ناکامی‌ها ریشه اصلی عصبانیتمان هستند

با اینکه آمارهای داخلی نشان می‌دهد میزان نزاع و دعوا کم شده است، خودمان معترفیم که در این سال‌ها بی‌اعصاب‌تر شده‌ایم و با کوچک‌ترین جرقه‌ای، کنترل خود را از دست می‌دهیم؛ از سوی دیگر برخی مؤسسه‌های جهانی هم با آمارهایشان نشان داده‌اند که ایران در‌کنار کشورهایی مانند سودان و عراق، عصبانی‌ترین مردم دنیا را دارد.
اینکه ما چرا مردمی عصبانی هستیم، دلایل مختلفی دارد، اما قبل از وارد‌شدن به این موضوع باید بدانیم که خشم یکی از حالت‌های طبیعی است که خداوند در وجود همه ما گذاشته است و داشتن این ویژگی‌، بد نیست. گاهی حتی خشم به ما در بهبود عملکردمان کمک می‌کند. اما اگر یک انسان براساس خشم خود عمل کند و قادر نباشد که خشم خود را مدیریت کند، خشم و عصبانیت او دردسرساز است و جنبه منفی پیدا می‌کند. در این حالت، فرد نمی‌تواند خشم و عصبانیت خود را کنترل کند و رفتارهای گاه مخربی از خود نشان می‌دهد. خشم و عصبانیت طیف گسترده‌ای دارد؛ از یک عصبانیت و خشم ساده تا درگیری فیزیکی که بسیار شدید است. عوامل مختلفی روی عصبانیت و پایین‌آمدن آستانه تحمل مردم نقش دارد که شاید بتوان گفت مؤثرترین آن در سال‌های اخیر، فشار اقتصادی، اجتماعی، بیکاری و به‌طور‌کلی عوامل محیطی است. اما اگر ریشه‌‌‎ای‌تر بررسی کنیم، عصبانی‌شدن، یکی از نتایج قطعی ناکامی است. بنابراین هر آنچه سبب ناکامی می‌شود، آستانه تحمل را پایین می‌آورد و خشم و به‌دنبال آن، عصبانیت ایجاد می‌کند. منظور از ناکامی، هر نیازی است که برآورده نشده و طبیعتا برآورده‌نشدن نیازها به‌دنبال عواملی بروز پیدا می‌کند؛ عواملی شامل خستگی، گرسنگی، بی‌خوابی و هر احساس ناخوشایند جسمی در عصبانیت مؤثر هستند.
به‌طورکلی می‌توان خشم و عصبانیت فرد را ناشی از دو دسته عوامل دانست؛ اول عوامل درونی شامل افکار، خاطره‌ها، سرکوب‌ها و جهان‌بینی و بینش نادرست و دسته دوم عوامل بیرونی شامل افراد، حوادث و شرایط.
هریک از ما در طول روز با اتفاقات مختلف و عوامل گوناگونی روبه‌رو هستیم که سبب تحریک ویژگی‌های درونی و بیرونی ما و ازجمله عصابنیت فرد می‌شود. اضطراب یکی از ریشه‌های اصلی عصبانیت به شمار می‌رود. اضطراب بیش‌‌از حد سبب می‌شود افراد تحت فشار قرار بگیرند؛ به‌همین‌دلیل، افراد مضطرب زیاد کار می‌کنند تا بتوانند این احساس درونی را مدیریت کنند. کافی است در این حالت، وضعیتی دشوار برایشان پیش بیاید؛ به‌سرعت به‌هم می‌ریزند و این حالت به‌صورت خشم یا عصبانیت ظاهر می‌شود.
گاهی برآورده‌نشدن انتظاراتی که از دیگران دارید، سبب ایجاد خشم و عصبانیت می‌شود. به‌عنوان مثال، انتظار دارید دوستانتان از شما حمایت کنند، اما آن‌ها این کار را نمی‌کنند. انتظار دارید همسرتان بیشتر در کارهای منزل کمک کند، اما او این کار را انجام نمی‌دهد. این موارد خشم و عصبانیت را در شما ایجاد می‌کنند؛ البته ممکن است در آن لحظه، علت این عصبانیت را ندانید.
برای اینکه عصبانیت‌ را کنترل کنیم، روش‌های بسیاری وجود دارد؛ از جمله اینکه درزمینه مهارت کنترل خشم، مهارت حل مسئله و به‌طور‌کلی مهارت زندگی آموزش ببینیم، استرس‌ را کنترل کنیم، همچنین تکنیک‌های مربوط‌به مهارت‌های اجتماعی برای کنترل خشم را بیاموزیم.