تحلیل و بررسی اهداف سفر وزیر امورخارجه سوئیس به ایران

سید مهرداد امیرکلالی | شهرآرانیوز؛ چند روز پیش وزارت خارجه سوئیس در پیامی توئیتری اعلام کرد که ایگنازیو کاسیس، وزیرخارجه این کشور، از تاریخ پنجم تا هفتم سپتامبر (۱۵ تا ۱۷شهریور) در قالب دیداری رسمی به ایران سفر می‌کند. این وزارتخانه اعلام کرد که سفر کاسیس به ایران به مناسبت بزرگداشت صدمین سالگرد روابط دیپلماتیک دو کشور انجام می‌شود. سوئیس در سال۱۹۱۹ کنسولگری خود را در تهران، بازگشایی کرد.

 

در سال۱۹۳۶ این کنسولگری به سفارتخانه ارتقا یافت و به دنبال پیروزی انقلاب اسلامی و پس از آن، تسخیر لانه جاسوسی آمریکا در تهران و قطع روابط ایران و آمریکا، از تاریخ ۳۱خرداد۱۳۵۹، دولت سوئیس از طریق سفارت خود در تهران، حافظ منافع آمریکا در ایران بوده است. در این سفر گویا وزیرخارجه سوئیس قرار است با حسن روحانی، رئیس جمهور، محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه و علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، دیدار کند. کاسیس از سال۲۰۱۷ مسئولیت وزارت خارجه سوئیس را برعهده دارد و تا پیش از این به تهران سفر نکرده است.

رئیس جمهور کشورمان اوایل خرداد امسال در گفت وگوی تلفنی با همتای سوئیسی خود گفت: «انتظار ما از سوئیس این است که در این شرایط حساس که شاهد افزایش تحریم‌های غیرقانونی و غیرانسانی آمریکا علیه ایران هستیم، نقش موثرتری ایفا کند». سیمونتا سوماروگا نیز در این گفت وگوی تلفنی، با ابراز تاسف از خروج آمریکا از برجام، بر ضرورت حفظ این توافق بین المللی تاکید کرد و گفت: «برای حفظ برجام همه تلاش خود را خواهیم کرد و سایر طرف‌های اروپایی را نیز بر این امر و عمل به تعهدات، ترغیب خواهیم نمود».

نکته درخورتوجه این است که سوئیس تنها کشور اروپایی است که دارای کانال مالی تبادلات بشردوستانه با ایران پس از خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریم‌های یک جانبه علیه ایران است.

در همین حال منابع خبری، سفر وزیرخارجه سوئیس به ایران را از این نظر حائز اهمیت دانسته اند که این کشور حافظ منافع آمریکا در ایران است و معمولا آمریکا از طریق آن، پیغام‌های خود را به ایران ارسال می‌کند. ازسویی وزارت امورخارجه آمریکا در بیانیه‌ای به محور‌های مربوط به ایران در گفت وگوی تلفنی وزرای امورخارجه سوئیس و آمریکا اشاره کرده است.

 

مورگان اورتاگوس، سخن گوی وزارت امورخارجه آمریکا، در بیانیه‌ای به گفت وگوی اخیر مایک پمپئو، وزیر امورخارجه آمریکا، با همتای سوئیسی اش، اشاره کرده و نوشته است: «پمپئو وزیر امورخارجه از کاسیس به خاطر نقش مداوم سازنده اش به عنوان حافظ منافع آمریکا در ایران و کمک به محافظت و بازگرداندن شهروندان آمریکایی که به گونه‌ای نادرست در ایران زندانی شده اند، تشکر کرد».

 

علاوه بر این، طبق پیامی که وزیر امورخارجه سوئیس در صفحه توئیترش منتشر کرده است، آن‌ها درباره کانال مبادله کالا‌های بشردوستانه به ایران نیز صحبت کرده اند. سعید خطیب زاده، سخن گوی وزارت امورخارجه کشورمان، نیز درپی انتشار خبر گفت وگوی وزاری خارجه آمریکا و سوئیس درباره ایران، در پیامی توئیتری اعلام کرد که محور گفتگو‌های دو طرف، روابط دوجانبه، تحولات منطقه و موضوعات بین المللی خواهدبود.

در همین باره حسن هانی زاده، کارشناس مسائل بین الملل، در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان، درباره سفر وزیرخارجه سوئیس به ایران، گفت: «این سفر در چارچوب وساطت مالی سوئیس بین اتحادیه اروپا با ایران، تجزیه و تحلیل شدنی است. ازآنجایی که سوئیس یکی از کشور‌های مهم اتحادیه اروپاست و حلقه اتصالی بین ایران و اروپا تلقی می‌شود، این سفر می‌تواند گشایشی برای تبادل مالی در چارچوب اینستکس ایجاد کند». وی با اشاره به اینکه معمولا آمریکا از طریق سوئیس پیغام‌های خود را به ایران ارسال می‌کند، گفت: «ایران میانجیگری کشور دیگری را نمی‌پذیرد؛ البته ترامپ هم که وضعیت شکننده‌ای دارد، نمی‌تواند وارد مذاکره شود؛ چراکه کمتر از دو ماه به انتخابات ریاست جمهوری این کشور زمان باقی مانده است».

همچنین نصرا. پژمانفر، رئیس کمیسیون اصل۹۰ مجلس شورای اسلامی، گفته است: باید از سفر‌های مسئولان خارجی به کشور برای بیان شفاف مواضع ایران بهره گرفت. وی تاکید کرده است: «مهم‌ترین مسئله‌ای که وزیرخارجه سوئیس باید بداند، این است که اگر آمریکایی‌ها بخواهند به هر شکلی تحریم‌های جدیدی را علیه ایران از طریق مکانیسم ماشه رقم بزنند -که اخیرا شاهد این تلاش مذبوحانه بوده ایم- ما در مجلس آماده ایم تا اقدام متقابلی انجام دهیم».

بر اساس اخبار دریافتی، امکان تأمین ارز از طریق منابع ارزی سوئیس میسر شده است و در آینده نزدیک گشایش‌هایی برای تأمین کالا‌های اساسی، دارو و تجهیزات پزشکی میسر می‌شود. چندی پیش بنا به اعلام بانک مرکزی، این اخبار در جریان مذاکرات میان مقامات ایرانی و سوئیسی درباره تسهیل روابط اقتصادی و بانکی و تسهیل روابط تجاری دو کشور منتشر شده است. جزئیات دقیقی در این باره در دسترس نیست، اما براساس گمانه زنی‌های انجام شده و با توجه به سفر وزیر امورخارجه سوئیس به ایران، به نظر می‌رسد یکی از مقاصد این سفر، گسترش روابط اقتصادی و نیز افزایش سطح همکاری‌های تجاری میان دو کشور باشد.

برخی تحلیلگران معتقدند در نبود روابط دیپلماتیک و کنسولی بین ایالات متحده آمریکا و جمهوری اسلامی ایران، به نظر می‌رسد گشایش فوق ناشی از مذاکرات با میانجیگری کشور سوئیس، میان ایران و آمریکا محقق شده باشد و تحقق این گشایش ها، ممکن است ناشی از نشان دادن چراغ سبز آمریکا به سوئیس برای آزادسازی برخی منابع مالی ایران باشد.