دولت، لایحه اصلاح قانون هواپیمایی کشوری را تقدیم مجلس کرد ستاد کل نیروهای مسلح: اراده ما بر خونخواهی شهید هنیه خواهد بود آغاز سی و هشتمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی با حضور پزشکیان تسلیت رئیس جمهور به مردم لبنان | پزشکیان: جنایتکار قطعا مجازات عادلانه خواهد شد آمریکا: در انفجارهای دستگاه‌های ارتباطی لبنان دخالتی نداشتیم پوتین امضای موافقت‌نامه جامع راهبردی ایران و روسیه راپذیرفت تل‌آویو: قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل حمایت از تروریسم است حمله پهپادی مقاومت عراق به حیفا در فلسطین اشغالی تیم بسیج جامعه پزشکی ایران وارد لبنان شد (۲۸ شهریور ۱۴۰۳) ایران حمله علیه سفیر خود در لبنان را پیگیری می‌کند تیم ۸ نفره چشم‌پزشکان ایرانی عازم لبنان شدند هزینه اتباع افغانستانی در ایران سالانه بیش از ۱۰ میلیارد دلار است ۹۵ نفر از مصدومان حادثه تروریستی لبنان به ایران منتقل شدند حبیب عباسی، مدیرکل روابط عمومی دفتر ریاست جمهوری شد شورای امنیت درباره انفجار‌های لبنان نشست برگزار می‌کند اعترافات جالب عزت الله ضرغامی در خصوص دوران مسئولیتش در سازمان میراث فرهنگی حماس حملات تروریستی رژیم اسرائیل به لبنان را محکوم کرد لبنان شکایت جنایتهای رژیم صهیونیستی را به شورای امنیت می‌برد فائزه هاشمی از زندان آزاد شد دبیر کل سازمان ملل: وسایل غیرنظامی نباید تبدیل به سلاح شود
سرخط خبرها

درآمدی تاریخی بر نئولیبرالیسم (۲)

  • کد خبر: ۳۸۱۸۴
  • ۲۰ مرداد ۱۳۹۹ - ۱۰:۵۴
درآمدی تاریخی بر نئولیبرالیسم (۲)
علیرضا طوسی رضوانی - مدرس دانشگاه و کارشناس سیاسی
هم‌زمان، ظهور جنبش‌های کارگری و اندیشه‌های سوسیالیستی، فشار‌ها بر نظام سرمایه‌داری را افزود و به این ترتیب، ضرورت دخالت دولت در تأمین رفاه اجتماعی بیش از پیش احساس شد. این‌گونه بود که «موج دوم» لیبرالیسم یعنی لیبرالیسم‌دموکراتیک در نیمه دوم قرن نوزدهم آغاز شد. لیبرال‌دموکراسی در مقابل لیبرالیسم کلاسیک، متضمن اندیشه «برابری» و تضمین حقوق و آزادی‌های بنیادی افراد برای شرکت در تصمیم‌گیری‌های سیاسی بود. تأکید بر برابری و عدالت اجتماعی و ناکافی دانستن اصل «آزادی» از وجوه تمایز لیبرال‌دموکراسی با لیبرالیسم اولیه است. دولت‌های لیبرال‌دموکرات تلاش کردند با شناسایی اتحادیه‌های کارگری و بسط حق رأی به کارگران و زنان، نقایص و ضعف‌های لیبرالیسم کلاسیک را برطرف کنند. وقوع بحران عظیم اقتصادی دهه ۱۹۲۰ که با افزایش بیکاری و فقر، سقوط ارزش سهام شرکت‌ها، ورشکستگی و رکود همراه بود، بر سرعت تحولات در نظام سرمایه‌داری لیبرال افزود. درنتیجه تلاش‌های نظری اقتصاددانانی، چون «جان مینارد کینز»، نظریه «دولت رفاه» و دولت مداخله‌گر در اقتصاد با هدف تنظیم سیاست‌های پولی، ایجاد تعادل در عرضه و تقاضا، ایجاد اشتغال، توزیع درآمد‌ها و برنامه‌ریزی برای اقدامات رفاهی، چون آموزش و بهداشتِ رایگان، مطرح شد و به این ترتیب فصل جدیدی در تاریخ لیبرال‌دموکراسی آغاز گردید که به عصر دولت رفاهی و «دموکراسی اجتماعی» شهرت یافت.

اگرچه دخالت دولت در اقتصاد، سرپیچی آشکاری از ارزش‌های لیبرالیسم به‌شمار می‌آمد، با تشدید بحران‌های اجتماعی، بسیاری از لیبرال‌ها متقاعد شدند که به آن تن دهند. پس از جنگ جهانی دوم اغلب کشور‌های اروپای غربی و آمریکای‌شمالی به سمت نظام دولت رفاه متمایل شدند و سیاست‌های رفاهی و عدالت‌محور، جایگزین سیاست اقتصاد بازار گردید. به عبارتی می‌توان گفت که در این مقطع، لیبرالیسم به ارزش‌ها و اصول سوسیالیسم یعنی برابری و «عدالت توزیعی» نزدیک شد. اما از اواسط دهه ۱۹۷۰ به‌تدریج نشانه‌های رکود اقتصادی نمایان شد. از یک طرف بزرگ شدن بدنه بوروکراسی به افزایش هزینه‌های عمومی و فساد و ناکارآمدی اداری انجامید و از سوی دیگر افزایش دستمزد‌ها و مالیات‌ها زمینه کاهش سرمایه‌گذاری در تولید و نارضایتی صاحبان صنایع و سرمایه را فراهم آورد. برای جبران این نقص، سیاست کاهش هزینه‌های عمومی در صدر علایق اقتصادی و سیاسی دولت‌های غربی قرار گرفت که البته اجرای این هدف تنها از طریق سیاست کاهش هزینه‌های دستمزد و کاستن از هزینه‌های رفاهی، آموزشی و بهداشتی ممکن بود. حاصل این چرخش نظری و عملی، چیزی جز رواج دوباره سیاست‌های اقتصادی نئوکلاسیک و گرایش فزاینده به خصوصی‌سازی در اقتصاد نبود.

در آمریکا این تغییر سیاست از اواخر دهه ۱۹۷۰ و اوایل دهه ۱۹۸۰ و به‌ویژه در دوران ریاست‌جمهوری «رونالد ریگان» به اوج خود رسید و در انگلستان نیز این سیاست جدید از نیمه دوم دهه ۱۹۷۰ و در دوران نخست‌وزیری «مارگارت تاچر» شروع شد. به نظر می‌رسید که لیبرالیسم یک‌بار دیگر به دوران کلاسیک خود بازگشته است. پس از آن بود که اصطلاح «نئولیبرالیسم» بر سر زبان‌ها افتاد. نئولیبرالیسم کوششی بود برای بازگشت به شرایط پیش از دولت رفاهی. براین اساس لیبرال‌های نو، نظریه کینز و نقش دولت به‌عنوان عامل تنظیم اقتصادی را محل تردید قرار دادند و بار دیگر بر مزایای نظام بازار آزاد تأکید کردند.
گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->