل تنها نجات‌بخش شکم‌های گرسنه و رنگ‌دهنده سفره‌ های خالی بوده است.
ایمان فروزان‌نیا | شهرآرانیوز؛ اشکنه را نباید تنها ترکیبی از روغن و پیازداغ و آب دانست. این غذای ساده تا همین چند ده‌سال قبل تنها نجات‌بخش شکم‌های گرسنه و رنگ‌دهنده سفره‌های خالی بوده است.

بیشتر ما غذا‌ها را مشتی مواد خام می‌بینیم که در یک فرایند ساده یا پیچیده با هم ترکیب و پخته می‌شود، اما این ظاهر یک غذاست. پشت هر غذایی فلسفه و دلیلی برای شکل گرفتن وجود دارد. مثلا وقتی درباره پیتزا در همین صفحه نوشتیم، گفتیم که «این غذای ارزان و خوش‌مزه را نانوا‌های بندر ناپل قرن‌ها برای مشتریان فقیر خود می‌پخته‌اند و می‌توان آن را نوعی پیروزی هوش و ذوق انسان بر تنگ‌دستی و کمبود موادغذایی نامید.» خب این‌طور نیست که فقط پیتزا، چون فرنگی است، فلسفه داشته باشد. اشکنه هم فلسفه دارد. اتفاقا فلسفه بسیار قشنگی دارد و دلمان نیامد از آن بگذریم.

اشکنه چیست؟ اشکنه آب مزه‌داری است که نان را قابل خوردن یا شاید هم باید بگوییم خوردنی‌تر می‌کند. بیایید چند صدسال به عقب برگردیم، زمانی که قوت غالب مردم نان بوده است. داریم درباره چطور نانی صحبت می‌کنیم؟ نانی خشک و زمخت که در مقیاس زیاد پخت و نگهداری می‌شده است. داغ کردن تنور و پخت نان کار پرزحمتی بوده و نمی‌شده هرروز برای دوتا نان داغ، تنور آتش کرد. اصلا تا همین چند ده‌سال قبل (دارم از زمان بچگی خودمان حرف می‌زنم) که زحمت پخت نان بر عهده نانوایی‌های محل افتاده بود و دیگر خانه‌ها تنور نداشت، باز هم عادت مردم این بود که نان را در حجم زیاد بخرند. نان زیاد بعد از بیات شدن خشک می‌شد تا کپک نزند. خب خوردن نان خشک خالی هم کار سختی است. اصلا نان تازه هم اگر قرار باشد چاشت هرروز آدم باشد، دل را زود می‌زند، نان خشک که دیگر جای خود دارد. اینجاست که اشکنه وارد سفره می‌شود. یک غذای سریع که هم به نان طعم می‌دهد، هم آن را نرم می‌کند. اشکنه یک غذای هوشمندانه است که سیر شدن را دل‌چسب کرده و عذاب نان خشک خوردن را از سر مردم دور کرده است.

حالا به مختصات این غذا نگاه کنید. اول اینکه ارزان است، با یک پارچ آب از غذای ۵ نفر به غذای ۱۰ نفر تبدیل می‌شود و به قول قدیمی‌ها برکت دارد. دوم اینکه زود آماده می‌شود و وقت مادر خانه که هم‌زمان کلی مسئولیت ازجمله آشپزی را بر عهده داشته است، کمتر می‌گیرد. سوم اینکه در هر منطقه‌ای با ارزان‌ترین و در دسترس‌ترین مواد اولیه تهیه می‌شود و تنوع خوبی دارد. در مشهد که مردمش پیاز و گوجه‌فرنگی و سیب‌زمینی می‌کارند، همین اشکنه‌ها باب بوده است. کمی آن طرف‌تر در شهر‌هایی که کشت خربزه دارند، اشکنه تخم خربزه رایج بوده است. به بیرجند که می‌رفتی، چون در بیابان «بنه» (یک دانه چرب و روغنی) زیاد بوده، اشکنه بنه می‌خوردند و از آنجا که بیشترشان دام‌دار بودند، اشکنه قروت هم رایج بوده است.
حالا، اما با فراوانی غذا، با رایج شدن برنج و با تغییر ذائقه مردم، اشکنه به کناره رفته است. به قول نجف دریابندری، نویسنده کتاب مستطاب آشپزی، «اشکنه را زیاد جدی نمی‌گیرند و معمولا خاص روز‌هایی است که به‌دلیلی در تدارک ناهار هرروزه اختلالی پیش آمده باشد.»، اما این‌ها از ارج و قرب اشکنه چیزی کم نمی‌کند. اشکنه برای آن‌ها که روز‌های سخت کمبود غذا و نان خشک خوردن را به یاد دارند، هنوز عزیزترین غذاست.
گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->