سعید جلائیان | شهرآرانیوز؛ سالها بود که دیگر خبری از ایستادن در صف مقابل نانواییها نبود و شهروندان بدون اتلاف وقت با پرداخت پول نان مورد نیاز خود را تهیه میکردند، اما حدود ۲ ماه است با کم شدن چشمگیر ساعت کاری نانوایان به ویژه در سیدی شاهد تشکیل صفهای طولانی آن هم در این ایام شیوع کرونا هستیم. به درخواست شهروندان سیدی برای پیگیری علت این مشکل به تعدادی از نانواییهای منطقه رفتیم و جویای این علت شدیم. «ساعت کاری نانواییها در تمام محدوده سیدی خیلی کم شده است به همین دلیل مجبوریم هر شب از سوپرمارکتها نان بیکیفیت بستهبندی شده بخریم.» این صحبت احمد سلجوقی، یکی از شهروندان محله سیدی، است که از کم شدن ساعت کاری و شلوغی صف نانواییها گلایه میکند و ادامه میدهد: «بیش از ۵ سال است که من هر شب پس از اتمام کارم که ساعت ۲۳ است از یک نانوایی در خیابان مهدی نان میخریم، اما چند ماه است که هر وقت به آن مراجعه میکنم تعطیل است. علت را که جویا شدم گفتند سهمیه آرد کم شده و به همین دلیل ساعت کاری را ۳ ساعت کاهش دادند.»
مصائب صاحبان نانوایی
به سراغ تعدادی از نانواییها در محلات مختلف محدوده سیدی میرویم تا از زبان آنها علت تشکیل صفهای طولانی و همچنین کم شدن ساعت کارشان را جویا شویم. پوررجب، صاحب یکی از نانواییهای معروف محله قائم، در پاسخ به علت تشکیل صفهای طولانی در برابر نانواییاش توضیح میدهد: «علت شلوغی نانوایی کم بودن سهمیه آرد است، البته سهمیه آرد ما کم نشده، اما در واقع این مقدار پاسخگوی نیاز مشتریان من نیست. تا پیش از پاییز من برای حل این مشکل آرد آزاد میخریدم تا بتوانم پاسخ نیاز مشتریانم را بدهم، اما از مهر دیگر آرد در بازار آزاد پیدا نمیشود و تنها میتوان در بازار سیاه خرید کرد که آرد مازاد نیاز برخی از نانوایان است و آنها این آرد را ۵۰ هزار تومان میخرند و در حدود ۱۸۰ هزار تومان میفروشند.» پوررجب با اشاره به کاسته شدن ساعتهای کاری خود میافزاید: «تا پیش از مهرماه از ۶ صبح پخت نان را آغاز میکردیم و تا ۹ صبح نان از تنور خارج میشد. پس از آن یک ساعت و نیم توقف میکردیم و در ادامه از ساعت ۱۰:۳۰ تا ۱۴:۳۰ پخت داشتیم. آخرین شیفت را نیز از ساعت ۱۶ شروع میکردیم و تا ۲۳ ادامه میدادیم، اما حالا با توجه به سهمیه آردی که داریم اتحادیه به ما ساعت کاری داده که در مجموع حدود ۵ ساعت از فعالیت نانوایی ما کاسته شده و به همین دلیل مردم مجبور هستند در ساعتهای کمتری به نانوایی بیایند که باعث ایجاد صف و شلوغی مقابل نانوایی میشود.»
کاهش چشمگیر میزان پخت نان
صحبت تمام نانوایانی که با آنها صحبت کردیم همین است. تمام آنها از میزان سهمیه آرد گلایه دارند به ویژه نانوایان خیابان مهدی که ماهیانه باید اجاره سنگینی بپردازند، اما میزان تولید نان و سود به اندازه هزینههای جاری نانوایی آنها نمیشود. احسان انصاری، یکی از نانوایان قدیمی خیابان مهدی نیز با تأیید سخنان نانوایان دیگر میگوید: «طولانی شدن صفها با توجه به شیوع کرونا و اینکه باید سرعت کار را بالا ببریم موجب پایین آمدن کیفیت نان میشود و به هیچ عنوان ما از این شرایط راضی نیستیم.»
انصاری با اشاره به سهمیه آرد خود میافزاید: «اگر علت این شلوغی را بخواهید باید بگویم که نانوایی من در روز تنها ۸ کیسه آرد پخت میکند، در صورتی که در گذشته ۱۰ تا ۱۲ کیسه آرد آزاد نیز با اختلاف حدود ۱۰ هزار تومان میخریدم و کمبود آرد را جبران میکردم، اما از مهر شرایط تغییر کرد و آرد تنها به وسیله برخی از نانواییها آن هم تا ۳ برابر قیمت عرضه شد. با توجه به این شرایط میزان پخت نان من از ۵ هزار قرص نان به ۲ هزار کاهش پیدا کرد که این باعث آسیب و ضرر بسیاری به من و کارگرانم شده است، البته آرد تنها مشکل ما نیست. دیگر هزینههای ما نیز افزایش چشمگیری داشته است، اما از افزایش نرخ آن خبری نیست.»
کمبود آرد نداریم
برای پیگیری مشکلات نانوایان با مدیر کل اداره کل غله و خدمات بازرگانی استان به گفتگو میپردازیم. حمیدرضا نوری ابتدا با رد کمبود آرد در مشهد آن را نادرست بیان میکند و میگوید: «با وجود بالا رفتن مصرف نان در مشهد ما هیچ گونه کمبود آردی نداریم و حتی در انبار مازاد نیاز نیز ذخیره داریم.» نوری با انتقاد از بازار سیاه فروش آرد ادامه میدهد: «اغلب نانوایان ما در صحت و سلامت کار میکنند و ما از آنان قدردانی میکنیم، اما مشکلی که وجود دارد این است که برخی افراد هستند که برای شهر ایجاد ناآرامی میکنند و البته دستگاههای نظارتی و امنیتی نیز پیگیر رفع این موضوع هستند.»
وعده اصلاح سهمیه آرد
نوری در پاسخ به انتقاد نانوایان از کمبود سهمیه آردی که دارند وعده اصلاح سهمیه آرد را میدهد و میگوید: «اصلاح سهمیه آرد در دست اقدام است. کارگروهی متشکل از غلات، اتحادیه، اتاق اصناف، تعزیرات حکومتی مأمور این امر هستند. آنها با حضور در نانواییها و ضمن بررسی بافت جمعیتی و تعداد نانواییهای محدوده سهمیه هر نانوایی را مشخص میکنند. این کار هم اکنون در دست انجام است و به تازگی نیز چندین مورد انجام شده و سهمیه آرد از کارگاههایی که نیاز نداشتند کاسته و به نانواییهای دیگر که کم داشتند اختصاص پیدا کرده است.»
مدیرکل اداره غله و خدمات بازرگانی استان با اشاره به ساعت فعالیت نانواییها افزود: «از شهروندان میخواهیم تنها زمان خرید نان خود را به بعدازظهر موکول نکنند. ضمن اینکه روز تعطیلی اغلب نانواییها روز جمعه است به همین دلیل شاهد شلوغی صف در روزهای پنجشنبه و شنبه در برابر آنها هستیم. برای حل این مشکل ما و اتحادیه از نانواییها میخواهیم روز تعطیلی خود را به غیر از جمعه اختصاص دهند.»