زلزله افغانستان و پاکستان را لرزاند (۲۹ مهر ۱۴۰۴) جزئیات قتل مرد ۶۰ ساله در محمودآباد «پول بده پزشک شو»؛ نسخه خطرناک دولت و مجلس برای سلامت مردم پلنگ جوان در صالح‌آباد بر اثر حمله سگ‌های گله تلف شد عامل ابتلا به کبد چرب با افزایش سن کشف شد هم‌افزایی مسئولان خراسان رضوی برای زندگی بهتر | تدوین ۷سند راهبردی در حوزه سلامت روان و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی برخورد تنگ‌نظرانه با مشاغل سخت و زیان‌آور | درخواست‌های بازنشستگی و حذف عناوین شغلی مشکلاتی برای برخی بیمه‌شدگان ایجاد کرده است استرس چطور سیستم ایمنی را از کار می‌اندازد؟ دیپلماسی منطقه‌ای باید مشکلات و موانع پیش‌ روی گردشگری در مشهد را برطرف کند پوکی استخوان بیماری خاموشی که بی‌صدا استخوان‌ها را می‌شکند وزیر آموزش و پرورش خبر داد: احداث ۳۲ مدرسه با مشارکت اولیا در راستای ارتقای کیفیت آموزش ۱۱۸ زلزله در کشور طی هفته گذشته ثبت شد | خراسان رضوی در صدر لرزه‌خیزترین استان‌ها حق اولاد بازماندگان تأمین اجتماعی هنوز واریز نشده است (۲۹ مهرماه ۱۴۰۴) حل پرونده سرقت با کمک بساط یک دست فروش | پتوی پلنگی، «مارشال» و شرکایش را لو داد توضیحات پلیس درباره بازداشت یک بازیگر به اتهام تجاوز زلزله نسبتا شدید در سپیدان فارس در حوالی شیراز (۲۹ مهر ۱۴۰۴) سد فریمان خراسان رضوی در خطر حیاتی ناشی از خشکسالی افزایش ۲۰ درصدی صادرات کالا به کشور‌های آسیایی از مرز سرخس، طی نیمه نخست ۱۴۰۴ مشمولان غیرغایب پذیرفته‌شده در کنکور‌های ۱۴۰۴، تا پایان مهرماه فرصت دارند خود را معرفی کنند پیش‌بینی هواشناسی مشهد و خراسان رضوی امروز (سه‌شنبه، ۲۹ مهر ۱۴۰۴) | بارش پراکنده باران، شاید در ارتفاعات شمالی استان  تدوین دستورالعمل جلوگیری از خشونت علیه زنان تا پایان پاییز ۱۴۰۴ مراقبت از کودکان در برابر حوادث سوختگی در فصل پاییز ضروری است زنگ خطر کاهش ید در سبد مصرف ایرانیان کولیوند مجدداً رئیس جمعیت هلال‌احمر شد معاون عمرانی استاندار خراسان رضوی: هدف اصلی از اصلاح معابر شهری، ارتقای کیفیت زندگی شهروندان است آیا خام‌گیاه‌خواری جایگزین درمان دارویی دیابت است؟ ادعای سکته مغزی تتلو تکذیب شد + جزئیات بازداشت یک بازیگر مشهور سینما به اتهام تجاوز به عنف بازنشستگان تأمین‌اجتماعی: پول بیمه تکمیلی بازنشستگان را چه‌زمانی تسویه می‌کنید؟
سرخط خبرها

خوب و بد نگاه مهندسی

  • کد خبر: ۵۹۵۵۳
  • ۰۵ اسفند ۱۳۹۹ - ۱۱:۱۰
خوب و بد نگاه مهندسی
عباس عبدی - رئیس انجمن صنفی روزنامه‌نگاران
پنجم اسفند روز تولد خواجه‌نصیرالدین توسی، دانشمند ایرانی را به‌نام «روز مهندس» نام‌گذاری کرده‌اند. بنده به‌صفت رشته تحصیلی‌ام که مهندسی شیمی‌پلیمر است و بسیار هم به مفهوم و بنیان مهندسی علاقه دارم، می‌کوشم که خوب و بد نگاه مهندسی را توضیح دهم.

ابتدا درباره وجه مثبت این نگاه توضیح می‌دهم. به‌نظر می‌رسد که به‌جز مفاهیم علمی که در هر رشته‌ای از مهندسی وجود دارد، مهندسی واجد یک نگاه و رویکرد اساسی است؛ رویکردی که به آن «اپتیمایزیشن» یا بهینه‌سازی می‌گویند. هر مهندسی که این نگاه را نداشته باشد، باید مدرک مهندسی او را باطل کرد. برای فهم این موضوع از مثال استفاده می‌کنم. فرض کنید که در یک کارخانه کمباین یا گریدرسازی مهندس هستید. از شما می‌خواهند که طرح ساخت یک کمباین یا گریدر را بدهید. این طرح را بر اساس چه سرعتی برای آن‌ها طراحی می‌کنید؟ آیا ممکن است کمباینی ساخت که با سرعت صد کیلومتر بر ساعت حرکت کند؟ تأمین این ویژگی در طراحی کمباین بهینه نیست، زیرا بهتر است کمباین یا گریدر را با تریلی جابه‌جا کنید و به‌جای آن فقط با سرعت حداکثر ۲۰ کیلومتر ساخته شود.
 
ساخت کمباینی که هم گندم‌ها را درو کند و هم با سرعت صد کیلومتر حرکت کند، به‌لحاظ اقتصادی و فنی مقرون به‌صرفه نیست. باید برای دستگاهی با این کارکرد، میان قدرت و سرعت نقطه بهینه‌ای را پیدا کرد و در اینجا به سرعت زیاد نیازی نیست. وظیفه طراح با ذهنیت مهندسی پیداکردن بهترین مقدار سرعت برای این دستگاه است. این نگاه در ساخت کلیت و نیز تک‌تک اجزای آن دستگاه باید رعایت شود. نمونه دیگر. فرض کنید شیوه‌نامه‌ای صادر شود که بر اساس آن خانه‌های تهران به‌گونه‌ای ساخته شود که در برابر ۹ ریشتر زلزله مقاوم باشد.
 
این کار نیز عاقلانه و بهینه نیست، زیرا هزینه‌ها را چنان سنگین می‌کند که در برابر احتمال وقوع زلزله ۹ ریشتری اتلاف منابع محسوب می‌شود و چنین هزینه زایدی در اصل بیهوده است و از جیب مردم پرداخت می‌شود. نگاه مهندسی توضیح می‌دهد که باید میان امکانات و اهداف و شیوه‌های ساخت، مسیری را انتخاب کرد که کمترین هزینه و بیشترین بهره‌وری را داشته باشد. متأسفانه باید گفت که اداره امور کشور در ایران بر اساس این نگاه مهندسی شکل نگرفته است، وگرنه چگونه ممکن بود که در دوره احمدی‌نژاد حدود ۷۰۰ میلیارد تا ۸۰۰ میلیارد دلار درآمد نفتی داشته باشیم، اما تقریبا هیچ شغلی و به‌تعبیر دیگری هیچ تولیدی شکل نگرفته باشد. این یعنی اتلاف منابع و ضد نگاه مهندسی است.

وجه منفی نگاه مهندسی این است که مدیریت امور فرهنگی و اجتماعی را نیز مثل مدیریت اشیا و امور اقتصادی فرض کنیم و قصد مهندسی‌کردن آن را داشته باشیم. همچنان‌که طرح و نقشه اولیه یک ساختمان ریخته می‌شود و مهندس و معمار و همه عوامل تولید را به کار می‌گیرند که آن را بسازند، برخی اذهان ساده فکر می‌کنند که مدیریت امور فرهنگی و اجتماعی و سیاسی نیز چنین است و می‌توانند فرهنگ و جامعه را از خلال نقشه ازپیش‌طراحی‌شده و با کمک افراد، مهندسی کنند و به نقطه‌ای که می‌خواهند برسانند.
 
در واقع نوعی عاملیت در مهندسی اشیا و اموال هست که هرگز در مهندسی سیاست و اندیشه و فرهنگ وجود خارجی ندارد. با تأسف تمام باید گفت به‌همان اندازه که وجه مثبت نگاه مهندسی در مدیریت فنی و مادی جامعه ایران غایب است، وجه منفی آن در مدیریت فرهنگی و سیاسی جامعه ایران رواج دارد. شاید بتوان گفت تا نگاه مهندسی و بهینه‌سازی در امور اقتصادی و مادی غالب نشود و تا نگاه مهندسی و اراده‌گرایانه از امور سیاسی و فرهنگی حذف نشود، مشکلات ما همچنان پابرجا می‌ماند.
گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
آخرین اخبار پربازدیدها چند رسانه ای عکس
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->