خداحافظی کلان شهرها با خودروهای فرسوده

سارا رنگیان - نمایندگان در جلسه علنی روز گذشته مجلس شورای اسلامی ماده ۹ طرح یک فوریتی ساماندهی صنعت خودرو را با ۱۶۱ رأی موافق، ۱۵ رأی مخالف و یک رأی ممتنع -از ۲۱۶ نماینده حاضر- تصویب کردند و بر این اساس حمل بار و مسافر توسط وسائط نقلیه موتوری پس از رسیدن به سن فرسودگی در کلان‌شهرها ممنوع می‌شود.
تبصره یک این طرح، دولت را موظف می‌کند که از محل صرفه‌جویی حاصل از بهبود و مدیریت مصرف سوخت ناشی از اجرای این قانون، سازوکار و تسهیلات لازم را برای جایگزینی خودروهای فرسوده حمل‌و‌نقل عمومی با خودروهای نو فراهم کند. همچنین بنا بر تبصره ۲ این ماده تولید‌کنندگان خودرو و موتور‌سیکلت در داخل کشور موظف‌اند که به ازای تولید هر 4 دستگاه خودرو یا موتور‌سیکلت، گواهی اسقاط خودرو یا موتور‌سیکلت معادل را از مرکز اسقاط دریافت کنند. شماره‌گذاری خودروها و موتور‌سیکلت‌ها منوط به ارائه گواهی اسقاط توسط خودرو‌سازان و موتورسیکلت‌سازان معادل 25 درصد تولید ماهانه است. بر این اساس مراکز اسقاط موظف‌اند گواهی اسقاط مورد تقاضای تولیدکنندگان خودرو و موتور سیکلت را ارائه دهند. علاوه بر این واردکنندگان خودرو و موتورسیکلت موظف‌اند به ازای هر خودرو به تناسب مصرف سوخت، علاوه بر پرداخت عوارض گمرکی، گواهی اسقاط خودرو معادل را دریافت کنند؛ تعدادگواهی اسقاط به تناسب مصرف نوع سوخت و قیمت خودرو وارداتی توسط وزارت صمت با همکاری سازمان ملی استاندارد تعیین می‌شود.
بنابر تبصره ۳ آیین‌نامه اجرایی موضوع این ماده حداکثر ظرف مدت 3‌ماه پس از ابلاغ این قانون به پیشنهاد مشترک سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت صمت و سازمان ملی استاندارد ایران و بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران به تصویب هیئت وزیران می‌رسد.

گامی رو به جلو
به گفته رئیس اداره محیط زیست، سلامت و ایمنی شهرداری مشهد قوانین مرتبط با فرسودگی چندین سال است که وجود دارد و شاید این ممنوعیت تردد در کلان‌شهرها ادامه ماده 8 قانون هوای پاک باشد اما اینکه در زمینه فرسوده‌ها کلان‌شهرها را مستثنا کنیم گامی رو به جلو است که باید طی سال‌های گذشته انجام می‌شد.
محمد پذیرا در گفت‌وگو با شهرآرا گفت: در ماده 8 قانون هوای پاک که مصوب سال 96 است تأکید شده است که حمل بار و مسافر، صدور گواهی معاینه فنی، نداشتن بیمه شخص ثالث، خرید و فروش، نقل و انتقال و تردد وسایل نقلیه موتوری فرسوده ممنوع است و اعمال این قانون هم باید توسط پلیس اجرا شود.
او با تأکید بر اینکه موارد دیگری هم باید در کنار ممنوعیت تردد فرسوده‌ها دیده شود، افزود: به عنوان مثال در تبصره 2 ماده 8 قانون هوای پاک ارائه وام 4 درصد با بازپرداخت ‌ده‌ساله برای جایگزینی فرسوده‌ها مطرح شده است که جا دارد بیشتر به آن رسیدگی شود.

دودزایی 12 درصد خودروهایی که به سن معاینه فنی نرسیده‌اند
پذیرا اما در ادامه با تأکید بر بازنگری در سن نیاز نداشتن به معاینه فنی در کلان‌شهرها، گفت که سن بی‌نیازی به معاینه فنی به مرور زمان از 2 سال به 5 سال و پس از آن به 4 سال در قانون هوای پاک رسید. این در حالی است که بر اساس پایش و نظارت‌هایی که صورت گرفته است 12درصد خودروهای موتوری مشهد که هنوز به سن معاینه فنی نرسیده‌اند، دودزا هستند. طبق تأکید او ضروری است تا همان‌گونه که تردد نکردن فرسوده‌ها را ترویج می‌دهیم سن ‌بی‌نیازی به معاینه فنی را هم کاهش دهیم. پذیرا با اشاره به تردد اقسام مختلف خودروهای کاربراتوری قدیمی در شهر به دلیل افزایش قیمت خودروها در بازار افزود: جا دارد علاوه بر کنترل قیمت خودروها در گواهی اسقاط فرسوده‌ها هم تجدیدنظر صورت گیرد.
طبق اعلام او سن اسقاط برای خودروهای عمومی مانند تاکسی‌های دوگانه‌سوز 10 سال و پایه گازسوزها 12 سال و عمر مفید وانت‌های بنزینی دوگانه‌سوز 14سال و پایه گازسوزها 15 سال است. پذیرا در ادامه گفت: عمر مفید اتوبوس‌های درون شهری بنزینی 10 سال و پایه گاز‌سوزها هم 12 سال است و عمر اسقاط خودروهای شخصی هم 20 سال در نظر گرفته شده است. به گفته او عمر مفید موتورسیکلت‌های بنزینی و کاربراتوری 6 سال، انژکتوری 8 سال و مدل‌های برقی 12 سال است.

پایان مطالعات سیاهه انتشار آلودگی هوای مشهد تا 3 ماه آینده
پذیرا همچنین در خصوص سیاهه انتشار آلودگی هوای مشهد گفت: مطالعات در این خصوص از 16 مهر 97 توسط دانشگاه صنعتی شریف آغاز شده است و تا 3 یا 4 ماه دیگر پایان می‌یابد و بر این اساس سهم همه منابع آلاینده در آلودگی هوای مشهد مشخص می‌شود.