جزئیاتی از گام سوم ایران در راستای کاهش تعهدات برجام و واکنش‌های جهانی به آن
بعد از خروج آمریکا از برجام و پایبند نبودن اروپایی ها به آن و تأمین نشدن خواسته های ایران، با مصوبه شورای عالی امنیت ملی گام‌هایی برای کاهش تعهدات کشورمان تدوین شد، گام هايي كه البته از سوي كشورمان در چهارچوب توافق برجام است. در همین راستا روز گذشته سخن گوی سازمان انرژی اتمی ایران 4 اقدام اصلی در گام سوم کاهش تعهدات برجامی را تشریح کرد. بر اساس گفته های بهروز کمالوندی، گازدهی به IR6و آغاز به کار زنجیره بیست تایی ماشینIR4، دو اقدام مهم در این مرحله است که طبق برجام باید 11 سال بعد انجام می شد. اقدام سوم يعني تولید محصول غنی سازی با ماشین های نسل جدید و عدم اختلاط پسماند و محصول این زنجیره ها که قرار بود پس از سال 10 از آغاز برجام انجام شود نیز انجام شد. اقدام چهارم نیز راه اندازی ماشینIR6به صورت زنجیره ۲۰ ماشین است که قرار بود از آبان ماه 98 آغاز شود و از دیروز گازدهی به آن شروع شده است.
جزئیات گام سوم
به گزارش ایرنا، بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی، دیروز در کنفرانس خبری درباره جزئیات گام سوم کاهش تعهدات برجام سخن گفت و به بیان جزئیات اقدام ایران در کاهش تعهدات پرداخت و گفت: یکی از تعهدات ایران در برجام درباره بازطراحی رآکتور اراک است، دیگری مربوط به تولیدات آب سنگین است، موضوع سوم بازفراوری سوخت مصرف‌شده است و موضوع دیگر، غنی‌سازی به لحاظ سطح است. موضوع بعد تحقیق توسعه است. 3موضوع دیگر فردو، میزان ذخایر و نظارت‌ها و دسترسی‌های آژانس است. از این ۷موضوع در زمینه کاهش تعهدات عملا ۴-۵ موضوع را انجام داده‌ایم و موضوعات باقی‌مانده به‌لحاظ مختصر باقی مانده است.
کمالوندی در بخش‌هایی از صحبت‌های خود به تحقیق و توسعه و فرایند گازدهی سانتریفیوژهای جدید اشاره کرد و گفت: ماشین IR6 قرار بود در سال یازدهم گازگیری شود، که گازدهی آن شروع شد، ماشین IR4 بیست‌تایی ایران آغاز به کار کرد، ماشین IR6 به‌صورت زنجیره ۲۰ماشین قرار بود آبان‌ماه انجام شود که این زنجیره گازدهی شد و زنجیره سی‌تایی را در برنامه بعدی انجام می‌دهیم.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی افزود: برای 2ماه آینده قبل از اینکه گام سوم به پایان برسد، ۳کار مهم داریم که ارزش بسیار بالایی دارند؛ یکی راه‌اندازی زنجیره‌های شاهد ۱۶۴تایی IR4 و راه‌اندازی زنجیره‌های شاهد ۱۶۴تایی «IR2M» است. با توجه به اینکه ظرفیت ما الان بین ۴ تا ۵ سو است، عملا می‌توانیم محاسبه کنیم روزی ۳۲۸سانتریفیوژ با حدود ۴ تا ۵ سو، یعنی چیزی حدود ۱۵۰۰سو افزایش ظرفیت خواهد بود و این به ذخایر کشور اضافه می‌شود و راه‌اندازی زنجیره میانی سانتریفیوژ IR5 را نیز خواهیم داشت.
اما غنی‌سازی بیست‌درصدی که بسیاری تا قبل از اعلام جزئیات گام سوم از آن دم می‌زدند (یعنی رسیدن به میزانی که در دوره امضای برجام وجود داشت)، اتفاق نیفتاد و سخنگوی سازمان انرژی اتمی اظهار کرد: «نیاز اکنون ما ۲۰درصد نیست و اگر بخواهیم زمانی ۲۰درصد تولید کنیم، ترجیح ما این است که یک پله پیش برویم و ذخایر ۴.۵درصد به اندازه کافی داشته باشیم و بعد شروع به تولید ۲۰درصد کنیم.»
واکنش ها، اصرار از اروپا انکار از آمریکا
اعلام تصمیم ایران برای برداشتن گام سوم در جهت کاهش تعهدات برجامی از سوی رئیس‌جمهور و سخن گوی سازمان انرژی اتمی ایران، بازتاب زیادی به همراه داشته است و مقامات، کارشناسان و رسانه های مختلف در سراسر جهان به آن واکنش نشان دادند. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در این باره گفته است: بازرسان آژانس در ایران در محل هستند و هر گونه فعالیت‌های مربوط به آن را به وین گزارش می‌کنند. در این رابطه، ژرارد آرود، سفیر سابق فرانسه در واشنگتن، به توئیت مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، درباره شروع گام سوم کاهش تعهدات برجامی ایران و اتهامات وی علیه تهران واکنش نشان داد و چنین نوشت: اگر ایران به تدریج در حال خروج از برجام است، به خاطر این است که آمریکا توافقی را که روی آن مذاکره شده بود رد کرده و تحریم هایی را که نقض این توافق محسوب می شود بازگردانده است.
پمپئو در آن توئیت نوشته بود: ایران اعلام کرده است همه محدودیت ها در زمینه تحقیق و توسعه هسته ای را زیر پا خواهد گذاشت. این واقعیت که ایران ظرفیت غنی سازی را حفظ کرده است یکی از ضعف های اساسی برجام را آشکار می کند.
مایا کوچیانچیک، سخن گوی اتحادیه اروپا گفت: ما از ایران می خواهیم تمامی اقداماتی را که با تعهدات آن کشور در برجام مغایرت دارند لغو، و از هر اقدامی که بیش از این موجب تضعیف حفظ و اجرای کامل توافق هسته ای شود خودداری کند.