رشد ۶۳ درصدی وصول مالیات در خراسان رضوی طی سه ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۴ بازار موبایل ایران زیر و رو شد قیمت رمزارز‌های دیجیتال در بازار امروز در جهان (۵ مرداد ۱۴۰۴) | قیمت بیت‌کوین دوباره صعود کرد بررسی قیمت امروز دینار در بازار آزاد مشهد | اختلاف بیش از یک میلیونی بازار آزاد و نرخ رسمی (۵ مرداد ۱۴۰۴) + جدول قیمت جدید محصولات ایران خودرو ویژه مرداد ۱۴۰۴ اعلام شد + جدول افت ۱۳ هزار واحدی بورس | گزارش وضعیت بازار سهام (۵ مرداد ۱۴۰۴) سازمان هواپیمایی کشوری: اسامی شرکت‌های ایرانی حاضر در عملیات اربعین ۸ مرداد اعلام می‌شود تمدید مهلت استرداد اظهارنامه و بخشودگی جرایم مالیات بر ارزش افزوده بهار ۱۴۰۴ تا ۲۸ مرداد واریز اعتبار کالابرگ الکترونیک برای دهک‌های ششم و هفتم از فردا (دوشنبه، ۶ مرداد ۱۴۰۴) + جزئیات کاهش قیمت طلا در مشهد (۵ مرداد ۱۴۰۴) فصل وام‌دهی بانک‌های خراسان رضوی قیمت امروز دلار، طلا، سکه و ارز دیجیتال (۵ مرداد ۱۴۰۴) | دلار کانال ۸۸ هزار تومان را از دست داد مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد: جیره‌بندی آب به هیچ وجه راهکار ما نیست صرفه‌جویی ۶ میلیون مترمکعبی آب با تعطیلی چهارشنبه‌های مردادماه صدور مجوز تغییر کاربری برای ۵۳ هکتار از اراضی کشاورزی در خراسان رضوی قیمت امروز میوه و تره‌بار اعلام شد (۵ مرداد ۱۴۰۴) | انجیر به بازار مشهد آمد آتش سوداگری در بحران بی‌آبی | گزارش شهرآرانیوز از بازار داغ خرید و فروش پمپ و مخزن آب در مشهد زندگی سخت کارگران و بازنشستگان با حقوق زیر ۲۰ میلیون تومان نصب پمپ مستقیم هزینه قبض آب منازل را تا ۲۰ برابر بیشتر می‌کند ویدئو| ماجرای یک تن برنج وارداتی که گم شد! درآمد ۲۸۱ میلیارد تومان شرکت بورس تهران در یکسال اخیر جزئیات افزایش مالیات کالاهای آسیب‌رسان به سلامت | از سمبوسه و فلافل تا کاشت ناخن برای نخستین بار سامانه جامع قراردادهای داخلی صنعت نفت راه اندازی شد پیش بینی قیمت طلا و سکه (یکشنبه ۵ مرداد ۱۴۰۴) قیمت امروز خودرو‌های خارجی و مونتاژی (۴ مرداد ۱۴۰۴) | قیمت دیگنیتی پرستیژ چقدر است؟ رشد اندک قیمت‌ها در بازار خودرو‌های داخلی (۴ مرداد ۱۴۰۴) | آریسان ۵۸۲ میلیون تومان اختلاف قیمت ۲۰۰ هزار دینار ارز اربعین و بازار آزاد چقدر می‌شود؟ (۴ مرداد ۱۴۰۴) کنتور هوشمند یک عامل بازدارنده برای مشترکین پرمصرف است | در مشهد زیر ۱۰ درصد مشترک پرمصرف داریم آغاز فروش فوق‌العاده ۱۱ محصول ایران خودرو از امروز (۴ مرداد ۱۴۰۴) + جزئیات
سرخط خبرها

گسترش فساد به‌دور از چشم نهادهای ناظر

  • کد خبر: ۳۵۶۹۱
  • ۰۲ مرداد ۱۳۹۹ - ۱۰:۴۸
گسترش فساد به‌دور از چشم نهادهای ناظر
حسین راغفر - اقتصاددان

اصلی‌ترین موانع در روند توسعه اقتصادی ایران، سلطه سرمایه‌های تجاری و مالی بر این نظام است؛ به این معنا که صاحبان سرمایه‌های تجاری و مالی بر نظام تصمیم‌گیری کشور سلطه دارند. آنچه منویات صاحبان این سرمایه‌هاست، در محافل تصمیم‌گیری‌های حکومت ایران بسیار دیده و شنیده می‌شود. افزایش نرخ ارز، سیاست‌های مربوط به اخذ مالیات و تسهیلات بانکی و نرخ‌های ترجیحی بازار همگی بر اساس تصمیماتی است که در سطوح عالی کشور گرفته شده است؛ موضوعاتی که اولویت آن‌ها حفظ منافع صاحبان این سرمایه‌هاست تا حفظ منافع مردم.

از طرفی مناسبات مبتنی بر رفاقت و قوم‌وخویشی بر اقتصاد کشور سایه افکنده است؛ معضلی که تنها مربوط به دوران پس از انقلاب نیست و پیش از انقلاب نیز وجود داشته است؛ موضوعاتی که همگی به‌نوعی جامعه را با اشکال مختلف مناسبات پرفساد و نتایجی چون نابرابری‌های بسیار گسترده همچون بیکاری روبه‌رو کرده است. زمانی که سیاست‌های داخلی ساختارهای خودشان را تقویت می‌کنند و توسعه می‌بخشند، زمینه‌های نابه‌سامانی‌های اجتماعی نیز رقم می‌خورد. در شرایطی که سرمایه اجتماعی که همان اعتماد مردم به مردم و اعتماد مردم به مسئولان است آسیب ببیند، فشارهای خارجی و توطئه‌های آن‌ها اثربخش‌تر می‌شود و تنها راه مقابله با چنین فضایی، تقویت بنیان‌های تولیدات داخلی در کشور است که می‌تواند آسیب‌های ناشی از سیاست‌های نادرست داخلی را ترمیم کند؛ روشی که البته به ظرفیت‌های داخلی کشور نیز بستگی دارد. عامل فساد نیز یکی از موانع اصلی کاهش شدید ظرفیت‌های تولید داخل به‌شمار می‌آید که تداوم این روند نیز تنها در یک بستر فسادساز امکان‌پذیر است.

به‌همین دلیل ما شاهد شبکه‌های مختلفی از زدوبند، انحصار و نفوذها هستیم؛ فعالیت‌هایی که سفته‌بازی را تقویت و تولید داخلی را به‌شدت زمین‌گیر می‌کند. پس فساد یکی از اصلی‌ترین موانع رشد اقتصادی است. از طرفی رشد فساد در جامعه امری شناخته‌شده است. گفته می‌شود فساد خود زاینده فساد است. واقعیت این است که فساد محصول نابه‌سامانی‌ است و نابه‌سامانی‌ها خود منشأ شکل‌گیری فساد هستند. زمانی که نابه‌سامانی‌ها به فساد منجر می‌شود، در مقابل نیز فساد باعث افزایش همان نابه‌سامانی‌ها خواهد شد. به‌همین دلیل کنترل فساد ضرورتی تام برای رشد اقتصادی جامعه است. مسئله مبارزه با این مشکل باید یکی از اصلی‌ترین اولویت‌های نظام تصمیم‌گیری در کشور به‌حساب آید.

در این رابطه اما نقش دستگاه قضایی بسیار تعیین‌کننده و کلیدی است. متأسفانه در 3دهه گذشته این معضل آسیب‌های جدی را به همه نهادهای اصلی و اساسی کشور همچون بخش اجرایی، قوه‌مقننه و حتی قوه‌قضاییه وارد کرده است؛ موضوعی که خود باعث تسریع رشد فساد می‌شود و مقابله با آن را سخت‌تر می‌کند. با این حال نقش دستگاه قضایی بسیار کلیدی است و مادامی که این نهاد اصلاحات لازم را دورن خود ایجاد نکند، مقابله با فساد امکان‌ناپذیر خواهد بود. زمانی که فساد در کشور نمایان می‌شود، گسترش و ادامه حیات آن به‌دور از چشم نهادهای ناظر و کنترل‌کننده در کشور نیست.

متأسفانه فساد تنها در بخش‌هایی از نهادها ورود پیدا نمی‌کند، بلکه نهادهای نظارتی را که مسئول نظارت بر عملکرد صحیح دستگاه‌های کشور هستند نیز دربرمی‌گیرد. بنابراین یکی از علل رشد این مشکل این است که دستگاه‌های نظارتی، عملکرد خود را به‌درستی انجام نمی‌دهند. البته عملکرد صحیح دستگاه نظارت در نهاد قضایی به‌تنهایی کافی نیست؛ نقش نهادهای مدنی و تشکل‌های غیردولتی و مردمی در مبارزه با فساد باید مورد توجه دستگاه قضایی و نظارتی کشور قرار گیرد. این موضوع که فساد در ایران از حالت اتفاقی یا محدود فراتر رفته و بخش‌های اساسی قوای کشور را به‌ویژه در صنایع بزرگ که عمدتا صنایع خصوصی‌دولتی هستند دربرگرفته، یک واقعیت است. به‌عبارتی شبکه‌های فساد همگی به این شکل ایجاد می‌شوند. افرادی که عاملان اصلی فسادهای بزرگ هستند، برای مصون‌ماندن از پیامدهای آن شبکه‌های خود را گسترده و نهادهای نظارتی و تصمیم‌گیری را آلوده‌تر می‌کنند تا در مواقع لازم مانع از پیگیری پرونده‌های خود شوند؛ شرایطی که حتی در زمان افشاگری منجر به شناسایی کل شبکه و ریشه‌کنی آن نمی‌شود و تنها تعدادی از افراد دسته‌چندم دستگیر می‌شوند و پرونده متوقف می‌شود و فساد نیز به‌حیات خود ادامه می‌دهد.

از طرفی آسیب‌پذیری افشاکنندگان و مبارزان علیه فساد بسیار زیاد است؛ حال چه از درون حکومت باشند، چه خارج از آن، مانند تشکل‌های مدنی؛ همگی به‌سهولت مورد حمله قرار می‌گیرند. طبیعتا شبکه‌های گسترده‌ای هم برای مقابله با افشاگران و از سوی عاملان فساد وجود دارند. برخی رسانه‌ها که فضای گسترده‌ای از آن‌ها توسط شبکه‌های فساد خریداری می‌شوند و طبق اهداف آن‌ها خبررسانی می‌کنند، از جمله آن‌ها هستند؛ نهادهایی خبری که در جهت تأیید اقدامات شبکه‌های فساد و کوچک‌شمردن اقدامات علیه فساد و افشاگران آن، فعالیت می‌کنند که در این رابطه همان‌طور که اشاره شد، هیچ راه‌حلی جز تقویت قوه‌قضاییه و اصلاح امور در این قوه وجود ندارد.

گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->