صادق زیباکلام، فعال سیاسی کیست؟ + بیوگرافی

به گزارش شهرآرانیوز، صادق زیبا کلام با نام کامل “صادق زیبا کلام مفرد” متولد ۲۲ خرداد سال ۱۳۲۷ در کوچه معروف به دعا نویس‌ ها در محلهٔ بازارچه آب‌ منگول تهران در جنوب خیابان ری است. پدر صادق زیبا کلام تاجر و دارای مغازه‌ای در خیابان قزوین تهران بود که وارد فعالیت‌های سیاسی نیز شده بود. پدر صادق زیبا کلام از طرفداران محمد مصدق بود اما از لحاظ تشکیلاتی در حزب زحمت‌کشان به رهبری مظفر بقایی فعالیت می‌کرد.حزب زحمت‌کشان ملت ایران از احزاب سیاسی ایران بود که حدود سی سال در عرصه تاریخ معاصر ایران فعالیت داشت و جالب آنکه در ماجرای کودتای ۲۸ مرداد نیروهای حزب زحمت‌ کشان ملت ایران از افرادی بودند که به خانه مصدق حمله بردند. آنان در عملیات کودتای ۲۸ مرداد نیز نقش فعال داشتند. سرانجام کودتای ۲۸ مرداد پیروز شد و دولت دکتر مصدق با کمک حزب زحمت‌ کشان ملت ایران و دو سازمان خدمات مخفی اطلاعاتی بریتانیا و سیا سرنگون شد. به این دلیل مطبوعات پس از کودتا بقایی را یکی از رهبران قیام ملی (کودتای ۲۸ مرداد) علیه دولت دکتر مصدق معرفی کردند. مظفر بقائی کرمانی رهبر حزب زحمت‌ کشان ملت ایران متولد تیر ۱۲۹۱ در کرمان بود که سال ۱۳۶۶ در تهران درگذشت.

زندگینامه صادق زیبا کلام چیست؟

صادق زیبا کلام پنج سال نخست ابتدایی را در دبستان غزالی واقع در خیابان سینا و سال آخر را در دبستان دکتر قاسم‌ زاده واقع در خیابان غفاری تحصیل می‌کند. با نقل مکان خانواده به منزل بزرگی در نیاوران، زیبا کلام در دبیرستان رهنما در خیابان منیریه ثبت نام می‌کند. او پس از اخذ دیپلم دبیرستان در سال ۱۳۴۵ در کنکور دانشگاه تهران پذیرفته می‌شود اما پدرش با تحصیل او در ایران مخالفت کرده او را روانه اتریش می‌کند تا صادق زیباکلام را از درگیری‌ های سیاسی دانشگاه تهران به دور نگه دارد. صادق زیبا کلام در اتریش تحت تأثیر تفکرات مارکسیستی قرار می‌گیرد و تحصیل خود را در اتریش نیمه‌ تمام گذاشته و به توصیهٔ پدر در خرداد ۱۳۴۶ به انگلستان می‌رود. مارکسیسم اعلام می‌کند که تضاد طبقاتی و جنگجویی انقلابی در نهایت به پیروزی پرولتاریا (طبقه کارگر) و تشکیل جامعه‌ای می‌انجامد که در آن مالکیت خصوصی برچیده شده و ابزارهای تولید و اموال به جامعه تعلق دارد. مارکس در مورد زندگی در جامعه کمونیستی سخن زیادی نمی‌گوید و تنها به دادن شمای کلی جامعه کمونیسم اکتفا می‌کند. واضح است که در چنین جامعه‌ای برای پروژه‌های قابل اجرا توسط بشر محدودیت اندکی وجود دارد. جنبش کمونیسم در شعار اصلی خود، مکتبش را جهانی معرفی می‌کند که در آن هر فرد مطابق توانایی‌هایش تولید می‌کند و مطابق نیازهایش دریافت می‌کند.

صادق زیبا کلام بعد از طی دوره دو ساله کالج به پلی تکنیک شهر هادرزفیلد در شمال بریتانیا می‌رود و وارد رشته مهندسی شیمی می‌شود. او بعد از اتمام دوره کارشناسی وارد دوره کارشناسی ارشد و سپس دکترای مهندسی شیمی در دانشگاه برادفورد می‌شود.

زیباکلام در تابستان ۱۳۵۳ هنگام آمدن به ایران توسط ساواک دستگیر و به اتهام خرابکاری علیه حکومت و تبلیغ برای مجاهدین خلق به ۳ سال زندان محکوم شد. اسناد آزادشده آرشیو ملی بریتانیا در سال ۲۰۰۶ نشان می‌دهد که محافل دانشگاهی، وزارت خارجه و دفتر نخست‌وزیر بریتانیا هارولد ویلسون، که در آن زمان ریاست دانشگاه برادفورد را برعهده داشت، تلاش زیادی را برای روشن شدن وضعیت زیباکلام و آزادی او انجام داده بودند که البته بی‌نتیجه مانده بود. وی در نهایت در شهریور ۱۳۵۵ پس از ۲ سال و ۱ ماه از زندان آزاد می‌شود.

پس از آزادی صادق زیبا کلام در سال ۱۳۵۵، دستگاه امنیتی کشور مانع بازگشت او به انگلستان و ادامه دوره دکتری شد و او به ناچار در ایران مانده و به عنوان مربی در دانشکده فنی دانشگاه تهران استخدام می‌گردد. پس از انقلاب در سال ۱۳۶۳ برای ادامه تحصیل به انگلستان بازمی‌گردد اما به جای ادامه تحصیل در رشته مهندسی شیمی به علوم انسانی روی می‌آورد. او در دانشکده صلح شناسی دانشگاه برادفورد فوق لیسانس و دکترای خود را می‌گیرد. موضوع تز دکترای او انقلاب اسلامی ایران و فلسفه سیاست غرب بوده‌ است. زیباکلام در سال ۱۳۶۹ به ایران بازگشته و پس از دو سال وارد گروه علوم سیاسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران می‌شود.

خانواده صادق زیبا کلام

دختر کوچک وی مریم زیباکلام و دختر بزرگ وی سارا زیبا کلام است که زیبا کلام او را دقیقاً در نقطه مقابل خود می‌داند. سارا با پسر احمد توکلی ازدواج کرده‌ است. احمد توکلی متولد سال ۱۳۳۰ در بهشهر، سیاست‌مدار ایرانی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، رئیس پیشینِ مرکز پژوهش‌های مجلس و نماینده سابق مجلس شورای اسلامی است.

صادق زیبا کلام در خصوص ازدواج دخترش گفته است : نه او و نه احمد توکلی هیچ نقشی در این ازدواج نداشته‌ اند و آن دو پس از آشنا شدن در روزنامه همشهری با هم ازدواج کرده‌اند.

خویشاوندان سرشناس صادق زیبا کلام کیست؟

دکتر فاطمه زیباکلام، خواهر صادق زیبا کلام بود که در ۲۱ اسفند ۱۳۹۴ درگذشت. فاطمه زیباکلام مفرد متولد سال ۱۳۳۰ پژوهشگر ایرانی حوزه فلسفه آموزش و پرورش، دانشیار گروه مبانی فلسفی و اجتماعی آموزش و پرورش در دانشکده روان‌شناسی دانشگاه تهران و مدیر این گروه بود.

سعید زیبا کلام نیز برادر صادق زیبا کلام است که از نظر عقیده روبروی هم قرار دارند. سعید زیبا کلام مفرد متولد سال ۱۳۳۲ در تهران، عضو هیئت علمی گروه فلسفهٔ دانشگاه تهران و محقق فلسفه‌های پست‌ مدرن و فلسفهٔ سیاست است. 

کتاب‌های صادق زیبا کلام

صادق زیبا کلام کتاب‌های مختلفی در زمینه سیاست، تاریخ‌ و علوم اجتماعی تالیف کرده است. زیبا کلام در آثار خود به شرح و تفسیر دیدگاه خود می‌پردازد و موضع خود را به طور مفصل توضیح می‌دهد . از آثار او می‌توان به کتاب‌های زیر اشاره کرد:

• ما چگونه ما شدیم؟ ریشه‌یابی علل عقب‌ماندگی در ایران
• غرب چگونه غرب شد
• از دموکراسی تا مردم‌سالاری دینی
• نگرشی بر فلسفه سیاسی شریعتی و زمانه او
• سنت و مدرنیته
•  هاشمی بدون روتوش
• جامعه شناسی به زبان ساده