مشهد، زیر سقف آلاینده‌ها | مشهدی ها سالانه در همسایگی با ۲۴۵ هزار تن آلاینده نفس می‌کشند

لاله سادات کوثری | شهرآرانیوز؛ رضا اسماعیلی در گفتگو با خبرنگار ما در تشریح وضعیت آلودگی هوای مشهد با اعلام این خبر تصریح کرد: در سیاهه انتشار آلایندگی هوای شهر مشهد، منابع آلاینده هوا به ۲ دسته کلی متحرک و ساکن تقسیم شده اند.
وی گفت: سهم منابع متحرک از مجموع انتشار ۵ آلاینده مونوکسیدکربن، ترکیبات آلی فرّار، اکسید‌های نیتروژن، اکسید گوگرد و ذرات معلق حدود ۶۴ درصد و سهم منابع ساکن حدود ۳۶ درصد است.

این مسئول با بیان اینکه مونوکسیدکربن، ترکیبات آلی فرار، اکسید‌های نیتروژن، اکسید‌های گوگرد، ذرات معلق و گاز‌های گلخانه‌ای با دی اکسیدکربن مهم‌ترین آلاینده‌های هوای شهر هستند، ادامه داد: براساس نتایح به دست آمده میزان آلودگی تولیدی در شهر مشهد در سال ۹۶ برای آلاینده‌های مونوکسیدکربن ۱۲۷ هزار تن، ترکیبات آلی فرار ۵/۲۲ هزار تن، اکسید‌های نیتروژن ۶/۵۶ هزار تن، اکسید‌های گوگرد ۹/۳۱ هزار تن و ذرات معلق ۱/۷ هزار تن برآورد شده است.

اسماعیلی خاطرنشان کرد: درصد سهم هریک از منابع متحرک در انتشار اکسید‌های نیتروژن ۳۷ درصد مربوط به کامیون هاست. بعد از آن خودرو‌ها با ۳۶ درصد، وانت‌ها با ۸ درصد، مینی بوس‌ها با ۶ درصد به ترتیب در جایگاه‌های دوم تا چهارم قرار می‌گیرند.
وی اذعان کرد: درباره سهم منابع متحرک در انتشار ذرات معلق باز هم کامیون‌ها با ۵۶ درصد رتبه نخست و بعد از آن خودرو‌های شخصی با ۱۶ درصد، اتوبوس‌های سرویس با ۱۰ درصد و مینی بوس‌ها با ۸ درصد در جایگاه دوم تا چهارم قرار دارند.

مسئول مرکز پایش آلاینده‌های زیست محیطی شهرداری مشهد اظهار کرد: سهم منابع متحرک در تولید سالانه آلاینده‌های مونوکسیدکربن ۹۶ درصد، ترکیبات آلی فرار ۸۲ درصد، ذرات معلق ۴۶ درصد و اکسید‌های نیتروژن ۲۴ درصد است.

اسماعیلی افزود: ۴ نیروگاه اصلی در شهر مشهد و محدوده اطراف آن به دلیل حجم و نوع سوخت مصرفی سهم شایان توجهی در انتشار آلاینده‌های اکسید‌های نیتروژن، اکسید‌های گوگرد و ذرات معلق دارند. سهم نیروگاه‌ها از سرجمعِ انتشار این آلاینده‌ها به ترتیب برابر اکسید‌های نیتروژن ۵۶ درصد، اکسید گوگرد ۹۷ درصد و ذرات معلق ۳۳ درصد است. وی با تأکید بر اینکه صنایع آلاینده با سهم ۲۰ درصدی ذرات معلق و ۱۱ درصدی اکسید‌های نیتروژن سهم شایان توجهی در انتشار آلایندگی داشته اند، افزود: منابع خانگی، تجاری و اداری با توجه به استفاده از سوخت گاز طبیعی، سهم کمی در تولید آلایندگی شهر مشهد دارند. باوجوداین سهم این منابع در تولید آلاینده اکسید‌های نیتروژن شایان توجه بوده است و سهم ۸ درصدی از کل انتشارآلایندگی سالانه شهر مشهد دارند.

اسماعیلی تأکید کرد: همچنین سهم این منبع آلاینده در تولید ذرات معلق و ترکیبات آلی فرار نیز در حدود ۲ درصد از کل آلودگی تولیدی مشهد است. عمده انتشار آلایندگی این منابع در فصول زمستان و پاییز ۷۵ درصد بوده است.

وی اضافه کرد: جایگاه‌های توزیع سوخت بنزین نیز از مهم‌ترین منابع تولید ترکیبات آلی فرار در شهر هستند و سهم این منابع آلاینده از کل انتشار سالانه ترکیبات آلی فرار در مشهد ۱۳ درصد است.
وی یادآور شد: میزان انتشار سالانه گاز گلخانه‌ای دی اکسیدکربن در سیاهه انتشار آلاینده‌های هوا سالانه ۱۹ میلیون تُن برآورد شده که سهم منابع متحرک و ساکن از این مقدار به ترتیب ۱۹ و ۸۱ درصد بوده است.

اسماعیلی همچنین یادآور شد: منابع آلودگی مشهد در بخش ناوگان متحرک شامل سواری، تاکسی، وانت، اتوبوس درون شهری، مینی بوس، موتورسیکلت و کامیون است. این منابع در بخش ساکن شامل نیروگاه صنایع آلاینده خانگی و تجاری، پایانه‌های مسافربری و باری زمینی هوایی و ریلی و نیز جایگاه‌های سوخت بنزین است.

این مسئول با بیان اینکه اولین سیاهه انتشار در ایران برای شهر تهران و دومین آن برای مشهد به ثبت رسیده است افزود: سیاهه انتشار موجب کاهش آلودگی نیست بلکه آنچه آلودگی را کاهش می‌دهد تدوین برنامه مبتنی بر سیاهه انتشار، اجرای بدون اغماض برنامه و پایش مداوم اثربخشی برنامه کاهش آلودگی هواست.
وی افزود: در سیاهه انتشار آلاینده‌های هوا، صنایع در ۲ بخش فرایندی و احتراقی بررسی شده اند که صنایع سیمان، آجر، ریخته گری، آهن و فولاد به عنوان صنایع کلیدی شهر مشهد انتخاب شده اند.

وی ادامه داد: در مقام مقایسه مقدار انتشار آلایندگی در شهر تهران برای آلاینده‌های مونوکسیدکربن و ترکیبات آلی فرار در حدود ۳ برابر، اکسید‌های نیتروژن در حدود ۲ برابر و ذرات معلق در حدود ۵/۱ برابر بیشتر از مشهد است.

وی با بیان اینکه میزان انتشار اکسید‌های گوگرد در سال ۹۶ در تهران در حدود نیمی از مقدار انتشار همین آلاینده‌ها در شهر مشهد است، افزود: این مورد نشان می‌دهد که در صورت انجام معاینه فنی سیستم‌های گرمایشی انتشار منابع خانگی تجاری و اداری کاهش چشمگیری خواهد داشت.
مسئول مرکز پایش آلاینده‌های زیست محیطی شهرداری مشهد بیان کرد: سهم خودرو‌ها در حوزه منابع متحرک انتشار آلایندگی هوا ناشی از آلودگی خروجی از اگزوز خودروها، انتشار آلاینده‌های تبخیری حاصل از انتشار آلایندگی ناشی از فرایند‌های سایشی از جمله سایش لنت ترمز، تایر و سطح جاده هاست.

اسماعیلی گفت: به منظور محاسبه سیاهه انتشار ناشی از فعالیت خودرو‌ها در شهر مشهد اطلاعات پایه مدل سازی ترافیکی به منظور استخراج میزان فعالیت و تردد ناوگان مختلف خودرویی روی حدود ۲۹۰۰ معبر شهر استفاده شده است.