مجلس شورای اسلامی (قوه مقننه) رکن اصلی نهاد قانون‌گذاری در کشور ایران است که وظیفه انحصاری وضع قانون و نظارت بر اجرای آن را در جمهوری اسلامی برعهده دارد. در قانون اساسی مشروطه و قانون اساسی جمهوری اسلامی پیش از بازنگری، نام این نهاد مجلس شورای ملی بوده است، هرچند که در ۳۱تیر۱۳۵۹ نمایندگان مجلس این نهاد را «مجلس شورای اسلامی» نام‌گذاری کردند. مصوبات مجلس شورای اسلامی اگر به تأیید شورای نگهبان برسد، برای اجرا به رئیس‌جمهور ابلاغ می‌شود.
مجلس شورای اسلامی از دیگر قوا مستقل است. بر طبق اصل۶۲ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مجلس شورای اسلامی از نمایندگان ملت که به‌طور مستقیم و با رأی مخفی انتخاب می‌شوند، تشکیل می‌شود. دوره نمایندگی در این مجلس ۴سال است که انتخابات هر دوره باید پیش از پایان دوره قبل برگزار شود، به‌طوری‌که کشور در هیچ زمان بدون مجلس نباشد. عده نمایندگان مجلس ۲۷۰نفر است و از تاریخ همه‌پرسی سال۱۳۶۸ پس از هر ۱۰سال، با درنظرگرفتن عوامل انسانی، سیاسی، جغرافیایی و نظایر آن‌ها، نهایت ۲۰نماینده می‌تواند اضافه شود.
زرتشتیان و کلیمیان هرکدام یک نماینده و مسیحیان آشوری و کلدانی درمجموع یک نماینده و مسیحیان ارمنی جنوب و شمال هرکدام یک نماینده انتخاب می‌کنند. محدوده حوزه‌های انتخابیه و تعداد نمایندگان را قانون معین می‌کند. هم اکنون دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی است و تعداد نمایندگان آن ۲۹۰نفرند. پس از برگزاری انتخابات، جلسات مجلس شورای اسلامی با حضور دوسوم مجموع نمایندگان رسمیت می‌یابد و تصویب طرح‌ها و لوایح طبق آیین‌نامه مصوب داخلی انجام می‌شود، مگر در مواقعی که در قانون اساسی حدنصاب خاصی تعیین شده باشد.
برای تصویب آیین‌نامه داخلی موافقت دوسوم حاضران لازم است. مذاکرات مجلس شورای اسلامی باید علنی باشد و گزارش کامل آن از طریق رادیو و روزنامه رسمی برای اطلاع عموم منتشر شود. فقط در شرایط اضطراری و در صورتی که رعایت امنیت کشور ایجاب کند، به تقاضای رئیس‌جمهور یا یکی از وزرا یا ۱۰نفر از نمایندگان، جلسه غیرعلنی تشکیل می‌شود. مصوبات جلسه غیرعلنی در صورتی معتبر است که با حضور شورای نگهبان به تصویب سه‌چهارم مجموع نمایندگان برسد. گزارش و مصوبات این جلسات باید پس از برطرف‌شدن شرایط اضطراری برای اطلاع عموم منتشر شود.
هیئت‌رئیسه و انتخاب رئیس مجلس شورای اسلامی
طبق آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، مسن‌ترین فرد از نمایندگان حاضر به‌عنوان رئیس سنی و فرد بعدی به‌عنوان نایب‌رئیس و ۲نفر از جوان‌ترین نمایندگان حاضر به سمت دبیر معین می‌شوند و در جایگاه هیئت‌رئیسه قرار می‌گیرند. این ترکیب هیئت‌رئیسه سنی مجلس را تشکیل می‌دهد که وظیفه اداره جلسه افتتاحیه، انجام مراسم تحلیف، اقتراع شعب و اجرای انتخابات هیئت‌رئیسه موقت را برعهده دارد. انتخاب هیئت‌رئیسه موقت در دومین جلسه علنی مجلس انجام خواهد شد؛ ترکیب و طرز انتخاب آن مانند هیئت‌رئیسه دائم است، به‌جز اینکه اکثریت نسبی در انتخاب رئیس کافی خواهد بود.
هیئت‌رئیسه موقت بلافاصله پس از انتخاب، با متن سوگندنامه هیئت‌رئیسه دائم مراسم تحلیف را به‌جا خواهد آورد. پس از تصویب اعتبارنامه دست‌کم دوسوم مجموع نمایندگان، هیئت‌رئیسه موقت اقدام به انتخاب هیئت‌رئیسه دائم می‌کند. اعضای هیئت‌رئیسه دائم برای یک‌سال انتخاب می‌شوند. مبنای تجدید انتخابات سالیانه، سالروز انتخابات هیئت‌رئیسه قبلی است و در صورتی که با تعطیلات مصادف شود، در جلسه قبل از آن انجام می‌شود و مسئولیت هیئت‌رئیسه جدید از سالروز انتخابات قبل تفویض خواهد شد.
نهادهای وابسته مجلس شورای اسلامی
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، دیوان محاسبات کشور، مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی و کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، ۴نهاد زیرمجموعه مجلس شورای اسلامی است. علاوه‌براین، مجلس دارای ۳معاونت نظارت، قوانین و اجرایی است.
کمیسیون‌های تخصصی مجلس شورای اسلامی
گروه‌هایی از نمایندگان هستند که با هدف بررسی تخصصی طرح‌ها و لوایح مطرح‌شده در مجلس تشکیل می‌شوند. برپایه اصل۶۶ قانون اساسی، تعداد کمیسیون‌ها و دوره تصدی نمایندگان در آن‌ها در آیین‌نامه داخلی مجلس مشخص خواهد شد. اکنون مجلس شورای اسلامی ۱۷کمیسیون تخصصی دارد.
صحن علنی مجلس
| شهرآرانیوز
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، با بیان اینکه شاهد تکرار اتفاقات سال ۹۷ در حوزه ارز هستیم، گفت: سیاست‌های ارزی دولت نه براساس کار علمی است نه تجربی؛ از طرفی رویکرد دولت به نوعی سرکوب عرضه و تقاضای ارز است.
کد خبر: ۱۵۱۱۲۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۰۱
نمایندگان با اصلاح طرح دوفوریتی شفافیت قوای سه گانه و دستگاه‌های اجرایی و سایر نهاد‌ها جهت تأمین نظر شورای نگهبان موافقت کردند.
کد خبر: ۱۵۱۱۱۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۰۱
رئیس مجلس با بیان اینکه مدیریت قیمت ارز اهمیت زیادی برای کنترل ثبات در همه عرصه‌های اقتصادی دارد، گفت: ضمن تشکر از اقدامات صورت گرفته از وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی می‌خواهم به آن‌ها توجه ویژه‌ای داشته باشند تا شاهد ثبات در قیمت ارز و اقتصاد ایران باشیم.
کد خبر: ۱۵۱۱۱۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۰۱
نمایندگان مجلس در بیانیه‌ای از فرمان عفو عمومی مقام معظم رهبری قدردانی کردند.
کد خبر: ۱۴۹۲۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۱۸
نمایندگان مجلس مدت تعهد مشمولان رشته‌های تخصصی پزشکی که قبل از لازم الاجراشدن این قانون فارغ التحصیل شده اند را به میزان دو برابر دوره تحصیلی مصوب بدون اعمال ضریب منطقه‌ای تعیین کردند تا نظر شورای نگهبان تأمین شود.
کد خبر: ۱۴۹۲۵۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۱۸
نایب رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: قرار بود ماخذ قیمت‌ها شهریور سال ۱۴۰۰ باشد که این مهم در کشور عملیاتی نشده و این خلاف قانون است.
کد خبر: ۱۴۹۲۵۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۱۸
رئیس سازمان برنامه و بودجه در خصوص منابع مصرف بودجه گفت: امسال کار‌هایی انجام شد از جمله رتبه‌بندی معلمان، پاداش بازنشستگان و ترمیم حقوق‌ها و پرداخت حقوق پرستاران و هیچ‌گونه از تنخواه بانک مرکزی برای این موارد و مصارف کشور استفاده نکردیم.
کد خبر: ۱۴۹۲۴۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۱۸
سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، در قرائت گزارش کمیسیون متبوع خود در مورد عملکرد دولت در منابع و مصارف هدفمندسازی یارانه‌ها، به عدم رعایت اصل شفافیت و انضباط مالی در هزینه‌کرد منابع اشاره کرد.
کد خبر: ۱۴۹۲۴۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۱۸
نمایندگان مجلس لایحه دوفوریتی یادداشت تعهدات جمهوری اسلامی ایران در راستای کسب جایگاه دولت عضو در سازمان همکاری شانگهای را به تصویب رساندند.
کد خبر: ۱۴۹۲۳۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۱۸
نمایندگان مجلس شورای اسلامی ترکیب جدیدی برای اعضای هیئت عالی بانک مرکزی در نظر گرفتند.
کد خبر: ۱۴۹۱۹۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۱۸
نماینده مردم خمین در مجلس یازدهم با انتقاد از قیمت سرسام آور خودرو گفت: دولت به جای حذف دلال بازی از بازار خودرو، خود دلال خودرو در بورس شده است، عملکرد دولت در بورس خودرو منافع چه کسانی را تامین می‌کند؟
کد خبر: ۱۴۹۱۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۱۷
نماینده مردم رشت در مجلس شورای اسلامی از عدم حمایت وزارت جهاد کشاورزی از محصولات استراتژیک مانند چای و برنج انتقاد کرد.
کد خبر: ۱۴۹۰۴۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۱۷
نمایندگان مجلس ساز و کار محاسبه سنوات خدمتی کارکنان نیرو‌های مسلح و وزارت اطلاعات پس از دوره نمایندگی را مشخص کردند.
کد خبر: ۱۴۹۰۴۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۱۷
نمایندگان مجلس شورای اسلامی نرخ مالیات بر انتقال دارایی‌های موضوع طرح مالیات بر سوداگری و سفته بازی را مشخص کردند.
کد خبر: ۱۴۹۰۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۱۷
رئیس مجلس در پاسخ به نماینده خمینی‌شهر که درخواست فراهم آمدن شرایط شفافیت آراء نمایندگان برای داوطلبان آن را داشت، گفت: حوزه نرم‌افزاری مجلس آمادگی اعلام شفاف آراء نمایندگان را دارد و صرفاً داوطلبان باید نامه مکتوب درخواست خود را برای شفاف‌سازی همه آراء ارائه کنند.
کد خبر: ۱۴۹۰۱۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۱۷
رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: موافقت رهبر حکیم انقلاب با این عفو از موضع قدرت نظام اسلامی که سیره پیامبران و ائمه (ع) است، نقشه دشمنان برای تبدیل جوانان و نوجوانان معترض و فریب خورده به آشوبگران سازمان یافته را سد کرد.
کد خبر: ۱۴۹۰۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۱۷
نمایندگان مردم در خانه ملت شرایط تعویق پرداخت مالیات بر عایدی سرمایه دارایی‌ها را مشخص کردند.
کد خبر: ۱۴۸۸۴۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۱۶
نماینده مردم صومعه‌سرا در مجلس گفت: شورای سران قوا سخنگویی ندارد که برای مردم توضیح دهد تا دشمنان از فرمایش مقام معظم رهبری سوء استفاده نکنند، رهبری در خصوص فروش اموال مازاد با دقت و ظرافت خاصی مسائل را مطرح کردند.
کد خبر: ۱۴۸۸۴۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۱۶
نمایندگان مجلس نحوه و موعد پرداخت مالیات بر عایدی سرمایه را مشخص کردند.
کد خبر: ۱۴۸۸۴۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۱۶
رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به زلزله خوی، گفت: این روز‌ها مردم عزیزمان در خوی در سرمای شدید دچار خسارت‌های ناشی از زلزله شده‌اند، مدیران اجرایی در حال تلاش برای حل مسائل آن‌ها هستند که امیدوارم این تلاش‌ها سرعت بیشتری گرفته و از کمیسیون عمران می‌خواهم بر روند خدمات رسانی به مردم نظارت جدی داشته باشد.
کد خبر: ۱۴۸۸۲۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۱۶