شناسایی پهنه‌های پرخطر تا شعاع ٣٠ کیلومتری مشهد

آذر اسماعیلیان - نقشه تدقیق گسل‌های مشهد تا شعاع 30کیلومتری اطراف این شهر افزایش می‌یابد. این خبری بود که رئیس بخش زلزله و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی به شهرآرا داد و اضافه کرد: بر اساس آنچه دبیرخانه شورای عالی معماری و شهرسازی خواسته، قرار است تا نقشه بلوک‌های شهری و پهنه‌بندی و حریم شهر نیز در این نقشه پیاده‌سازی شود. علی بیت‌اللهی اضافه شدن این موارد را علت تأخیر در تصویب نقشه تدقیق گسل‌ها دانست و گفت: اگر درخواست دیگری در این زمینه نباشد، این نقشه تا 2هفته آینده تکمیل و آماده خواهد شد. پیش از این اعلام شده بود که نقشه تدقیق گسل‌های مشهد همراه با بندهای دوازده‌گانه آن تا پایان اردیبهشت‌‌ماه به شهرداری مشهد ابلاغ می‌شود؛ هرچند بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی به شهرآرا گفته بود این نقشه و محدودیت‌ها از لحاظ تحقیقاتی و حقوقی تکمیل شده است و فقط منتظر بررسی آن در شورای عالی معماری و شهرسازی هستیم.
به گفته بیت‌اللهی، به‌علت وقوع سیلاب‌ها، رسیدگی جلسات شورای عالی معماری و شهرسازی به این موضوعات به تأخیر افتاد. با این حال باید خوش‌حال باشیم که بعد از تصویب این محدودیت‌ها، ممنوعیت ساخت‌و‌‌ساز روی گسل «توصیه» نیست، بلکه به «قانون» تبدیل می‌شود. او درباره تعیین تکلیف ساخت‌و‌سازهایی که روی گسل قرار دارند، بیان کرد: در مصوبه‌ای که ارائه شده، اعلام شده است اگر ساختمان مورد نظر بیمارستان یا مدرسه باشد، در اولین گام مقاوم‌سازی آن در برابر زلزله در دستورکار وزارت بهداشت یا سازمان نوسازی مدارس قرار می‌گیرد.
بیت‌اللهی درباره ساختمان‌های خطرزا مانند انبارهای نگهداری از مواد شیمیایی که روی گسل‌ها قرار دارند نیز بیان کرد: ساختمان یا سازه این انبارها مهم نیست، بلکه محتویات آن بسیار مهم است و در زمان وقوع مخاطراتی مانند زلزله، آسیب‌های جدی وارد می‌کند. مصوبه درباره این‌گونه ساخت‌و‌سازها نیز الزام به تغییر کاربری و جابه‌جایی کرده است.
به گفته او، بعد از ابلاغ این نقشه‌ها، ساختمان‌های مهم و خطرزا آمارگیری می‌شود و اقدامات لازم برای مقاوم‌سازی یا جابه‌جایی آن‌ها انجام خواهد شد. بعد از گذشت یک‌سال و 7ماه از ممنوعیت ساخت‌و‌ساز ‌روی گسل‌های ١٠شهر کشور، هنوز نقشه تدقیق گسل‌های مشهد و محدودیت‌های ساخت‌و‌ساز آن ابلاغ نشده است. آذر سال٩۶، بعد از موج زلزله‌ در برخی شهرهای کشور، قرار شد‌ در ١٠شهر کشور که مشهد هم یکی از آن‌ها بود، ساخت‌‌و‌ساز در حریم گسل‌ها ممنوع شود. بر این اساس مقرر شد تا پایان همان سال نقشه پهنه‌های پرخطر مشهد تهیه شود و پس از آن، ساخت‌و‌ساز روی گسل‌های این شهر ‌ممنوع‌ باشد. اواخر سال٩۶ ‌دفتر منطقه شمال شرق مرکز تحقیقات راه‌وشهرسازی این نقشه را تهیه کرد و بعد از جلسات متعدد در استانداری و تصویب آن در شورای فنی استان خراسان‌رضوی، مرداد‌ماه سال گذشته به شورای عالی معماری و شهرسازی ارسال شد. بر اساس گفته‌های محمدرضا مهردوست، رئیس دفتر منطقه شمال‌شرق مرکز تحقیقات راه‌وشهرسازی، در مطالعات تدقیق گسل‌ها، مختصات و حریم ۴گسل مشهد آماده شده است و در صورت تأیید شورای عالی معماری و شهرسازی، ساخت ساختمان‌های با اهمیت بسیار بالا مانند ساختمان آتش‌نشانی، نیروگاه‌ها، بیمارستان‌ و برخی دیگر از ساخت‌و‌سازها مانند انبار نفت یا پمپ بنزین و پمپ گاز، مدرسه و... در حریم گسل که پیش از این ١۵٠متر در نظر گرفته شده بود، ممنوع می‌شود.