خدمات شهری چگونه باید باشد؟

آنچه برای شهرداری مهم است (یعنی باید مهم باشد)، افزایش سطح رفاه عمومی شهروندان، توسعه همه جانبه شهر و خدمات دهی در عالی‌ترین سطح ممکن است. دقیقا بر همین اساس در بند «کالبد شهری» چشم انداز جهان شهر برکت و کرامت، موضوع «نماد آبادانی، متوازن و زیست پذیر در تمام نقاط شهر» ذکر شده است.

برای تحقق این امر، خدماتی که مدیریت شهری به ذی نفعان خود می‌دهد، باید دارای ویژگی‌های زیر باشد:

عدالت در خدمات دهی: خدمات باید متوازن و عدالت محور باشد؛ چه از نظر گستره توزیع در نقاط مختلف شهر و چه از آن نظر که گروه‌های مختلف مردم در سنین، جنسیت، موقعیت اجتماعی، سطح اقتصادی با نیاز‌های مختلف (مثل معلولان، کودکان و...) را شامل شود.

هوشمندی خدمات: شهر‌های هوشمند، تجسم رویایی در آینده نیستند، بلکه به مدد رویکرد‌های نوآورانه اینترنت اشیا، بسیاری از آن‌ها هم اکنون فعال یا به سرعت درحال گسترش هستند. مدیران شهری از شبکه‌های دامنه بالا-مصرف پایین برای برقراری ارتباط و بهبود زیرساخت ها، بهره وری، راحتی و کیفیت زندگی ساکنان و بازدیدکنندگان استفاده می‌کنند.

روند توسعه نشان می‌دهد که «هوشمندی خدمات» دیگر یک انتخاب نیست، بلکه یک اجبار تکنولوژیکی است.

قابلیت توسعه خدمات: خدمات شهری به خصوص در حوزه زیرساخت‌ها باید براساس مطالعات آینده پژوهی، طراحی و ارائه شود، به طوری که علاوه بر رفع نیاز‌های امروز، زمینه توسعه برای پوشش نیاز‌های فردا را نیز داشته باشد؛

به عنوان مثال یک پارک، ایستگاه آتش نشانی، سازه عمرانی و... که امروز در منطقه‌ای از شهر احداث می‌شود، باید به صورتی باشد که اگر در آینده قرار است همان خدمات را به دوبرابر جمعیت بدهند، قابلیت توسعه آن پیش بینی شده باشد.

ماهیت تعاملی خدمات: نحوه نیازسنجی و خدمات دهی باید تعاملی باشد؛ یعنی مدیریت شهری ضمن ارتباط مستمر با دریافت کنندگان خدمات خود، نیاز‌ها و اولیت آن‌ها را شناسایی کند و براساس نظر آن‌ها و مصالح علمی و اقتضایی مدیریت فهرست کند. بدین ترتیب ذی نفعان علاوه بر هدف گذاری در تحقق اهداف نیز باید مشارکت کنند.

جامعیت خدمات: خدمات باید جامعیت داشته باشد؛ چه از منظر رویکرد سیستمی و درنظر گرفتن تمام ابعاد و اثرات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و... آن و چه از لحاظ ارتباط با طرح‌های تفصیلی، اسناد بالادستی و اصول معماری و شهرسازی.

کلام آخر اینکه اداره شهر کار راحتی نیست. رونق، آبادانی و توازن شهری با بهبود و اصلاح نحوه طراحی، کیفیت، کمیت و چگونگی خدمات دهی محقق می‌شود.