فرزانه عمادی | شهرآرانیوز؛ گوش یکی از حساسترین اعضای بدن است که انسان از طریق آن از منفعت بزرگ شنیدن برخوردار میشود. از این رو صدمه رساندن به گوش به هر نحوی با مجازات همراه است. قانون گذار برای مجازات جراحاتی که به بدن وارد میشود در قانون مواردی را مشخص کرده است. مجازاتهای اصلی از قبیل مجازات حدی، مجازات تعزیری، قصاص و دیه هستند که برای هر عمل مجرمانه در قانون مشخص شده اند. از این رو صدمه رساندن به گوش به هر نحوی با مجازات همراه خواهد بود. به دلیل اهمیت موضوع به سراغ مهین ساجدی، وکیل و کارشناس ارشد حقوق خصوصی آمده ایم که شرح گفتگو را در ادامه میخوانید.
دیه، مالی است که در شرع، برای جنایت غیر عمدی بر نفس، عضو یا منفعت یا جنایت عمدی، در مواردی که به هر جهتی قصاص امکان ندارد، مقرر شده است. نرخ دیه کامل انسان در سال ۱۴۰۱، در ماههای غیر حرام یا عادی، ۶۰۰ میلیون تومان و در ماههای حرام، معادل ۸۰۰ میلیون تومان است که هر سال از سوی رئیس قوه قضاییه تعیین میشود. دیه برخی از اعضای بدن به صورت درصدی از دیه کامل محاسبه میشود.
قانون مجازات اسلامی درباره دیه پاره کردن لاله گوش تصریح کرده است، پاره کردن لاله یک گوش، موجب یک ششم دیه کامل و پاره کردن نرمه یک گوش، موجب یک نهم دیه کامل است و در هر دو حالت در صورت بهبودی کامل، ارش (دیهای که میزان آن در قانون تعیین نشده بلکه بنا به نظر قاضی و پس از جلب نظر کارشناس تعیین میشود) ثابت است.
چنانچه لاله گوش به گونهای قطع شود که استخوان زیر آن ظاهر گردد علاوه بر دیه لاله گوش، دیه موضحه یعنی جنایتی که پوست نازک روی استخوان را کنار زده و استخوان را آشکار سازد، نیز باید پرداخت شود. باید توجه نمود گوش شنوا و ناشنوا یا معیوبی که لاله آن سالم و دارای حس و حیات کامل باشد در موارد گفته شده یکسان هستند.
قانون مجازات اسلامی درباره فلج کردن لاله هر گوش میگوید، فلج کردن لاله هر گوش، دو سوم دیه آن و بریدن لاله گوش فلج شده، یک سوم دیه آن را خواهد داشت.
توجه داشته باشید که برای پاره کردن پرده گوش در قانون دیه مشخصی تعیین نشده به همین دلیل موجب ارش است یعنی بسته به نظر قاضی و کارشناس تعیین میشود. چنانچه در اثر پارگی پرده گوش، حس شنوایی نیز از بین برود یا کاهش پیدا کند، دیه آن نیز جداگانه باید پرداخت شود. قانون مجازات اسلامی در موادی به صراحت بیان نموده است که در صورتی که آسیب رساندن به گوش به حس شنوایی نیز سرایت کند یا موجب سرایت به استخوان و شکستگی گوش شود هر کدام دیه جداگانه دارد.
طبق قانون مجازات اسلامی کاهش شنوایی در صورتی که مقدار آن قابل تشخیص باشد به همان میزانی که کاهش یافته دیه دارد. ممکن است با قطع یا از بین بردن گوش و یا هر جنایت دیگری شنوایی نیز از بین برود یا کاهش یابد در این حالت هر کدام از آسیب ها، دیه یا ارش جداگانه دارد. اگر در اثر آسیبی در مجرای شنوایی، نقص دائمی ایجاد شود به طوری که به طور کامل مانع شنیدن گردد، دیه شنوایی تعلق میگیرد و در صورتی که نقص موقتی باشد ارش ثابت میشود.
قانون مجازات اسلامی حالتی را بیان کرده است که به موجب آن، کودکی که زمان سخن گفتن او نرسیده است؛ در اثر کر شدن، دیگر نتواند سخن بگوید و یا کودکی که تازه موقع سخن گفتن او فرا رسیده است در اثر کر شدن نتواند کلمات دیگر را یاد گیرد و بر زبان آورد، در این حالت علاوه بر دیه شنوایی، دیه یا ارش از بین رفتن یا نقص گفتار نیز، بر حسب مورد ثابت میشود و به کودک تعلق میگیرد.
طبق قانون مجازات اسلامی، هرگاه در اثر آسیبی حس شنوایی و گویایی، هر دو از بین برود، هر کدام یک دیه کامل دارد.
باید توجه نمود از بین بردن شنوایی گوش شنوای کسی که یکی از گوشهای او نمیشنود، موجب نصف دیه کامل میباشد. از بین بردن شنوایی هر دو گوش دیه کامل و از بین بردن شنوایی یک گوش نصف دیه کامل اگرچه شنوایی دو گوش به یک اندازه نباشد.
ماده ۴۰۷ قانون مجازات اسلامی قطع لاله گوش یا قطع بینی را در صورتی که موجب زوال شنوایی یا زوال بویایی هم بشود، دو جنایت محسوب کرده است، که طبعا باعث اجرای دو قصاص یا پرداخت دیه دو دیه خواهد شد.
پاره شدن پرده گوش در صورتی موجب پرداخت ارش میشود که منجر به کر شدن نگردد هر چند قانون گذار به صورت مطلق حکم به این امر نکرده است. به نظر میرسد اگر پاره کردن گوش منجر به عدم شنوایی شود چنانچه قائل به عدم تداخل دیات باشیم باید دیه کرشدن به اضافه ارش پاره شدن پرده گوش پرداخت گردد، اما اگر قائل به تداخل دیات باشیم باید دیه شنوایی که بیشتر است پرداخت شود باید توجه داشت که احتمالا قانون گذار حکم به پرداخت ارش برای پاره شدن پرده گوش را به این دلیل تصریح کرده است که موجب تداخل ارش آن با دیه نشود، چون اگر این تصریح نبود چنین استنباط میشد که پاره کردن پرده گوش مقدمه ناشنوایی است و جنایت مستقلی محسوب نمیشود تا دو مجازات بر آنها مترتب شود.