پایان بهسازی بازار فرش مشهد تا آخر سال ۱۴۰۰

محمد کاملان | شهرآرانیوز؛ با تأمین منابع مالی از سوی شهرداری مشهد و انتخاب پیمانکار، اردیبهشت امسال کلنگ مرمت و بهسازی بازار فرش مشهد به زمین زده شد تا این بازار بعد از سرشور، دومین بازار تاریخی احیاشده باشد؛ بازاری که عملیات احیا و بهسازی اش تاکنون ۱۵ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است. مسئول امور رسانه شهرداری منطقه ثامن با اشاره به آخرین وضعیت مرمت و بهسازی بازار فرش مشهد، به خبرنگار ما گفت: پی کنی ستون‌ها انجام شده است و پیمانکار طرح در حال اجرای پایه‌ها و جداره هاست که به محض پایان این مرحله، کار احداث سقف بازار نیز انجام خواهد شد. کار مرمت این بازار اکنون حدود ۱۵ درصد پیشرفت دارد.

منابع مالی پروژه تأمین شده است

محمد واحدی ادامه داد: طبق زمان بندی اولیه و پیش بینی شده در قرارداد با پیمانکار، بهسازی و مرمت بازار فرش مشهد باید تا زمستان به پایان می‌رسید، اما با وجود برخی از معارضات جدی در سطح زیرین بازار مثل کابل‌های برق فشارقوی حرم مطهر، تأسیسات و لوله ها، ابتدا باید عملیات تثبیت آن‌ها انجام می‌گرفت که همین موضوع باعث شد کار با کندی پیش برود، اما همه اهتمام مجموعه بر این است که بهسازی و مرمت بازار قدیمی و تاریخی فرش مشهد تا پایان سال به بهره برداری برسد.

وی با تأکید بر اینکه پروژه از نظر تأمین و تخصیص مالی هیچ مشکلی ندارد، افزود: مسائل مالی با پیمانکار به صورت کامل حل شده و، چون عمده اعتبار مرمت این بازار از طریق اوراق پیش بینی و تأمین شده است، خوشبختانه از این نظر هیچ مشکلی نداریم، فقط به دلیل برخی مسائل اداری و لزوم طی چرخه تخصیص اعتبار، گاهی اوقات تخصیص مالی به پیمانکار کمی زمان بر می‌شود که امری معمول در روند اداری است و جای نگرانی ندارد.

کوچک‌ترین تغییرات نیازمند تأیید میراث فرهنگی است

واحدی درباره انتقادات کسبه بازار به سرعت اجرای پروژه در مقایسه با بازار سرشور، به تفاوت جدی بهسازی و مرمت این ۲ بازار اشاره کرد و گفت: بعضی مردم و کسبه روند کار در بازار فرش را با بازار سرشور مقایسه و از طولانی شدن کار در بازار فرش شکایت می‌کنند.

گذر سرشور، با وجود تاریخی بودن، ثبت ملی نبود و صفرتاصد کار با خود شهرداری بود و نیاز به طی فرایند‌های قانونی اداره کل میراث فرهنگی استان و گرفتن تأییدیه‌های این دستگاه نبود و به همین دلیل با سرعت بهتر و بیشتری انجام شد، اما بازار فرش مشهد به عنوان بنای تاریخی ثبت ملی است و نقشه‌های مرمتی این بنا را میراث فرهنگی باید تأیید می‌کرد و حتی کوچک‌ترین تغییرات در هنگام اجرای مرمت و بهسازی، نیاز به تأیید و ابلاغ میراث فرهنگی داشت. به همین دلیل و البته معارضات زیاد و گوناگونی که در مسیر وجود دارد، کار کمی طولانی شده است.

این گذر تاریخی به زیباترین شکل ممکن احیا می‌شود

مسئول امور رسانه شهرداری منطقه ثامن بیان کرد: با توجه به همکاری خوبی که میان شهرداری منطقه ثامن و اداره کل میراث فرهنگی استان در رابطه با پیشبرد هرچه سریع‌تر موضوعات مربوط به بافت پیرامون حرم مطهر رضوی ایجاد شده است، درخواست می‌کنیم کسبه بازار کمی تأمل و بردباری به خرج دهند تا مرمت و بهسازی بازار فرش هم به سرانجام برسد و شاهد رونق دوباره بازار فرش مشهد و احیای این گذر زیبای تاریخی مانند خانه‌های تاریخی داروغه، توکلی و امیری در منطقه ثامن و بازار فرش تبریز باشیم.

این بازار در بحث مرمتی و بهسازی الگوی بازار فرش است و با صبر و همکاری تجار و کسبه بازار، به زودی شاهد رونق بیش از پیش آن و حتی مطرح شدن این بنا همچون بازار فرش تاریخی تبریز در سطح مکان‌ها و جاذبه‌های تاریخی ملی و درخشش در نظر گردشگران و زوار بارگاه منور رضوی خواهیم بود.

سابقه پیگیری برای احیای بازار

نخستین باری که بحث مرمت بازار فرش مشهد به شکل جدی مطرح و رسانه‌ای شد، سال ۱۳۸۵ و درست یک سال بعد از قرارگرفتن این بازار قدیمی در فهرست آثار ملی ایران بود. اختلافات جدی شهرداری مشهد و اداره کل میراث فرهنگی خراسان رضوی بر سر نقشه‌ها و چگونگی اجرای مرمت بازار و مشکلات دیگر، باعث شد این طرح به هیچ نتیجه‌ای نرسد، اما رسیدگی نکردن به وضعیت بازار قدیمی و تاریخی فرش مشهد، چوب‌های پوسیده سقف که بعد از آتش سوزی دهه ۴۰ جایگزین گنبد‌های آجری شده و کابل‌های برقی که به صورت ناایمن از کنار آن‌ها عبور کرده بود، نه تنها جان مردم را به خطر انداخته بود، بلکه هر لحظه امکان آتش سوزی و خاکسترشدن بازار را تقویت می‌کرد. تا آنجا که آتش نشانی مشهد هم ناایمنی بازار را تأیید کرد و از بی نتیجه بودن مذاکرات با میراث فرهنگی و... برای بهبود وضعیت ایمنی بازار فرش مشهد خبر داده بود.

عزم جدی برای مرمت بازمانده بازار بزرگ مشهد

سال ۱۳۹۷ مدیریت شهری مشهد بار دیگر برای مرمت و بهسازی بازار فرش پیش قدم شد و شهردار وقت مشهد به طور جد پیگیر موضوع و خواستار ارائه یک طرح مفصل برای بازسازی بازار فرش شد و با حضور دکتر علی اکبر تقی زاده، طراح و معمار احیای بازار سنتی و فاخر فرش تبریز در شهر مشهد و انتقال تجربیات آن بازسازی و تصویب طرح مرمت بازار در کمیته فنی میراث فرهنگی استان، پروژه به شکلی نسبتا رسمی در شهریور همان سال آغاز شد.

کمتر از یک سال بعد و در تیر ۱۳۹۸ هم ابلاغ کلی این طرح از تهران به دست شهرداری و میراث فرهنگی استان رسید تا کار مرمت و بهسازی بازار وارد مرحله اجرا شود. شهریور بخش کوچکی از بازار به صورت آزمایشی مرمت شد تا بازاری‌ها و میراث فرهنگی بخشی از اتفاقی را که قرار بود برای بازار فرش مشهد بیفتد، از نزدیک ببینند و کارشناسان و متخصصان میراث فرهنگی کار را ارزیابی کنند و بعد از این ارزیابی نقشه‌های نهایی بهسازی و مرمت دوباره به میراث استان ارسال شد و پس از کش وقوس‌های فراوان و تأخیر زیاد، طرح در خرداد۱۳۹۹ تصویب نهایی و به شهرداری مشهد ابلاغ شد