ترویج شیوه زندگی حضرت زهرا (س) از برکات برپایی روضه‌های خانگی

صدر | شهرآرانیوز؛ تاریخ مشخصی برای روضه‌های خانگی نیست، اما آنچه مهم است حکایت دلدادگی مردم این مرز و بوم به پیامبر اسلام (ص) و اهل بیت (ع) را نشان می‌دهد. زنان نقش مهمی در برگزاری این مراسم دارند. همان‌طور که شهر در دهه فاطمیه و شهادت حضرت فاطمه (س) سیاه‌پوش می‌شود، بسیاری از خانه‌ها نیز به در و دیوار خانه پرچم عزا می‌زنند. در این مراسم سبک زندگی حضرت زهرا (س) یادآوری می‌شود.

این هفته با تعدادی از بانوان محلات منطقه ۹ گفتگو کردیم که در برگزاری روضه‌های خانگی و مراسم دهه فاطمیه سابقه طولانی دارند و درکنار این مراسم با انجام امور خیر به محرومان نیز کمک می‌کنند. با اینکه شیوع کرونا برگزاری این روضه‌ها و مراسم عزاداری در خانه‌ها را کم‌رنگ کرده است، اما فعالیت بانوان در این ایام همچنان ادامه دارد و بیشتر رنگ و بوی کمک‌های مردمی به خود گرفته است. با این حال پخت نذری و توزیع آن همچنان ادامه دارد.

روضه ۴۰ ساله مادر فاطمه خانم

در خانه‌اش برای عزاداران حضرت فاطمه (س) همیشه باز است. برای مهمانان، بالا و پایین خانه فرقی ندارد. هر کس به دنبال کُنجی می‌گردد تا ادای دین کند. خانه با کمک زنان محله سیاه‌پوش می‌شود و با کمک همه آن‌ها هر آنچه برای پذیرایی لازم است از روز‌های قبل آماده می‌شود. فاطمه آخوندی ۴۱ سال دارد و ساکن محله نیروهوایی است. او نماینده تشکل‌های مسجد امام حسن مجتبی (ع) در خیابان شهید فکوری ۲۷ است. علاوه بر این فرمانده پایگاه و مسئول گروه جهادی شهید سنجرانی نیز هست. در دامن مادری بزرگ شده است که از ۴۰ سال پیش در همین محله و با کمک سایر همسایه‌ها روضه خانگی و مراسم عزاداری ائمه (ع) را برپا می‌کرده است.

او حالا راه مادرش زری زارع پور را ادامه می‌دهد و مدیریت مراسم عزاداری در محله و فعالیت‌های مسجد را برعهده دارد. خاطرات فاطمه خانم از سال‌هایی که مراسم عزاداری دهه فاطمیه در خانه‌ها برگزار می‌شد شنیدنی است: آن موقع بیشتر خانه‌های اینجا بزرگ و حیاط‌دار بود. هر هفته و هر ماه خانه یکی از همسایه‌ها روضه بود. ایام محرم و صفر و سه دهه فاطمیه هم مراسم عزاداری در خانه‌ها برگزار می‌شد.

خانم‌ها در این ایام نذر‌های خود را ادا می‌کردند. مادرم دهه فاطمیه روضه می‌گرفت و روز آخر آبگوشت بار می‌گذاشت سال اول ۱۰۰ نفر مهمان خانه او بودند و حالا بیش از ۱۵۰۰ نفر سر این سفره می‌نشینند. همسایه‌ها از یک هفته قبل برای کمک به خانه می‌آیند و اینجا را سیاه‌پوش می‌کنند. به جز روز آخر که خودمان آبگوشت داریم روز‌های دیگر اگر همسایه‌ها نذری داشته باشند می‌پزند و به اینجا می‌آورند.

الگویی برای همه زنان

مراسم روضه خانه فاطمه آخوندی با تلاوت و تفسیر قرآن آغاز می‌شود. بعد سخنران می‌آید و از سبک زندگی حضرت زهرا (س) می‌گوید و از بانوان می‌خواهد زندگی این بانوی بزرگ اسلام را سرلوحه زندگی قرار دهند. ترویج سبک زندگی فاطمی، الگوبرداری از زندگی ایشان و شناختن ابعاد مختلف شخصیت آن حضرت، از برکات این مراسم است. استادان حوزه و دانشگاه به عنوان سخنران انتخاب می‌شوند.

فاطمه خانم می‌گوید: همان‌طور که محرم و صفر اسلام را زنده نگه داشته است، ایام فاطمیه نیز ارزش زن و جایگاه او را در جامعه نشان می‌دهد. ارزش زنان مسلمان در دهه فاطمیه بیش از پیش مشخص می‌شود. سبک زندگی حضرت زهرا (س) که الگوی هر بانوی مسلمانی است، یادآور حرمت زنان است. مادران برای زندگی و تربیت فرزندان نیاز به الگو دارند و زندگی حضرت فاطمه الگوی خوبی است که می‌توان از آن بهره برد.
خواندن حدیث کسا، زیارت عاشورا و ذکر صلوات خاصه حضرت فاطمه (س) از برنامه‌های دیگر این مراسم است.

پخت آش گندم همراه با دعای باران

تا پیش از کرونا روضه‌های خانگی و مراسم دهه فاطمیه در خانه‌ها برگزار می‌شد، اما این دو سال اخیر روضه خانم‌های محله در مسجد امام حسن مجتبی (ع) برقرار است. در این مدت آنان با پخت سوپ، آش و نذری‌های دیگر به بیماران کرونایی و محرومان کمک کردند.

آن‌ها با توزیع بسته‌های معیشتی بین اقشار آسیب‌پذیر، وظیفه دینی و شرعی خود را به جا آوردند. فاطمه خانم از پخت آش گندم و خواندن دعای باران در دهه فاطمیه می‌گوید. از اینکه خانم‌ها از شب قبل انواع حبوبات مثل نخود و لوبیا را می‌پزند و عدس و گندم آن را خیس می‌کنند. بعد از اذان صبح و برپایی نماز جماعت در مسجد آش را بار می‌گذارند و بعد از پخت گندم سایر حبوبات را با پیاز سرخ‌شده اضافه می‌کنند.

امسال مراسم آن‌ها با تاریخ شهادت سردار سلیمانی هم‌زمان شده است و کنار سفره آن‌ها عکس حاج قاسم نیز دیده می‌شود. خانم‌های این محله خیریه هم دارند. خیریه امام حسن مجتبی (ع) کمک‌های مردمی را به دست نوعروسان می‌رسانند و برای آن‌ها جهیزیه خریداری می‌شود. مدیر این خیریه تا چند سال پیش مادر فاطمه خانم بوده، اما حالا فاطمه خانم و چند نفر دیگر از خانم‌های محله آن را اداره می‌کنند.

پخت حلوای سمنو و آش رشته

فاطمه شاهی متولد ۱۳۴۵ و از ساکنان قدیمی محله هنرستان است. بیشتر از ۲۰ سال است که روضه خانگی دارد. می‌گوید: در دامن مادری بزرگ شده‌ام که عاشق اهل بیت (ع) بود. همیشه در خانه اش را به روی عزاداران و مهمانان روضه باز می‌گذاشت. برگزاری روضه‌ها را از مادر آموختم و راه او را بعد از ازدواج دنبال کردم و حالا هم در این محله روضه برگزار می‌کنم.

دهه آخر فاطمیه در خانه‌اش مراسم روضه برپاست و با کمک اهالی محله در روز آخر آش درست می‌کنند. همسایه‌ها از روز قبل برای کمک به خانه فاطمه خانم شاهی می‌آیند و هر کدام بخشی از کار را به دست می‌گیرند. او امیدوار است هر چه زودتر کرونا تمام شود تا مثل سال‌های قبل همسایه‌ها برای روضه به خانه‌اش بیایند و این برنامه‌ها مثل سابق با شور برگزار شود.

توزیع غذای نذری در مناطق حاشیه شهر

نسرین دهنوی مدیرخیریه «فروغ صبح صادق» است. بزرگ‌کردن بچه‌های یتیم تا مرحله ازدواج آن‌ها و تهیه جهیزیه، بخشی از فعالیت‌های او و خیران محله است. نسرین خانم برپایی روضه‌های خانگی و برگزاری مراسم عزاداری در دهه فاطمیه را نیز از مادر خود آموخته است. پخت غذای نذری در این ایام و رساندن آن به دست محرومان در حاشیه شهر بخشی از فعالیت‌های او و خانم‌های ساکن محله طالقانی است.

تا قبل از شیوع کرونا در ایام فاطمیه هر شب خانم‌های محله کنار هم جمع می‌شدند و با خواندن حدیث کسا و زیارت عاشورا نذری می‌پختند و آن را به دست محرومان می‌رساندند. این سنت حسنه همچنان ادامه دارد و تعداد خانم‌ها به علت کرونا محدوده شده است. حالا نسرین خانم غذا را در حیاط خانه خودش درست می‌کند و هر روز تعدادی از خانم‌ها برای کمک به او می‌آیند.