همسر آیت‌الله عبادی، امام جمعه سابق مشهد دارفانی را وداع گفت تصویب برنامه‌های رفاهی و ورزشی کارکنان شهرداری مشهد در سال ۱۴۰۴ توضیحات سرپرست سفارت ایران در کابل درباره بازگشت مهاجران و رابطه تهران_ کابل معاون اجتماعی شهرداری مشهد: یکی از دلایل اصلی طلاق، کمبود اطلاعات زوجین درباره مهارت‌های زندگی است شهردار مشهدمقدس: کار تیمی و تعامل، عامل تسهیل فرآیند‌های مدیریتی است مسئول سازمان بسیج شهرداری مشهد: روحیه بسیجی، می‌تواند بدون هیچ‌گونه وابستگی سیاسی در خدمت آرمان‌های انقلاب اسلامی باشد حاجی‌بگلو: برای کمک به مدیریت شهر از همه ظرفیت‌ها استفاده می‌کنیم| شرایطی نیست که بر اختلاف‌نظر‌ها تمرکز کنیم قصه شهرکی ۴۵ ساله در همسایگی «نخودک» مشهد واکنش رئیس شورای عالی استان‌های کشور به اظهارات عجیب عضو شورای شهر رشت درباره درخواست ترور پزشکیان اول مرداد، زمان آغازبه‌کار مجدد نمایشگاه بین‌المللی مشهد | بزرگ‌ترین رویداد نمایشگاهی صنعت ساختمان کشور به مشهد می‌آید قیمت افغانی به تومان و دلار، امروز (چهارشنبه ۱۸ تیرماه ۱۴۰۴) سخنگوی شورای اسلامی شهر مشهد خبر داد: تمدید مهلت مصوبه مشوق‌ها و پروانه‌های ساختمانی بافت آبکوه تا پایان سال ۱۴۰۴+ فیلم اختصاص ۲۳ هزار میلیارد ریال برای مقابله با تنش آبی در خراسان رضوی عضو شورای اسلامی شهر مشهد: نباید با پول مردم، هیئت سکولار تغذیه شود رئیس شورای اسلامی شهر مشهد: باوجود محدودیت‌ها، هیچ خدمتی را در شهر تعطیل نکردیم مناسب‌سازی ۴۵۰ بوستان در مشهد برای توانیابان | اختصاص ۱۲۳ میلیارد ریال برای بهبود زیرساخت‌های ویژه افراد دارای معلولیت در بوستان‌ها بعد از ۲۱ روز آلودگی، بالاخره هوای کلانشهر مشهد سالم شد (۱۸ تیر ۱۴۰۴) حفاظت از درختان چنار خیابان کوهسنگی مشهد | کاشت ۱۰۰ اصله درخت روتبالی در این محور وزارت علوم خبر داد: پیگیری حقوقی ترور دانشمندان در مجامع بین‌المللی فرماندار مشهد تأکید کرد: ضرورت رعایت الگوی مصرف آب از سوی کشاورزان و واحد‌های تولیدی کاهش ۴۹ درصدی حجم ترافیک مشهد با احداث تقاطع غیرهم‌سطح امام حسن مجتبی(ع)
سرخط خبرها

سلامت زبان فارسی و مدیریت شهری

  • کد خبر: ۸۴۸۳۵
  • ۲۹ مهر ۱۴۰۰ - ۱۱:۱۰
سلامت زبان فارسی و مدیریت شهری
بهروز فرهمند

یکم. «اسقاط کافه خیارات شد. بالاخص خیار غبن. فاحش لو افحش.» همه ما بیش وکم این عبارت را در میان سطر‌های درهم فشرده سند‌های حقوقی یا قول نامه‌ها دیده ایم و بی آنکه بدانیم حرف حساب این گزاره حقوقی چیست، بسیاری از ما آن امضای خوشگلمان را پای سند‌ها گذاشته ایم. داستان جمله‌های حقوقی تخصصی را که گویا تاکنون هیچ یک از اهالی فن نخواسته یا نتوانسته یا لازم ندیده اند ساده نویسی و «همه‌فهم» کنند، همین چندی پیش، دکتر سیدعلی آزمایش، استاد دانشگاه، در سر کلاس درس دانشگاه مفید قم به دانشجویانش یادآوری کرد که فایل تصویری آن نیز در فضای مجازی دست به دست شد و خنده را بر لب بسیاری نشاند. اما نمی‌دانم در کنار آن خنده‌های ملیح، چند نفر را به درنگ و تأمل درباره آن «حرف حساب» واداشت؟

دوم. نوشتن درباره پاکیزه‌نویسی و توجه به زبان فارسی در هنگامه گیروگرفت‌های این روز‌های مردم شاید چنان بی‌اهمیت و دم دستی جلوه کند که نویسنده را به خالی بودن خورجین سوژه اش متهم کنید یا انگشت اشاره  را به سوی او نشانه بروید و بگوییدش: «دل خوش سیری چند؟»

سوم. سخن این نیست که به‌جای بلوتوث بگوییم «دندان آبی» یا چیپس را «برگک» و هدفون را «دوگوشی» و تبلت را «رایانک مالشی» بنامیم؛ و صدالبته، خداراشکر که فرهنگستان «کش‌لقمه» را تکذیب کرد تا دیگر کسی نتواند برای فرهنگستانی‌های خوش‌ذوق دست بگیرد و این ور و آن ور سوژه‌شان کند.

چهارم.  برخی که بیشتر با مردم سروکار دارند، به گمانم باید بیش از دیگران برای ساده‌سازی و همه فهم کردن عبارت‌ها و واژه‌های تخصصی حوزه کاری خودشان دغدغه داشته باشند. دراین میان، مجلسیان در خانه ملت، از آنجا که قانون را می‌نویسند، پلیس و حقوق دان‌ها که با پرونده‌های قضایی و شکایت‌های مردم سروکار دارند و شهرداری و شورا‌های شهر که سیاهه بلندبالایی از مسئولیت‌های ریزودرشت نهاد‌های شهری را برعهده دارند، از جایگاه ویژه‌ای در پاسداشت زبان پارسی برخوردارند.

پنجم. سخن و لب کلام این است؛ متن اطلاعیه‌ای که نهاد شهرداری می‌نویسد یا متن یک قانون شهری که شورای اسلامی شهر تدوین می‌کند و مخاطبانشان همه یا گروهی از شهروندان هستند، نه فقط از بابت «محتوا» و رساندن معنایی که پیام رسان در نظر دارد، بلکه از منظر ساده نویسی، درست نویسی، پرهیز از واژه‌های «سخت فهم» و نامأنوس نیز باید در کانون توجه باشد.

ششم.  نگارش درست و پاکیزه فقط برای کتاب و روزنامه و رسانه نیست. پاکیزه نویسی برای هرگونه متن و نگارش واجب و ضروری است. به مصداق همان توصیه که می‌گوید: «سخن خوب» را باید «خوب» بر زبان آورد؛ یعنی محتوای درست با یک بسته بندی زیبا و شکیل. غفلت کردن از هر یک، پیام ما را به سرمنزل مقصود نمی‌رساند.

هفتم. اجازه می‌خواهم پایان سخن با یک مثال و نمونه عینی پرکاربرد باشد.
«المان شهری» واژه‌ای ترکیبی است که سال هاست مدیران شهری و مردم و رسانه‌ها درباره سازه‌ها و آرایه‌هایی به کار می‌برند که هنرمندان شهر می‌سازند تا شهرداری در جای جای شهر نصب کند و خاصه با آمدن بهار، حال شهروندان را خوب می‌کند. اما به جای «المان» شهری که واژه‌ای فرنگی است، می‌توانیم دست کم ۲ معادل فارسی زیبا و خوش آوا را جایگزین کنیم و به تناوب بگوییم: «نماد‌ها یا آرایه‌های شهری». هرچند اگر تا قیام قیامت هم بگوییم و بنویسیم «المان شهری»، هیچ اتفاقی نمی‌افتد و آب از آب هم تکان نمی‌خورد. به بیان دیگر، این یک توافق دوستانه و اختیاری است و به پذیرش «اسقاط کافه خیارات، بالاخص خیار غبن» هیچ نیاز نیست!

گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->