شهرآرانیوز - بهروز افخمی در برنامه «نقد سینما» صدا و سیما مدعی شده است که سام مندس فیلم «دیدهبان» حاتمیکیا را دیده و تحتتأثیر آن، «۱۹۱۷» را ساخته است. او این نکته را هم اضافه کرده است که فیلم حاتمیکیا، خیلی بهتر از اثر سام مندس است:
«منظور این است که «۱۹۱۷» فیلم بدی نیست، اما فیلم متوسطی است و آنچه باعث شده فیلم بد نباشد هم مربوط به فیلمبردار آن است نه کارگردانش که همواره فیلمسازی متظاهر بوده است.»
ابراهیم حاتمیکیا
دیدهبان را سال ۱۳۶۷ با تدوین محسن مخملباف ساخت. نسخهٔ مرمت شدهٔ این فیلم در سی و هفتمین دورهٔ جشنوارهٔ جهانی فیلم فجر و در بخش «فیلمهای کلاسیک مرمتشده» به نمایش درآمد.
در خلاصه داستان فیلم «دیدهبان» آمده است:
دشمن ارتباط خط کمین با نیروهای خودی را قطع کرده و احتمال سقوط منطقه بسیار زیاد است. مقابله و مقاومت نیروها در مقابل دشمن نیازمند حضور دیدهبانی است که آتش سنگین را هدایت کند است. عارفی برای پیوستن به خط کمین و دیدهبانی باید از مسیری عبور کند که زیر آتش شدید دشمن عراقی قرار دارد.
سکانسی از فیلم «دیدهبان»
اما سام مندس ۱۹۱۷ را در ژانر حماسی جنگی در سال ۲۰۱۹ ساخت. جالب است که خود مندس گفته فیلمنامه این فیلم را با همراهی کریستی ویلسون و با الهام از خاطرهای که پدربزرگش برای او تعریف کرده بود، نوشته است.
فیلم در بهار سال ۱۹۱۷ و در اوج جنگ جهانی اول میگذرد. در شمال فرانسه، دو سرباز جوان انگلیسی به نامهای اسکافیلد و بلیک مأموریتی غیرممکن پیدا میکنند: رساندن پیغامی مهم به یک گردان ۱۶۰۰ نفری انگلیسی برای جلوگیری از ورود آنها به کمین مرگبار دشمن. این درحالی است که زمان به سرعت برای آنها در حال سپری شدن است.
ویژگی مهم فیلم مندس این است که او به همراه راجر دیکینز، فیلمبردارش، فیلم را به صورت برداشت بلند، فیلمبرداری کردهاند. کار تصویربرداری به علت پیچیدهبودن پروژه و سختگیریهای مندس و دیکینز بیشتر از مدت تعیینشده به طول انجامید.
۱۹۱۷ در فاصله آوریل تا ژوئیه ۲۰۱۹ در ویلتشر، اسکاتلند و استودیوهای شپرتون جلوی دوربین رفت. هزینه ساخت این فیلم ۹۵ میلیون دلار بوده است.
بخشی از فیلم «1917»
احتمالا ادعای عجیب افخمی به این دلیل است که «دیدهبان» را نخستین فیلم دفاع مقدس میدانند که در جشنوارههای بینالمللی حضور یافت و مورد توجه قرار گرفت.
پورهاجریان، بازیگر و مسئول جلوههای ویژه «دیدهبان»، زمانی گفته بود: «کل هزینه ساخت فیلم بین سه تا سه و نیم میلیون تومان شد که در مقایسه با هزینههای چند صد میلیون دلاری ساخت فیلمهای هالیوودی در ژانر جنگ بسیار ناچیز است.»