سریال‌های ترکیه‌ای چگونه در ۵ دهه دچار تحول شدند و دنیا را مال خود کردند؟

 

در این دهه بیشتر برنامه‌هایی که از تلویزیون دولتی ترکیه پخش می‌شد، شامل اخبار، موزیک‌ویدئو، فیلم سینمایی و البته فیلم‌های سیاه‌وسفید آمریکایی متعلق به دهه ۵۰ و ۶۰ بود. در این دهه شبکه تی‌آرتی که شبکه دولتی این کشور است، سریال‌های آمریکایی و انگلیسی را هم پخش می‌کرد. هم‌زمان با پخش آثار خارجی، تی‌آرتی به فکر تولید سریال هم افتاد و از کارگردانان این کشور خواست تا بر اساس داستان‌های ترکی سریال بسازند. داستان‌هایی که برای سریال‌سازی نوشته نشده بودند و این‌چنین آثار ترکی برای مردم این کشور به سریال‌هایی خسته‌کننده تبدیل شدند و کسی حوصله تماشای آن‌ها را نداشت. در این میان «عشق ممنوع» که سال ۱۹۷۵ ساخته شد، یک استثنا بود.

 

موفقیت مینی‌سریال «عشق ممنوع» باعث شد تا تهیه‌کنندگان بفهمند باید داستان‌ها و کتاب‌ها را برای تبدیل به فیلم‌نامه با تغییراتی همراه کنند. آن‌ها از آتیلا ایلهان خواستند تا برایشان فیلم‌نامه بنویسد. او هم فیلم‌نامه سریال‌هایی مثل «عقاب‌های آسمان» و «اکنون فردا یعنی امروز» را نوشت که بیشتر پیرامون مسائل خانوادگی و اختلاف نسل‌ها می‌گذشت و با استقبال خوبی مواجه شد. در دهه ۸۰ تی‌آرتی به فکر ساخت آثار تاریخی هم افتاد؛ آثاری مثل «استانبول» که بیشتر به زمان حکومت عثمانی مربوط بود.

 

در این دهه انحصار تی‌آرتی به پایان رسید و شبکه‌های تلویزیونی خصوصی شروع به کار کردند. «روز‌های زندگی ما»، «رئیس محله» و «پدر عجیب» از سریال‌هایی هستند که شبکه‌های KANL D و ATV تولید و پخش کردند. در این دهه سریال‌های ملودرامی هم تولید شدند که در آن‌ها خوانندگان مطرح و محبوب ترکیه مانند ابراهیم تاتلیس، امراه و محسون حضور داشتند و این باعث استقبال مخاطبان می‌شد.

 

از سال ۲۰۰۰ رقابت شبکه‌های دولتی و خصوصی جدی‌تر شد و مدیران آن‌ها از هر راهی استفاده کردند تا بتوانند مخاطب جذب کنند. هم‌زمان با این کشمکش‌ها، موضوع‌هایی مانند مهاجرت، تبعیض و این دست مسائل اجتماعی هم وارد قصه‌ها و سریال‌ها شدند. موضوع دیگری که از این دهه داغ شد، ماجرای شاهزاده و گدا بود. سریال‌های بسیاری در این سال‌ها با موضوع دختر پول‌دار و پسر فقیر یا برعکس ساخته شدند و مخاطبان بسیاری پیدا کردند. کمدی‌های خانوادگی از دیگر محصولات پرطرف‌دار این سال‌ها بود. «نگذار بچه‌ها بدانند»، «دنیای سیاست» و «همه فرزندان من» از آثار این دهه هستند.

 

دهه اخیر دهه ورود جدی ترکیه به بازار‌های جهانی بود و ساخت سریال‌ها در شبکه‌های خصوصی رونق بسیاری گرفت و مردم و مسئولان این کشور قبول کردند نکته‌هایی را در سریال‌هایشان لحاظ کنند که قبل از این برایشان تابو به حساب می‌آمد. ورود این موضوع‌ها در کنار رنگ و لعاب جذاب و قصه‌هایی که همه مردم دنیا بتوانند با آن‌ها ارتباط برقرار کنند، باعث شد تا روزبه‌روز استقبال از این سریال‌ها بیشتر شود. در کنار این موارد، ساخت سریال‌های بزرگ تاریخی هم سرعت گرفت و هرسال چندسریال درباره عظمت و شکوه امپراتوری عثمانی روانه بازار شد و حالا باید منتظر ماند و دید ترکیه برای سال‌های آینده چه برنامه‌ای در سر دارد.