گزارشی از طغیان خاموش چاقی و مرگ‌های غیر واگیر در شهر | مرگ‌های عصر پساکرونا

الهام مهدیزاده | شهرآرانیوز؛ «چاق طور‌های افسرده پساکرونا». خلاصه شده چند کلیدواژه از آثار و تبعاتی که کرونا به زندگی همه و به ویژه شاغلان وارد کرده است. تعطیلی باشگاه‌های ورزشی، تعطیلی مسابقات ورزشی ادارات، همراه با پشت میزنشینی کارمندان و کم تحرکی، همه و همه سبب شده که جامعه کارمندی کشور هم زمان با کرونا درگیر چاقی و اضافه وزن شود؛ موضوعی که وزارت بهداشتی‌ها از آن به عنوان آسیب جدی دوران کرونا و پساکرونا یاد می‌کنند.

در پایش نظرات شهرآرانیوز و طرح سؤال درباره تغییراتی که کرونا در سبک زندگی آنان ایجاد کرده است، مخاطبان به چالش‌های افزایش وزن و افسردگی اشاره کرده اند. چکیده نظرات مخاطبان و کارشناسان این حوزه را در سطر‌های زیر بخوانید.

براین اساس، بخش اصلی نظرات به موضوع اضافه وزن ارتباط داشت؛ اضافه وزنی که به اعتقاد آنان درپی شیوع کرونا و تغییرات سبک زندگی ایجاد شده است. شهروندی افزایش وزن ۳ تا ۴ کیلویی خود را به محدودیت‌های کرونا مرتبط می‌داند. یک خانم شاغل، به روز‌های قبل کرونا اشاره می‌کند و می‌گوید: تا قبل از کرونا گاهی عصر‌ها و شب‌ها که هوا کمی خنک می‌شد، مسیری را پیاده می‌رفتم.

هم پیاده روی بود، هم درکنار دیدن مغازه‌ها و لذت پاساژ گردی، گاهی خرید می‌کردم. کرونا همین پیاده روی و تفریح ساده را هم از ما گرفت. ماه‌های اول شیوع کرونا همه خریدهایم را اینترنتی انجام می‌دادم و جز سر کار هیچ فعالیتی نداشتم.
افسردگی، یکی دیگر از موارد مطرح شده توسط شهروندان شاغل است. اغلب شهروندان ریشه افسردگی را محدودیت در انجام سفر، تفریح و دید و بازدید ذکر می‌کنند.

مصیب رئوف، کارشناس طب کار، نیز در گفتگو با شهرآرانیوز یکی از آسیب‌های ناشی از کرونا را به کم‌تحرکی ارتباط می‌دهد. هرچند به اذعان او کم تحرکی درمیان افراد شاغل قبل از کرونا نیز وجود داشته است، اما با اپیدمی کرونا و گسترده شدن آن، این کم تحرکی درمیان افراد میان سال بیشتر از قبل شده است.

او آسیب‌های ناشی از کم تحرکی را براساس نوع و حرفه افراد متفاوت و با شدت کم و زیاد برمی شمارد. به گفته این کارشناس طب کار، آسیب‌های کاری و کم تحرکی در فردی که در یک کارگاه خیاطی از صبح تا عصر پشت میز چرخ خیاطی کار می‌کند، با فردی که باید تمام وقت کاری ایستاده باشد، تفاوت دارد. درمجموع آنچه می‌تواند وجه مشترک باشد، کم تحرکی و اوج گرفتن آن با اپیدمی کروناست که آسیب‌های جسمی افراد را بیشتر از قبل کرده است.

مرگ‌های زودرس و افزایش ۵/۵ برابری چاق‌ها

مرگ‌های زودرس؛ هشداری که یکی از متولیان حوزه بهداشت و درمان درباره جمعیت جوان و شاغل کشور می‌دهد. رضا ملک زاه، رئیس پژوهشکده بیماری‌های گوارشی و کبد ایران، این مرگ‌ها را پیامد بارز چاقی و اضافه وزن می‌داند.

رئیس پژوهشکده بیماری‌های گوارشی و کبد ایران از رشد ۵/۵ برابری تعداد افراد دارای اضافه وزن و چاق خبر داده و گفته است ۷۰ درصد ایرانی‌ها دارای اضافه وزن و چاقی هستند. او این نکته را نیز به آمار چاق‌های ایران اضافه می‌کند: آمار مرگ‌های زودرس بر اثر افزایش وزن و بیماری‌های ناشی از آن در ایران دوبرابر شده است. به عبارت دیگر، سالانه ۳۸۰ هزار نفر در کشور براثر بیماری غیرواگیر فوت می‌کنند.

کرونا هم راستا با افزایش وزن و افزایش غیبت از محل کار.

اما توضیحات دکتر احمدیان، مدیر جمعیت و سلامت دانشگــاه علوم پزشـکی مشهد، درباره نقـش کرونا و افزایش وزن کارمندان شاغل در جمعیت تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد به این نکته خلاصه می‌شود که به دلیل آثار قابل توجه کرونا بر سلامت افراد و ضرورت‌های پیگیری این امور، شرایط برای اجرای پایشی با مضمون آثار کرونا بر سلامت جسمانی و کاری افراد شاغل صورت نگرفته است.

با این حال زهرا عبداللهی، مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، هفته گذشته به رسانه‌ها از نقش کرونا در کاهش بهره وری کارمندان گفته بود. او با ذکر آمارِ کاهش ۳۰ درصدی بهره وری کارمندان، به این نکته نیز اشاره کرده بود که تعداد روز‌های غیبت در محیط کار در کارکنان چاق دوبرابر افرادی است که وزن متناسب دارند.

تغییر سبک زندگی، کم تحرکی، افزایش غذا‌های فست فودی، کم رسیدن ریزمغذی‌ها به بدن به دلیل نداشتن الگوی مناسب غذایی، ازجمله عللی است که مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به عنوان شاخصه‌های کاهش بهره وری کارکنان نام می‌برد.

به گفته او تا زمانی که کارمندان سبک زندگی مناسب نداشته باشند خطر بروز انواع سکته در این افراد ۷۰درصد، سرطان‌ها ۷۱درصد، بیماری‌های قلبی عروقی ۸۲درصد و دیابت ۹۱درصد افزایش پیدا می‌کند.
او بر لزوم ریشه یابی و ارائه الگوی غذایی مناسب سرشار از ریز مغذی‌ها و غذا‌های کم کالری برای دوران کرونا و پساکرونا تأکید می‌کند و می‌گوید: به ازای هر ۶ساعت نشستن در روز، خطر مرگ در مردان ۱۸درصد و در زنان ۳۷درصد افزایش پیدا می‌کند. به عبارت دیگر هرچه میزان پشت میز نشینی و کم تحرکی بیشتر باشد، ریسک مرگ ناشی از بیماری‌های شایع افزایش پیدا می‌کند.

ایران در میان کشور‌های چاق

تازه‌ترین آمارسازمان بهداشت جهانی برای رده بندی کشور‌های چاق جهان، مربوط به قبل از همه گیری کروناست. در آن گزارش، ایران در میان کشور‌هایی با جمعیت چاق و دارای افزایش وزن جهان در جایگاه ۴۶ قرار داشت. کشور‌های حاشیه خلیج فارس نظیر کویت، امارات و عربستان سعودی نیز در میان ۱۵ کشور اول به لحاظ جمعیت چاق و دارای افزایش وزن جهان قرار گرفتند.
با توجه به ادامه اپیدمی کرونا، تدوین برنامه‌هایی برای افزایش تحرک جمعیت و کاهش وزن، اجتناب ناپذیر است تا ما را پس از چالش مرگ‌های واگیردار با چالش مرگ‌های غیرواگیر روبه رو نکند؛ چالش مرگ‌های غیرواگیر پساکرونا.