عماد پورشهریاری | شهرآرانیوز - گیمیفیکیشن (Gamification) برخلاف سختی نگارشش یک تکنیک فوق العاده جذاب، ساده و زودبازده در بازاریابی محتوایی است. گیمیفیکیشن که در فارسی به آن بازی وارسازی هم گفته میشود روشی است که در آن با استفاده از المانها و ویژگیهای بازی، مخاطب به ایجاد تعامل بیشتر با برند وادار میشود. اما چطور میتوان از این تکنیک جذاب در راستای راهبردهای بازاریابی محتوایی استفاده کرد؟ چطور گیمیفیکیشن در چهارچوب طرح کلی ما قرار میگیرد و یک بازی وار سازی خوب دارای چه ویژگیهایی است؟
برای شروع باید گیمیفیکیشن را بشناسیم
پیش از هر چیزی، باید دقت کرد گیمیفیکیشن به معنی ساخت بازیهای کامپیوتری برای یک برند نیست بلکه روش یا روشهایی است که در آن شما هوش هیجانی و رقابتی مخاطب را به چالش میطلبید و از طریق آن برند خود را توسعه میدهید. شاید عمر اصطلاح گیمیفیکیشن چندان طولانی نباشد، اما همه ما در طول زندگی خود بارها و بارها با آن مواجه شده ایم. وقتی معلم دبستان ما قول جایزهای را در ازای نمره ۲۰ انضباط به ما میداد یا وقتی کوپنهای یک محصول خوراکی را به امید یک پوستر ورزشی جمع میکردیم، در عمل وارد یک گیمیفیکیشن شده بودیم. امروز هم بدون اینکه آگاه باشیم، به دفعات در یک بازی واره شرکت میکنیم. تلاش برای رسیدن به سطح طلایی مشتریان یک بانک یا معرفی یک محصول به دیگران به هدف دریافت کد تخفیف، همان گیمیفیکیشن است. همین بازیها و «رقابت»های ساده با خود یا دیگران، امروز به ابزاری قدرتمند در خدمت برندها تبدیل شده است.
به فکر فیل هوا کردن نباشید
اگر فکر میکنید گیمیفیکیشن برای توسعه کسب وکار شما یک فرصت طلایی است، قدم نخست را درست برداشته اید. اما برای شروع، فکر یک پلتفرم بزرگ و میلیون نفری را از سر بیرون کنید. بهترین روش برای استفاده از این تکنیک یک آغاز ساده است. بله، شما میتوانید یک برنامه عظیم برای خود هدف گذاری کنید، اما قرار نیست در یک شب به آن برسید. نکته بسیار مهم در اجرای گیمیفیکیشن تأکید و پایبندی به اهداف است. به دست آوردن مخاطبهای زیاد بسیار دل چسب خواهد بود، اما به چه قیمتی؟ اگر راهبرد بازاریابی محتوایی شما اهداف هوشمند و از پیش تعیین شدهای داشته باشد، طرح گیمیفیکیشن شما هم در همین راستا خواهد بود. اگر مخاطبان شما فقط برای یک رقابت یا تنها به دلیل گذراندن زمان وارد سایت شما بشوند، سرگرم شوند و بدون در نظر گرفتن اهداف شما از آن خارج شوند، بازنده بازی خواهید بود. اگر در میان این بازی سازی آگاهی از برند خود را افزایش دهید، محصولی را بفروشید یا مخاطب را در سفر مشتری قدمی به پیش ببرید، برنده نهایی برند و کسب وکار شماست.
به بازیکنها احترام بگذارید
فرض کنید کسب وکار شما مشاوره در حوزه سرمایه گذاریهای کلان اقتصادی است. اگر جایزه یا پاداش سیستم گیمیفیکیشن شما برای این سرمایه گذاران کم ارزش جلوه کند، نه تنها کسی را وارد بازی نکرده اید بلکه برند خود را با سر به سنگ کوبیده اید. البته همیشه هم این تناسب سازی میان بازی و بازیکنها به این سادگیها نیست. برای اینکه نهایت احترام ممکن را برای مخاطب خود قائل باشید، باید بیش از هر چیزی او را بشناسید. در گیمیفیکیشن ۴ مدل بازیکن یا مشتری داریم: فاتحان، قاتلان، تعاملگراها و کاوشگران. فاتحان (Achievers) هدفی جز به آخر رسیدن و حرفهای شدن در بازی ندارند. گروه دوم قاتلان (Killers) هستند، بازیکنهایی شبیه به فاتحان، اما بسیار بسیار تشنه تر. آنها برای رسیدن به موفقیت حاضرند همه رقبا را از دور خارج و تعریف و تمجید دیگر را برای خود جلب کنند. دسته سوم تعاملگرها (Socializers) هستند. آنها به دنبال ایجاد یک ارتباط مؤثر در فضای بازی هستند و هم بازیها برایشان اهمیت بسیاری زیادی دارد. گروه آخر کاوشگرند (Explorers). یعنی به انتها رسیدن اهمیت چندانی ندارد و بیشتر کندوکاو در مسیر برای آنها جذاب است. هرکدام از این مدلها هدف گذاری، جایزه، فرایند یا انگیزههای متفاوتی را طلب میکنند. بعد از اینکه نوع بازیکنهای خود را شناختید باید ویژگیهای جمعیت شناختی مانند جنسیت، سن، تحصیلات، درآمد و ... را هم به طور دقیق پیش بینی کنید.
حدود بازی را دقیق مشخص کنید
برای راه اندازی یک گیمیفیکیشن خوب، انتخابهای متعددی دارید. مهمترین آنها جایزه یا پاداش است. ذات انسانها جایزه گرفتن را دوست دارند، اما نباید بی دلیل چوب حراج به جوایز خود بزنید. علاوه بر این، میتوانید جداول رتبه بندی در نظر بگیرید، اما دقت کنید که حضور در میان بهترینها خیلی سخت یا خیلی آسان نباشد. مخاطبی که دیرتر از سایرین وارد چرخه گیمیفیکیشن شما شود باید به همان اندازه نفر نخست فرصت اول شدن را داشته باشد. سایر المانهایی که برای طرح خود در نظر میگیرید مانند نشانها هم باید واقعی باشند. نیازی نیست همه بخشهای یک گیمیفیکیشن را داشته باشید، اما در هر موردی که لحاظ میکنید استانداردها را به حد کمال رعایت کنید. نکته بسیار مهم این است که تا جایی که میتوانید مخاطبان و بازیکنان را در فضاهای اختصاصی خود حفظ کنید. بازی راه انداختن در اینستاگرام شاید ساده به نظر برسد، اما یک گیمیفیکیشن در وب سایت اختصاصی شما مزایای بی شماری خواهد داشت که هیچ با شبکههای اجتماعی قابل مقایسه نیست. با این حال، یک گیمیفیکیشن خوب باید ظرفیت اشتراک گذاری زیادی در صفحات شخصی افراد داشته باشد.