به گزارش شهرآرانیوز، در مراسم معرفی برندگان جایزه نوبل شیمی ۲۰۲۵ که امروز چهارشنبه ۱۶ مهرماه در ساعت ۱۳:۱۵ به وقت تهران در فرهنگستان سلطنتی علوم سوئد برگزار شد، نام سوسومو کیتاگاوا، استاد دانشگاه کیوتو، ژاپن، ریچارد رابسون، استاد دانشگاه ملبورن، استرالیا و عمر، اِم یاغی از دانشگاه کالیفرنیا، برکلی، آمریکا برای توسعه چارچوبهای آلی فلزی اعلام شد.
هاینر لینک، رئیس کمیته نوبل شیمی، در نشست خبری اعلام جایزه نوبل شیمی ۲۰۲۵ گفت: «این چارچوبها شامل موادی جدید هستند که میتوانند مقدار زیادی گاز را در حجمی بسیار کوچک ذخیره کنند؛ تقریباً شبیه کیف جادویی هرماینی در هری پاتر.»
وبگاه نوبل پرایز درباره این کشف نوشت:
برندگان جایزه نوبل شیمی ۲۰۲۵، سوسومو کیتاگاوا، ریچارد رابسون و عمر یاغی، ساختارهای مولکولی نوینی به نام چارچوبهای فلزی-آلی (MOF) را توسعه دادند که شامل کریستالهای متخلخل با فضاهای بزرگ برای عبور گازها و مواد شیمیایی هستند. این مواد با استفاده از یونهای فلزی بهعنوان پایه و مولکولهای آلی بلند ساخته شدهاند و میتوانند برای ذخیره گازها، جذب دیاکسیدکربن، برداشت آب از هوای بیابان و کاتالیز واکنشهای شیمیایی به کار روند. ابداع این ساختارها از سال ۱۹۸۹ آغاز شد و با تحقیقات کیتاگاوا و یاغی به مواد پایدار و قابل طراحی تبدیل شد که اکنون کاربردهای فراوانی در حل چالشهای زیستمحیطی و صنعتی دارند.
عمر مونس یاغی (Omar Mwannes Yaghi) متولد ۹ فوریه ۱۹۶۵ میلادی، شیمیدان متولد امان، اردن، استاد شیمی در دانشگاه کالیفرنیا، برکلی، برنده جایزه ولف در شیمی در سال ۲۰۱۸ و جایزه مصطفی در سال ۲۰۱۵ میلادی است.
ریچارد رابسون (Richard Robson)، متولد ۴ ژوئن ۱۹۳۷ میلادی در انگلیس، استاد شیمی در دانشگاه ملبورن است. وی به عنوان «پیشگام در مهندسی کریستال شامل فلزات واسطه» توصیف شده است.
سوسومو کیتاگاوا (Susumu Kitagawa)، متولد ۴ ژوئیه ۱۹۵۱ در ژاپن، شیمیدان و استاد برجسته مؤسسه علوم مواد سلولی یکپارچه (iCeMS) دانشگاه کیوتو است که از بنیانگذاران و مدیران فعلی آن محسوب میشود.
سال گذشته، جایزه نوبل شیمی به صورت مشترک به دیوید بیکر(David Baker)، دمیس هسابیس (Demis Hassabis) و جان جامپر (John M. Jumper) برای طراحی پروتئین محاسباتی اعطا شد.
منبع: ایرنا