مذاکره مستقیم تهران-واشنگتن؛ خیلی دور، خیلی نزدیک

عرب هاشمی | شهرآرانیوز؛ میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در مذاکرات وین، در پیامی از برگزاری دوباره جلسه رؤسای هیئت‌های مذاکره کننده ایران، چین، روسیه و تروئیکای اروپا در مذاکرات وین خبر داده و گفته است: «ایران، تروئیکای اروپا [آلمان، فرانسه و انگلیس]، روسیه و چین امروز به تهیه پیش نویس از بخش مهمی از سند حاصل شده از مذاکرات وین ادامه دادند.

کمابیش، کار موفقیت آمیزی بود، اگرچه برخی مسائل مهم در بخشی مرتبط با یک سند حاصل شده [حل نشده]باقی مانده است.» اولیانوف شب گذشته نیز از دیدار رؤسای هیئت‌های مذاکره کننده در وین خبر داد و نوشت که به بررسی یکی از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین مسائل در دستور کار مذاکرات وین پرداخته اند.

امیر عبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان، نیز شب گذشته از احتمال مذاکره رو در رو با ایالات متحده آمریکا خبر داد. پیش از این مذاکرات ایران با ۴+۱ به طور مستقیم و مذاکرات با آمریکا از طریق non paper و مورا و یکی دو کشور عضو برجام در وین انجام می‌پذیرفت.

اما اکنون امیرعبداللهیان با بیان اینکه «در موضوع هسته‌ای در نقطه‌ای هستیم که باید تصمیم گرفته شود» عنوان کرده است: اینکه بعضا در برخی از کانال‌های مجازی منتشر می‌شود که ایرانی‌ها در حال مذاکره مستقیم با آمریکا هستند، صحت ندارد، اما در عین حال اگر در روند مذاکرات به مرحله‌ای برسیم که رسیدن به یک توافق خوب با تضمین بالا لازمه این باشد که سطحی از گفتگو‌ها را با آمریکایی‌ها داشته باشیم، این را هم نادیده نخواهیم گرفت.

نادیده نگرفتن احتمال مذاکره با آمریکا سبب شد موجی از واکنش‌ها در فضای سیاسی داخل و بین الملل ایجاد شود. علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، گفت: تاکنون ارتباط با هیئت آمریکایی حاضر در وین با مبادله نوشتار غیر رسمی انجام شده است و نیازی به بیش از این نیز نبوده و نخواهد بود. این روش ارتباطی تنها زمانی با روش‌های دیگر جایگزین می‌شود که توافق خوب در دسترس باشد.

محمود عباس زاده، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی، نیز بیان کرد: اگر آمریکایی‌ها حسن نیت داشته باشند و به آن چیزی که امضا می‌کنند عمل کنند، می‌توانیم با آن‌ها مذاکره کنیم، اما آن‌ها این موضوع را در عمل اثبات نکرده اند. عبدا... گنجی، روزنامه نگار اصولگرا، با انتشار توئیتی متذکر شد: نمی‌دانم مذاکره مستقیم با آمریکا گمانه زنی است یا تاکتیک؛ اگر قرار است صورت گیرد، نباید در قالب ۵+۱ بلکه دوجانبه باشد. حضور آمریکا در جمع به معنی بازگشت آمریکا به برجام بدون تضمین عمل به آن است. هدف اصلی آمریکا از بازگشت به برجام، استفاده از ظرفیت‌های تنبیهی آن است؛ چیزی که الان نمی‌تواند.

اما سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا با واکنشی مثبت به اظهارات امیر عبداللهیان گفت: ما آمادگی داریم مستقیم دیدار کنیم. موضع ما طبق معمول این بوده است که تعامل مستقیم با ایران هم در زمینه مذاکرات وین و هم در زمینه مسائل دیگر، پربارتر خواهد بود. این به چارچوب‌های دوجانبه و چندجانبه تعمیم داده می‌شود. دیدار مسقیم باعث می‌شود تعامل کارآمدتری انجام شود که برای سریع به تفاهم رسیدن بر سر بازگشتی دوجانبه به پایبندی به برجام ضرورت دارد.