آیا بدون تصویب «اف‌ای‌تی‌اف» رفع تحریم‌ها کارگشاست؟

گروه سیاسی | شهرآرانیوز؛ لوایح مرتبط با «اف. ای. تی. اف» در‌حالی‌که به تأیید دولت و تصویب مجلس رسیده بود، با ایراد شورای نگهبان مواجه و پس از ارجاع به مجمع تشخیص مصلحت نظام با در بسته آن مواجه شد و اعضای این نهاد در‌نهایت پس‌از بحث و گفتگو‌های بسیار، آن را بلاتکلیف گذاشتند؛ در‌حقیقت لوایح را نه رد و نه تأیید کردند. در ادامه با تعلل ایران در تصویب لوایح مرتبط با «اف. ای. تی. اف» یعنی مبارزه با پولشویی و تروریسم (CFT و پالرمو)، کارگروه اقدام مالی مشترک، ایران را وارد لیست سیاه خود کرد و در‌پی آن، مبادلات مالی و بانکی ایران با سایر کشور‌ها با مشکلات اساسی رو‌به‌رو شد.

 

بدین‌ترتیب هشدار‌های مقامات دولت و بسیاری از کارشناسان درباره تبعات سنگین نپیوستن کامل به «اف. ای. تی. اف» و ورود به لیست سیاه آن، محقق شد. حال با انتخاب جو بایدن، نامزد دموکرات ها، در انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده آمریکا و تحلیل‌های مختلف مبنی‌بر امکان بازگشت وی به برجام و رفع تحریم‌ها، برخی کارشناسان هشدار داده‌اند تا تکلیف «اف. ای. تی. اف» مشخص نشود، رفع تحریم‌ها چندان کارگشا نخواهد بود؛ زیرا با تصویب‌نشدن آن، امکان تبادلات مالی و بانکی وجود ندارد.

 

در این راستا، سیدمحمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، درباره اینکه با اجرای کامل برجام و لغو همه تحریم ها، ایران امکان دسترسی به سیستم‌های بانکی جهانی را نداشته و در معاملات جهانی دچار مشکلات جدی خواهد شد، گفته است: «متأسفانه این بحث کاملا درست است و باید گفت که اگر همه تحریم‌ها نیز برداشته شود، درصورتی‌که «اف. ای. تی. اف» حل نشده باشد، همچنان روابط تجاری و بانکی دچار مشکل است و باید دوستان در رأس مجمع به این مسئله توجه جدی داشته باشند.»

 

همچنین احمد‌پورفلاح، رئیس اتاق بازرگانی ایران و ایتالیا، در‌این‌باره گفته است: «سیاست‌گذاران و نخبگان ما بدانند که حتی اگر تحریم‌ها برداشته شود، ولی نتوانیم ارتباط سوئیفت را برقرار کنیم و به «اف. ای. تی. اف» نپیوندیم، هیچ فایده‌ای نخواهد داشت. اگر نتوانیم پول را جابه‌جا کنیم، برداشتن تحریم‌ها چه سودی خواهد داشت؟» حال، اما پالس‌هایی مشاهده می‌شود درباره احتمال گشایش در موضوع تصویب «اف. ای. تی. اف» در مجمع تشخیص مصلحت نظام و تصویب لوایح باقی‌مانده مرتبط با آن.

 

دراین‌باره حجت‌الاسلام سیدمحمدرضا میرتاج الدینی، نماینده مردم تبریز در مجلس یازدهم، به‌تازگی گفته است که اگر تحریم‌ها برداشته شود، می‌توان اصلاحاتی را در‌زمینه «اف. ای. تی. اف» در نظر گرفت. اما میرتاج‌الدینی، این موضوع را منوط کرده است به رفتار آمریکایی‌ها در دولت جدید این کشور.

 

وی با بیان اینکه آمریکا برای مذاکره با ایران باید ابتدا به اشتباهات دولت ترامپ اذعان داشته باشد و روند سابق را ابطال کند، گفت: «اینکه گفته می‌شود شاید دولت جدید آمریکا برای بازگشت به برجام پیش‌شرط‌هایی را پیش روی ایران قرار بدهد، یک ترفند عجیب است. اینکه یک دولتی برجام را امضا کند، دولت بعدی از برجام خارج شود و دولت سوم بخواهد تعهدات و حقوق طرف قرارداد امضاشده را اضافه و کم کند، برای ما پذیرفتنی نیست. حرف ما روشن است و تأکید ما این است که آمریکا باید بدون هیچ پیش‌شرطی به برجام بازگردد.»

 

وی درباره سرنوشت «اف. ای. تی. اف» و پالرمو نیز گفت: «این مسائل از مجلس گذشته و امروز در مجمع تشخیص مصلحت نظام در‌حال بررسی است و آنان بر‌اساس مصالح کشور تصمیم‌گیری خواهند کرد. اگر تحریم‌ها برداشته و مشخص شد که موانعی به‌خاطر این دو موضوع پیش روی ایران قرار دارد، ممکن است ضمن حفظ استقلال و شأن کشور و با شروطی که مجلس پیش‌تر برای آن‌ها ذکر کرده است، مانند اینکه ایران دارای قوانین پولشویی است و تعریف ایران از تروریسم متفاوت از تعریف و نظر اروپا و آمریکاست، بتوان اصلاحاتی را در این دو موضوع در نظر گرفت. البته همه این موارد باید در مجمع بررسی شود و اعضا بر‌اساس مصالح ملی تصمیم‌گیری کنند.»

 

همچنین در اظهار نظری دیگر در همین‌زمینه، لعیا جنیدی، معاون حقوقی رئیس‌جمهوری، در دیدار با سیگو الدتومین هائوگر، سفیر جدید نروژ در جمهوری اسلامی ایران، در پاسخ به پرسش سفیر نروژ درباره وضعیت نهایی اجرای استاندارد‌ها و لوایح «اف. ای. تی. اف»، گفت: «جمهوری اسلامی ایران قوانین مربوط به مقابله با پولشویی و تأمین مالی تروریسم و اصلاحیه‌های آن را تصویب کرده است. برخی از معاهدات مانند معاهده مقابله با فساد (مریدا) را حدود ١٠سال پیش به تصویب رسانده و اجرایی کرده، ولی دو معاهده مقابله با جرائم سازمان‌یافته فراملی (پالرمو) و معاهده مقابله با تأمین مالی تروریسم نهایی نشده‌است.»

 

در‌حالی‌که آمریکا به‌واسطه سیاست فشار حداکثری دولت ترامپ یا همان تروریسم اقتصادی، مردم کشورمان را در تنگنای شدید اقتصادی قرار داده است، برخی از محافل ذی‌ربط داخلی به‌جای اقدام در خنثی‌سازی توطئه‌های آمریکا، با عملکرد جناحی خود، باری بیشتر بر دوش مردم کشورمان تحمیل می‌کنند. این انتظار وجود ندارد که تصویب لوایح مرتبط با «اف. ای. تی. اف»، از بار تحریم‌های گسترده آمریکا علیه کشورمان بکاهد یا گشایشی به وجود آورد، ولی حداقل از بدترشدن وضعیت جلوگیری می‌کند. با قرار‌گرفتن ایران در چنین فهرستی، هرگونه فعالیت مالی و بانکی با ایران، در‌زمره جرائم پولشویی و تأمین مالی تروریسم قرار خواهد گرفت و حتی دوستان ایران هم به‌سختی حاضر به پذیرش چنین خطری خواهند بود. مقامات کشور‌های مختلف که هنوز تعاملاتی با ایران دارند، بار‌ها به این موضوع اشاره کرده‌اند و در چند نشست پیشین «اف. ای. تی. اف» هم فضای سنگینی علیه ایران برقرار بوده است و دوستان ایران درباره کمک به ایران، اظهار عجز و ناتوانی کرده بودند. علاوه‌بر تأثیر نپیوستن ایران به «اف. ای. تی. اف» روی فعالیت‌های مالی و بانکی و در‌نتیجه واردات و صادرات کشورمان، باید یادآوری کرد که بسیاری از حساب‌های رسمی دولتی و شهروندان ایرانی در خارج از کشور به‌سبب تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا بسته شده است. با قرار‌گرفتن ایران در لیست سیاه «اف. ای. تی. اف»، طبق اعلام معاون اقتصادی وزارت امور خارجه کشورمان، احتمال بسته‌شدن همه حساب‌های متعلق به ایرانیان وجود دارد. انگیزه این اقدام هم طبیعتا سیاسی نیست و فنی و تکنیکی خواهد بود و بانک‌های خارجی به‌راحتی خواهند توانست اقدام خود را توجیه کنند. قطعا چنین وضعیتی باب میل دشمنان قسم‌خورده ایران به‌ویژه آمریکا و رژیم صهیونیستی است که به‌دنبال تسلیم ایران زیر فشار‌های طاقت‌فرسا هستند. اخیرا رتبه ریسک ایران هم توسط سازمان توسعه و همکاری از ۶ به ۷ (ضعیف‌ترین رتبه) نزول پیدا کرد. هر‌چند زمان به تندی می‌گذرد، تجدید نظر اعضای مخالف مجمع تشخیص مصلحت نظام در پیوستن ایران به «اف. ای. تی. اف» و حرکت صحیح و منطقی آن‌ها، می‌تواند حداقل از تشدید فشار‌ها به مردم کشورمان جلوگیری کند.