ماجرای بانوی سردار

الهام حبشی - شبکه3 که با چالش های جدی در ساخت سریال روبه‌رو است و چند سریال جدیدش ازجمله گاندو حاشیه های زیادی داشت، بالاخره سراغ سوژه ای رفت که توانست نظر بینندگان تلویزیون را جلب کند. ماجرای واقعی شیرزن بختیاری که حالا همه او را به نام «بی بی مریم» یا «بی بی خان» می شناسیم؛ یک داستان تاریخی مهجوراست که بسیار سزاوار شنیده شدن بود. سریال کوتاه «بانوی سردار» به مدت 12شب بر روی آنتن شبکه3 سیما رفت؛ سریالی که تنها بخش هایی مختصر و خلاصه شده از سرگذشت نخست بانوی سردار ایرانی را برای مخاطب بازگو می کرد. در ادامه، کمی بیشتر از این سریال و شخصیت بی بی خان برایتان خواهیم نوشت.

چرا سریال را دوست داشتیم؟
ممکن است سریال برای آن دسته از مخاطبانی که طالب تماشای داستان های پرتعلیق و هیجان انگیز هستند، اندکی کسالت آور بوده باشد، اما جذابیت حکایت «سردار مریم» به حقیقی بودن آن است. «بانوی سردار» با بازی درخشان
«پانته آ سیروس»، بازیگر چهل وپنج ساله تهرانی، رضایت بیشتر تماشاگران را جلب کرد. طراحی صحنه و لوکیشن ها، باورپذیر و دل نشین بود. لباس های طراحی شده به استثنای سرپوش ها و نوع حجاب با اهالی بختیار در دوران قاجار، تطابق کامل داشت. دیالوگ ها به لطف قلم «پرویز شیخ طادی» به شدت تاثیرگذار بود و بسیاری از آن ها در فضای مجازی بازنشر شد؛ مثل «شنیدم زن جوون داری، حلالت، اما بدون وقتی دشمن برسه اینجا، فقط با آب چاه، تشنگیش رو برطرف نمی کنه و بره» یا «ردپاشونو از اینجا تا جلوی دروازه هفت بار آب بکشید و اگر به حکم قرآن، حکمشون مرگ نبود، سوار خر کنید و قریه به قریه بچرخونیدشون». دیالوگ هایی که درنهایت پرمغز بودن، به هیچ وجه شعاری و غلوشده نیستند. برخی ها معتقدند اگر این سریال با لهجه لری بازیگران همراه شده بود، تناسب بیشتری با واقعیت پیدا می کرد اما باید این موضوع را هم درنظر داشته باشیم که با لهجه دار کردن دیالوگ ها، سریال باید ریسک از دست دادن درصد بزرگی از مخاطبانش را می پذیرفت؛ چراکه صحبت کردن با لهجه و گویش یک منطقه خاص، به تجربه فراوان نیاز دارد. اگر بازیگران در همان منطقه بزرگ نشده باشند، توان غلظت دادن به آن لهجه ها را نخواهند داشت و اگر هم داشته باشند، فهم مخاطب از مکالمات به کمترین حد خود خواهد رسید.
به تمام ویژگی های مثبتی که در این سریال کوتاه دیدیم، موسیقی خوب را هم اضافه کنید. موسیقی تیتراژ پایانی سریال «بانوی سردار»، یکی از ترانه های معروف و قدیمی بختیاری است؛ آهنگی با عنوان «بی بی مریم» که یکی از آهنگ های خوب آلبوم «ظله» است؛ آلبومی که «کوروش اسدی»، خواننده لُرزبان ایرانی، مختص غیورزنان بختیاری و به خصوص به یاد رشادت های «بی بی مریم» در سال1380 منتشر کرد.

بانوی سردار را بیشتر بشناسیم
سریال «بانوی سردار» درواقع یک معرفی اجمالی از شخصیت «بی بی مریم بختیاری» است؛ زنی که در سال1253 در یکی از مناطق بختیارنشینِ حوالی اصفهان چشم به این جهان گشود. زنی باسواد، روشن فکر و مقتدر که از بزرگ مبارزان تاریخ ایران در دوران مشروطه به حساب می آید. بانوی سردار، علاوه بر دفاع از حقوق زنان، فنون اردوکشی نظامی و تشکیل هنگ را آموخته بود و با استفاده از این دانش، در دوران جنگ جهانی اول در مقابل اشغالگران روس و انگلیس ایستادگی کرد. در دوران «محمدعلی شاه قاجار»، «بی بی مریم بختیاری» یکی از اشخاص کلیدی و مهم در جریان فتح تهران بود؛ زنی که پابه پای مردان تفنگ به دست با قزاق ها به نبرد برخاست. علاوه بر تمام نکات ذکرشده، بانوی سردار دستی در نوشتن داشته و بسیاری از رجال سیاسی، نویسنده و آزادی خواه ازجمله «علی اکبر دهخدا» و «ملک الشعرای بهار» با او در ارتباط بوده اند. بخشی از سرگذشت بانوی سردار، در کتابی به نام «سردار بی بی مریم بختیاری، سردار آزادگی» به قلم «پریچهر سلطانی» به رشته تحریر درآمده است.

جایگاه درست زن در سریال ها
دربین مخاطبان «بانوی سردار» کمتر کسی پیدا می شود که از روند و نتیجه کار راضی نبوده باشد. نارضایتی های پیش آمده هم بیش از آنکه معنای انتقادی داشته باشد، رنگ وبوی تایید شدن می دهد؛ به عنوان مثال کاربری در توییتر نوشته بود: «چرا سریال ضعیفی مثل بوی باران، تا 50قسمت کش پیدا می کند، اما داستان ارزشمند بانوی سردار در 12قسمت خلاصه می شود؟».
«بانوی سردار» برخلاف سریال های کسل کننده ای همچون «نرگس» و «ستایش»، تصویری حقیقی و برازنده از یک بانوی ایرانی را به تصویر می کشد؛ تصویری که الگویی برازنده و تمام وکمال برای تمام بانوان ایرانی است. زنی که هم در جایگاه مادر بودن خود نمونه و درخشان است و هم در جامعه، نقشی قدرتمند و تاثیرگذار دارد و مدت‌ها جایش در تلویزیون خالی بود.