مجلس شورای اسلامی (قوه مقننه) رکن اصلی نهاد قانون‌گذاری در کشور ایران است که وظیفه انحصاری وضع قانون و نظارت بر اجرای آن را در جمهوری اسلامی برعهده دارد. در قانون اساسی مشروطه و قانون اساسی جمهوری اسلامی پیش از بازنگری، نام این نهاد مجلس شورای ملی بوده است، هرچند که در ۳۱تیر۱۳۵۹ نمایندگان مجلس این نهاد را «مجلس شورای اسلامی» نام‌گذاری کردند. مصوبات مجلس شورای اسلامی اگر به تأیید شورای نگهبان برسد، برای اجرا به رئیس‌جمهور ابلاغ می‌شود.
مجلس شورای اسلامی از دیگر قوا مستقل است. بر طبق اصل۶۲ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مجلس شورای اسلامی از نمایندگان ملت که به‌طور مستقیم و با رأی مخفی انتخاب می‌شوند، تشکیل می‌شود. دوره نمایندگی در این مجلس ۴سال است که انتخابات هر دوره باید پیش از پایان دوره قبل برگزار شود، به‌طوری‌که کشور در هیچ زمان بدون مجلس نباشد. عده نمایندگان مجلس ۲۷۰نفر است و از تاریخ همه‌پرسی سال۱۳۶۸ پس از هر ۱۰سال، با درنظرگرفتن عوامل انسانی، سیاسی، جغرافیایی و نظایر آن‌ها، نهایت ۲۰نماینده می‌تواند اضافه شود.
زرتشتیان و کلیمیان هرکدام یک نماینده و مسیحیان آشوری و کلدانی درمجموع یک نماینده و مسیحیان ارمنی جنوب و شمال هرکدام یک نماینده انتخاب می‌کنند. محدوده حوزه‌های انتخابیه و تعداد نمایندگان را قانون معین می‌کند. هم اکنون دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی است و تعداد نمایندگان آن ۲۹۰نفرند. پس از برگزاری انتخابات، جلسات مجلس شورای اسلامی با حضور دوسوم مجموع نمایندگان رسمیت می‌یابد و تصویب طرح‌ها و لوایح طبق آیین‌نامه مصوب داخلی انجام می‌شود، مگر در مواقعی که در قانون اساسی حدنصاب خاصی تعیین شده باشد.
برای تصویب آیین‌نامه داخلی موافقت دوسوم حاضران لازم است. مذاکرات مجلس شورای اسلامی باید علنی باشد و گزارش کامل آن از طریق رادیو و روزنامه رسمی برای اطلاع عموم منتشر شود. فقط در شرایط اضطراری و در صورتی که رعایت امنیت کشور ایجاب کند، به تقاضای رئیس‌جمهور یا یکی از وزرا یا ۱۰نفر از نمایندگان، جلسه غیرعلنی تشکیل می‌شود. مصوبات جلسه غیرعلنی در صورتی معتبر است که با حضور شورای نگهبان به تصویب سه‌چهارم مجموع نمایندگان برسد. گزارش و مصوبات این جلسات باید پس از برطرف‌شدن شرایط اضطراری برای اطلاع عموم منتشر شود.
هیئت‌رئیسه و انتخاب رئیس مجلس شورای اسلامی
طبق آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، مسن‌ترین فرد از نمایندگان حاضر به‌عنوان رئیس سنی و فرد بعدی به‌عنوان نایب‌رئیس و ۲نفر از جوان‌ترین نمایندگان حاضر به سمت دبیر معین می‌شوند و در جایگاه هیئت‌رئیسه قرار می‌گیرند. این ترکیب هیئت‌رئیسه سنی مجلس را تشکیل می‌دهد که وظیفه اداره جلسه افتتاحیه، انجام مراسم تحلیف، اقتراع شعب و اجرای انتخابات هیئت‌رئیسه موقت را برعهده دارد. انتخاب هیئت‌رئیسه موقت در دومین جلسه علنی مجلس انجام خواهد شد؛ ترکیب و طرز انتخاب آن مانند هیئت‌رئیسه دائم است، به‌جز اینکه اکثریت نسبی در انتخاب رئیس کافی خواهد بود.
هیئت‌رئیسه موقت بلافاصله پس از انتخاب، با متن سوگندنامه هیئت‌رئیسه دائم مراسم تحلیف را به‌جا خواهد آورد. پس از تصویب اعتبارنامه دست‌کم دوسوم مجموع نمایندگان، هیئت‌رئیسه موقت اقدام به انتخاب هیئت‌رئیسه دائم می‌کند. اعضای هیئت‌رئیسه دائم برای یک‌سال انتخاب می‌شوند. مبنای تجدید انتخابات سالیانه، سالروز انتخابات هیئت‌رئیسه قبلی است و در صورتی که با تعطیلات مصادف شود، در جلسه قبل از آن انجام می‌شود و مسئولیت هیئت‌رئیسه جدید از سالروز انتخابات قبل تفویض خواهد شد.
نهادهای وابسته مجلس شورای اسلامی
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، دیوان محاسبات کشور، مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی و کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، ۴نهاد زیرمجموعه مجلس شورای اسلامی است. علاوه‌براین، مجلس دارای ۳معاونت نظارت، قوانین و اجرایی است.
کمیسیون‌های تخصصی مجلس شورای اسلامی
گروه‌هایی از نمایندگان هستند که با هدف بررسی تخصصی طرح‌ها و لوایح مطرح‌شده در مجلس تشکیل می‌شوند. برپایه اصل۶۶ قانون اساسی، تعداد کمیسیون‌ها و دوره تصدی نمایندگان در آن‌ها در آیین‌نامه داخلی مجلس مشخص خواهد شد. اکنون مجلس شورای اسلامی ۱۷کمیسیون تخصصی دارد.
مجلس
| شهرآرانیوز
نمایندگان در ادامه اصلاح موادی از قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شورا‌های اسلامی کشور و انتخاب شهرداران و دهیاران، با اصلاح شرایط داوطلبان انتخابات شورا‌های شهر و روستا موافقت کردند.
کد خبر: ۳۰۱۱۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۳۰
سخنگوی کمیسیون تلفیق لایحه بودجه ۱۴۰۴ گفت که گزارش کمیسیون تلفیق بودجه اواسط هفته آینده نهایی و تقدیم هیات رئیسه می‌شود.
کد خبر: ۳۰۱۱۷۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۳۰
نمایندگان مجلس در جلسه علنی امروز، طرح اصلاح موادی از قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شورا‌های اسلامی کشور را رسیدگی می‌کنند.
کد خبر: ۳۰۱۱۱۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۳۰
عضو کمیسیون تلفیق لایحه بودجه ۱۴۰۴ از کاهش تعرفه واردات خودرو نو از ۸۰ به ۶۰ درصد بر اساس مصوبه این کمیسیون خبر داد.
کد خبر: ۳۰۱۰۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۲۹
عضو هیئت‌رئیسه مجلس شورای اسلامی گفت: مجلس از ظرفیت‌های قانونی خود در حوزه خودرو مانند تحقیق و تفحص، استیضاح و سؤال از وزیر، تصویب قانون واردات خودرو و سایر موارد استفاده کرده و با افزایش قیمت خودرو مخالف است؛ زیرا خودروسازان یارانه مستقیم و غیرمستقیم دریافت می‌کنند.
کد خبر: ۳۰۰۹۲۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۲۹
رئیس مجلس شورای اسلامی با تأکید بر اینکه باید منابع و مصارف را در بودجه واقعی کنیم، گفت: نباید هزینه‌های دولت افزایش پیدا کند.
کد خبر: ۳۰۰۸۲۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۲۸
قالیباف از حضور رئیس سازمان انرژی اتمی در جلسه کمیسیون امنیت ملی، خبر داد.
کد خبر: ۳۰۰۴۹۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۲۷
رئیس مجلس شورای اسلامی در تماس تلفنی با رئیس جدید مجلس نمایندگان عراق ضمن تبریک انتخاب وی بر آمادگی مجلس شورای اسلامی ایران برای توسعه همکاری‌های پارلمانی فی‌مابین دو کشور تأکید کرد.
کد خبر: ۲۹۹۹۵۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۲۳
نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی با انتقاد از تصمیم دولت برای قطعی برق نوشت: مدیران تولید و توزیع برق و گاز را فراخواندیم.
کد خبر: ۲۹۹۷۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۲۲
بر اساس مصوبه هیئت وزیران، واردات بنزین سوپر آزاد شد.
کد خبر: ۱۹۶۷۲۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۲۲
رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: آنچه رفتار دشمن در قبال ما را تعیین می‌کند، قدرت ملی و رفتار مقتدرانه و هوشمندی ما بر پایه رویکرد عقلانیت انقلابی است.
کد خبر: ۱۳۰۹۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۲۰
وزیر آموزش و پرورش گفت: اجازه نمی‌دهیم که دختران عشایری از تحصیل باز بمانند و اگر لازم باشد برای یک دانش آموز عشایری در کشور نیز کلاس برگزار خواهیم کرد.
کد خبر: ۲۰۳۷۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۱۹
کارشناس سیاست گذاری مسکن گفت: افزایش تسهیلات ساخت مسکن از ۵۰۰ میلیون به ۸۰۰ میلیون تومان در مجلس بررسی می‌شود و در دستور کار قرار می‌گیرد.
کد خبر: ۲۹۸۹۹۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۱۹
عضو کمیسیون انرژی مجلس گفت: ما به هیچ وجه قصد نداریم هزینه‌ها را به این شکل به مردم تحمیل کنیم و اگر دولت بخواهد افزایش قیمت بنزین را در دستور کار قرار دهد، مجلس به طور جدی مقابل آن خواهد ایستاد.
کد خبر: ۲۲۸۰۵۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۱۵
عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون تلفیق بودجه از موافقت این کمیسیون با کلیات بودجه سال آینده خبر داد.
کد خبر: ۲۹۷۰۹۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۰۷
رئیس مجلس شورای اسلامی با تأکید بر ضرورت تصویب قوانینی که قابلیت اجرایی‌سازی داشته باشد، گفت: هوشمندسازی می‌تواند باعث تسهیلگری امور شود و باید در مجلس در این مسیر گام برداریم و برنامه هفتم پیشرفت را محور اصلی قانون‌گذاری و نظارت قرار دهیم.
کد خبر: ۲۹۶۷۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۰۶
رئیس‌جمهور گفت: ناترازی بانک‌ها به مصوبات مجلس بازمی‌گردد؛ تعهداتی که مجلس بر دوش دولت‌ها گذاشته، با واقعیات هم‌خوانی ندارد.
کد خبر: ۲۹۵۵۲۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۲۹
رئیس‌جمهوری تصریح کرد که تعهداتی که مجلس به گردن دولت‌ها گذاشته است، با واقعیت هم‌خوانی ندارد.
کد خبر: ۲۹۵۵۰۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۲۹
رئیس کمیسیون انرژی مجلس گفت: نه در دولت و نه در مجلس و به ویژه کمیسیون انرژی هیچ تصمیمی برای کاهش یا افزایش سهمیه بنزین و قیمت آن گرفته نشده است.
کد خبر: ۲۹۴۹۷۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۲۶
محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه سفر به لبنان، در ضاحیه بیروت حضور پیدا کرد و از ساختمان‌های تخریب شده توسط رژیم صهیونیستی بازدید کرد.
کد خبر: ۲۹۳۹۶۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۲۱