افزایش قیمت برنج، کیفیت سفره مردم را دستخوش تغییر کرده است

محسن موسوی زاده | شهرآرانیوز؛ درحالی که براساس آخرین گزارش مرکز آمار ایران، حداکثر قیمت برنج داخلی در آبان امسال، ۵۴ هزارو ۲۰۰ تومان بوده است، مشاهده خبرنگار شهرآرا از بازار مشهد نشان می‌دهد که اکنون قیمت برنج درجه یک ایرانی به حدود کیلویی ۶۵ هزار تومان نیز در بازار مصلی و چهارراه میدان باررسیده است. البته قیمت برنج ایرانی در برخی فروشگاه‌های زنجیره‌ای تا کیلویی ۷۰ هزار تومان هم رسیده است. قیمت برنج خارجی هم در بازار دست کمی از برنج داخلی ندارد، به طوری که اکنون برنج پاکستانی به قیمت هرکیلو ۲۶ تا ۳۲ هزار تومان درحال عرضه است.

فعالان بازار دلیل افزایش قیمت برنج را کاهش تولید و گرانی محصول در مبدا یعنی استان‌های شمالی کشور اعلام می‌کنند و می‌گویند که هرچند بعد از اعلام آزادسازی واردات برنج، قیمت برنج داخلی چندصباحی به ثبات رسید، اکنون یک هفته‌ای می‌شود که برنج داخلی مدام درحال گران شدن است، به طوری که قیمت یک بار از این محصول که به فاصله یک روز وارد مشهد می‌شود، با قیمت روز گذشته اش تفاوت دارد.

براساس آمار‌های اعلام شده ازسوی وزارت جهادکشاورزی، مصرف برنج در کشور سالانه حدود ۳میلیون تن است. سال گذشته میزان تولید ۲میلیون و ۵۰۰ هزار تن و امسال هم ۲میلیون و۲۰۰هزار تن بوده است. آن طور که آمار‌های گمرک می‌گوید، از ابتدای سال تا اواسط آذر درمجموع ۷۸۶هزار تن برنج وارد کشور شده است. این آمار نشان می‌دهد که دست کم میزان واردات برنج با میزان مصرف داخلی تطابق دارد، از این رو دلایل گرانی برنج را باید در جای دیگری مانند افزایش هزینه‌های تولید، نوسان قیمت دلار و هزینه‌های حمل ونقل و البته سودجویی دلال‌ها جست وجو کرد. درواقع این روز‌ها ضعف نظارت بر بازار کالا‌های اساسی که به تازگی به جهادکشاورزی واگذار شده، سبب شده است دلال‌ها و سودجویان احساس کنند فرصت برای عرض اندام در بازار و کسب سود‌های بادآورده برایشان فراهم شده است.

وضعیت برنج در بازار مشهد

براساس مشاهده خبرنگار شهرآرا، اکنون در بازار مصلی و چهارراه میدان بار مشهد، به طور متوسط هرکیلوگرم برنج طارم درجه یک به قیمت ۶۳ هزار تومان، برنج کلات ۵۵ هزار تومان، برنج دودی ۴۲ هزار تومان، برنج دم سیاه ۴۵ هزار تومان، برنج عنبربوی خوزستان ۳۶ هزار تومان و برنج نیمه به قیمت ۲۵ هزار تومان عرضه می‌شود. همچنین قیمت برنج هندی ۲۸ هزار تومان است.

ازطرفی قیمت برنج پاکستانی به کیلویی ۳۲ هزار تومان نیز رسیده است، اما برخی فروشگاه‌های زنجیره‌ای درحال توزیع برنج پاکستانی تنظیم بازار به قیمت ۱۹ هزارو ۲۰۰ تومان هستند. ارزان بودن این برنج‌ها سبب می‌شود که شهروندان نگران کیفیت آن‌ها باشند، اما فروشنده‌ها تاکید می‌کنند که حاضرند برنج‌های تنظیم بازار را به شرط پخت بفروشند.

یکی از عرضه کنندگان برنج ایرانی در خیابان مصلی به خبرنگار شهرآرا می‌گوید: زمینه برنج در استان‌های شمالی کشور کم شده است و توزیع کنندگان عمده این روز‌ها هر روز بهانه‌ای برای افزایش قیمت‌های خود می‌آورند.

یکی دیگر از فروشندگان با اشاره به عرضه برنج هاشمی به قیمت هرکیلو ۵۵هزار تومان می‌گوید: بار جدید که برای ما بیاید، قیمت همین برنج به ۵۸ هزار تومان افزایش می‌یابد. یکی دیگر از فروشندگان، دلیل گرانی برنج را استان‌های شمالی می‌داند و می‌گوید: هر روز فروشندگان شمالی یک قیمت به ما می‌دهند و خودمان درست نمی‌دانیم این روند تا کی ادامه دارد.

کریم علیجان نژاد، از فعالان بازار برنج در مشهد، هم قیمت انواع برنج داخلی را رو به افزایش می‌خواند و می‌گوید: با این وضعیت، احتمال افزایش قیمت برنج داخلی به بیش از ۱۰۰ هزار تومان تا ماه رمضان وجود دارد. این فعال بازار تاکید می‌کند که روند گرانی برنج سبب شده است سهم این محصول در سبد خانواده‌ها کاهش بیابد. همین مسئله، میزان فروش انواع برنج داخلی و خارجی را در مشهد کاهش داده است.

نظارت باید موثر باشد

با ابلاغ محسن رضایی، معاون اقتصادی رئیس جمهور، وظیفه بازرسی و نظارت بر بازار کالا‌های اساسی که پیش از این برعهده وزارت صمت بود، به وزرات جهادکشاورزی سپرده شده است. حال دولت انتظار دارد با تغییر وزارتخانه مسئول، از التهاب بازار کاسته شود، با این حال به گفته فعالان بازار، انتقال بازرسی‌ها از صمت به جهادکشاورزی سبب بروز ضعف‌هایی در بازرسی‌های کالا‌های اساسی شده است.

سیدمهدی اصغریان، رئیس انجمن حمایت از حقوق مصرف کنندگان خراسان رضوی، در گفتگو با شهرآرا، با اشاره به انتقال وظایف بازرسی به جهادکشاورزی تاکید می‌کند: اکنون که نظارت و توزیع را به صورت متمرکز جهادکشاورزی انجام می‌دهد، این انتظار وجود دارد که این نهاد به طور جدی به حوزه بازرسی ورود پیدا کند تا روند بررسی و بازرسی از بازار کالا‌های اساسی با قوت ادامه یابد.

برنامه ریزی برای افزایش بازرسی‌ها

با این حال رئیس سازمان جهادکشاورزی خراسان رضوی در گفتگو با شهرآرا، از برنامه ریزی برای افزایش بازرسی‌ها از بازار کالا‌های اساسی خبر می‌دهد و می‌گوید: در بخش نظارت و بازرسی، ۳۶ نفر برای ۱۷ شهرستان استان به جهادکشاورزی منتقل شده اند، بنابراین تعداد نیرو‌هایی که آمده اند، برای بازرسی از بازار‌های استان ناکافی است.

محمدرضا اورانی می‌افزاید: با این حال براساس تفاهم نامه تقویت بازرسی میان معاون اول رئیس جمهور و رئیس سازمان بسیج مستضعفین، مقرر شده است برای بازرسی، از ظرفیت بسیج اصناف استفاده شود. اکنون ۸۵۰ نفر از بسیجیان اصناف به ما معرفی شده اند و درحال آموزش آن‌ها برای بازرسی از بازار کالا‌های اساسی هستیم. البته مشخص است که آموزش همه این افراد کمی زمان بر است.

وی تاکید می‌کند: با این حال بازرسی از بازار کالا‌های اساسی را جهادکشاورزی خراسان رضوی با قوت ادامه می‌دهد. به عنوان نمونه این روز‌ها نظارت بر بازار کالا‌های اساسی به دلیل شب یلدا افزایش یافته است.

دلایل گرانی برنج

همچنین مسئول نظارت و بازرسی محصولات کشاورزی سازمان جهادکشاورزی خراسان رضوی در گفتگو با شهرآرا، نوسان قیمت ارز، خشک سالی در شمال کشور و درنتیجه کاهش تولید را جزو دلایل نوسان قیمت برنج در بازار بیان می‌کند و می‌گوید: چندی است که کشت برنج در شمال کشور به سمت برنج‌های پرمحصول تغییر کرده است. همین مسئله سبب شده است میزان تولید محصولات گران قیمت‌تر مانند برنج طارم، کاهش یابد و نرخ این گونه محصولات بیشتر شود. درواقع در بازار برنج قیمت محصولاتی مانند برنج طارم بیشتر افزایش یافته است.

ناصر شعربافیان می‌افزاید: در برنج‌های پرمحصول، معمولا میزان افزایش قیمت‌ها متناسب با تورم است، اما برنج‌های گران قیمت، نرخشان ممکن است بیشتر از سطح تورم تغییر کرده باشد. وی ادامه می‌دهد: پیش بینی می‌شود با افزایش توزیع برنج‌های پرمصرف در بازار و تغییر ذائقه مردم به سوی استفاده از این محصولات، وضعیت بازار برنج بهتر شود.
به عنوان نمونه اکنون استفاده از برنج عنبربو در بین شهروندان جا افتاده است و از این محصول در بازار استقبال می‌شود.

وی بیان می‌کند: با این حال برای تنظیم بازار، مقرر شده است برنج به قیمت مصوب در استان و مشهد توزیع شود تا شهروندان بتوانند این کالا را با قیمت مناسب خریداری کنند.