ایستگاه هشتم؛ گفت‌وگو بر سر محتوا

به گزارش شهرآرانیوز؛ دور هشتم مذاکرات ایران و گروه ۴+۱ در وین با دستور کار رفع تحریم‌ها و بحث و بررسی بر سر اجرای تعهدات برجامی طرفین به ویژه آمریکا و تروئیکای اروپایی روز گذشته در هتل کوبورگ آغاز شد. همچنین نشست‌های کارشناسی در چارچوب کارگروه‌های تحریم‌ها و اقدامات هسته‌ای از امروز برگزار می‌شود. هیئت مذاکره کننده ایرانی به ریاست علی باقری کنی قرار است در این دور از مذاکرات، روز‌های بیشتری را در وین حضور داشته باشد و احتمالا دور هشتم بیش از ۱۰ روز به طول خواهد انجامید.

علی رغم فرازوفرود‌هایی که دور قبلی مذاکرات به همراه داشت، در نهایت طرف‌های غربی، درخواست تیم ایرانی را برای پذیرش دو سند پیشنهادی کشورمان پذیرفتند و فضای مذاکرات مثبت است؛ بنابراین در این دور از مذاکرات درباره مسائل محتوایی گفتگو خواهد شد و مشخصا توپ در زمین آمریکا و سه کشور اروپایی برای اتخاذ تصمیمات لازم است. با این حال با وجود اختلافات عمیق بین رژیم صهیونیستی و آمریکا، صهیونیست‌ها از طریق فرانسه به دنبال اثرگذاری مخرب بر مذاکرات هستند. در دیگر سو، تبادل پیام‌های مکتوب غیررسمی نیز بین هیئت ایرانی و آمریکایی جریان دارد و عمده این پیام‌ها در حوزه رفع تحریم هاست.

باید بتوانیم از مزایای اقتصادی برجام برخوردار شویم

حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، در حاشیه پنجمین کنفرانس «تاریخ روابط خارجی ایران»، در پاسخ به سؤالی درباره مذاکرات وین و موضوع تضمین و راستی آزمایی اجرای تعهدات از سوی طرف‌های مقابل گفت: بر اساس گفتگو‌هایی که انجام شده است، ما به سند جدیدی رسیده ایم و مذاکرات حول این سند مشترک انجام می‌شود. در واقع ما امروز سند مشترک و قابل قبولی روی میز مذاکره کنندگان داریم که آن‌ها را اسناد «یک دسامبر» و «۱۵ دسامبر» می‌خوانیم در دو موضوع هسته‌ای و رفع تحریم ها؛ یعنی سند ژوئن ۲۰۲۱ را کنار گذاشته و به سند جدید و مشترکی رسیده ایم. از جمله موضوعاتی که در مذاکرات جاری مورد توجه ماست، مسئله تضمین و راستی آزمایی است. برای ما مهم‌ترین مسئله ذیل واژه‌ها و موضوعات، این است که به نقطه‌ای برسیم که نفت ایران به آسانی و بدون هیچ منعی فروخته شود و پول آن به صورت ارزی در حساب‌های بانکی ایران وارد شود و ما به طور کامل بتوانیم از مزایای اقتصادی برجام برخوردار شویم.

تضمین، مهم‌ترین بند توافق احتمالی در وین است

عباس گلرو، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، در گفتگو با «برنا» درباره آخرین اخبار از مذاکرات وین و ضرورت موضوع راستی آزمایی که مورد تأکید وزیر خارجه است، گفت: طرف‌های مذاکره کننده به جمع بندی رسیدند که بر اساس آن، متنی آماده شده و قرار است مذاکرات براساس آن ادامه یابد. فارغ از موضوع محتوا، رویه در مذاکرات، موضوع مهمی است و غیر از رویه و محتوا، رفتار آمریکا پس از دستیابی به توافق نیز اهمیت دارد.

در نهایت یا آمریکا به این توافق تن می‌دهد یا نمی‌دهد. اگر این توافق حاصل نشود، کاری پیش نمی‌رود؛ اگر هم توافقی شکل بگیرد، تازه آغاز کار است و به چیزی شبیه برجام می‌رسیم، برجامی که آمریکا به آن پشت پا زد. با هر محتوایی که توافق شود، در شرایط کنونی چه کسی تضمین می‌کند که آمریکا به تعهد خود عمل کند؟ تضمین اجرای یک سند چندجانبه تحت عنوان توافق هسته ای، اصلی‌ترین مرحله کار است که باید برای آن چاره اندیشی کرد.

رد توافق گام به گام از سوی ایران

سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان نیز در نشست خبری دیروز خود در پاسخ به سؤالی مبنی بر احتمال توافق گام به گام در وین گفت: پاسخ من به این سؤال یک خیر بزرگ است؛ ابتدا تعهدات طرف مقابل انجام شود، سپس اقدامات جبرانی را انجام خواهیم داد. سعید خطیب زاده ادامه داد: در وین در حال تبادل متونی به صورت غیر رسمی با آمریکایی‌ها هستیم. او با بیان اینکه امیدوارم طرف مقابل برای رفع مؤثر تحریم‌ها به وین بیاید، گفت: طرف مقابل باید قدردان پنجره جدید مذاکرات باشد.

عمق اختلافات هنوز زیاد است

دیاکو حسینی، کارشناس مسائل بین المللی، در گفتگو با «باشگاه خبرنگاران جوان»، درباره چشم انداز دور جدید مذاکرات هسته‌ای وین گفت: اگر مذاکرات به همین شکل کند پیش رود و برنامه هسته‌ای ایران به گونه‌ای پیشرفت کند که نظارت‌های آژانس پاسخ گوی نگرانی آن‌ها نباشد، امیدی برای احیای برجام باقی نخواهد ماند. همچنین باید توجه کرد که سخت‌ترین قسمت مذاکرات، جزئیاتی است که در پایان وین ۶ بر سر آن‌ها توافق نشده بود و هنوز در مذاکرات جدید به بررسی آن جزئیات نزدیک نشده ایم.

وی افزود: اختلافات عمیقی که آینده توافق را در حالت ابهام قرار داده است، هنوز به جای خود باقی است، اما طرفین به خوبی درک می‌کنند که این توافق، بهترین راه پیش روی آن هاست، هرچند ایده ئال‌ترین نیست. اگر بر این اصل پایبند بمانند، مشخصا می‌توان به توافق رسید، اما عمق اختلافات هنوز زیاد است و به همین علت توافق سهل الوصول نیست.