قائم‌مقام شورای عالی قرآن: مشهد قطب تعلیم و تربیت قاریان برجسته جهان اسلام می‌شود
در گفتگو با سیدعلی سرابی، قائم‌مقام شورای عالی قرآن و پیشکسوت قرآنی مشهد، با جزئیات بیشتری از پیشینه و گنجینه کم‌نظیر قرآنی مشهد و چگونگی ایفای نقش بین‌المللی آن در این زمینه آشنا می‌شویم.
زهرا شریعتی | شهرآرانیوز؛ مشهدمقدس به یمن بهره‌مندی از وجود مضجع نورانی امام رضا (ع)، همواره از شهر‌های پیشگام در امور دینی بوده است؛ ازجمله امور قرآنی که فعالان آن افتخارآفرینی‌های بسیاری در عرصه‌های ملی و جهانی داشته‌اند و نام مشهدالرضا (ع) را بیش از پیش در جهان مطرح کرده‌اند؛ بنابراین انتظار می‌رود متولیان فرهنگی و قرآنی شهر، با استفاده حداکثری از این ظرفیت، فراتر از پاسخ به نیاز‌های مجاوران، توجه ویژه‌ای نیز به ارائه معارف قرآنی برای زائران ایرانی و غیرایرانی و نشر جهانی تعالیم آن داشته باشند که به‌راستی راه‌گشای معضلات گوناگون جوامع بشری است. در گفتگو با سیدعلی سرابی، قائم‌مقام شورای عالی قرآن و پیشکسوت قرآنی مشهد، با جزئیات بیشتری از پیشینه و گنجینه کم‌نظیر قرآنی مشهد و چگونگی ایفای نقش بین‌المللی آن در این زمینه آشنا می‌شویم.
پیشینه و استعداد‌های قرآنی مشهد را چگونه می‌بینید؟
آنچه از تاریخ قرائت و جلسات قرآن مشهد سراغ داریم، به دهه‌های پیش از انقلاب اسلامی، یعنی حدود شصت‌هفتادسال قبل برمی‌گردد که با حضور برخی استادان بزرگ جهان اسلام مانند استاد اوحدی و مرحوم سیدمحمد عرب‌زعفرانی، فن و هنر قرائت قرآن در مشهد با سبک جدید اقتباس‌شده از سبک مصری، وارد مرحله نوینی شد، جلسات قرآن رونق خاصی گرفت و شاگردان بزرگی مانند مرحوم شجریان، رضوان، افشار، حافظیان، مختاری و... پرورش یافتند و آن‌ها نیز استادان ما را ازجمله آقایان سیدمرتضی سادات‌فاطمی، افخمی، محمدزاده و... را تربیت کردند.
همچنین در این سال‌ها حضور رهبر معظم انقلاب به‌عنوان روحانی نواندیش انقلابی و آشنا با فنون قرائت قرآن (هم از لحاظ الحان و نغمات و هم دانش قرائات)، این جریان را به‌صورت ویژه تقویت کرد و نیز جلسات ایشان در مسجد کرامت و امام حسن مجتبی (ع) خود نوعی جریان‌سازی قرائت قرآن در مشهد بود.
آیا مشهد نسبت به دیگر شهر‌های جهان اسلام، ظرفیت خاص و منحصربه‌فردی در حوزه قرآن دارد؟
در کنار پیشینه قوی قرآنی که اشاره شد، ظرفیت حرم مطهر رضوی و مجموعه آستان‌قدس که فضای مناسبی را برای برگزاری جلسات بزرگ قرائت و آموزش قرآن در کنار مضجع امام رضا (ع) ایجاد کرده است و نیز موقوفات قرآنی، کمک شایانی به تقویت جریان قرائت قرآن در مشهد کرده و آن را به قطب جدی قرآنی کشور تبدیل ساخته است. درمجموع مشهد از حیث ظرفیت‌ها و استعداد‌های قرآنی اعم از بالفعل و بالقوه، در ایران و جهان اسلام شاخص است.
توسعه و ترویج معارف قرآنی چه نقشی در حل مسائل جهان اسلام دارد؟
قرآن کریم نقشی بی‌بدیل در تحولات جهان اسلام داشته و دارد. از حدود صدسال پیش استعمار انگلیس دریافت که اگر بخواهد بر کشور‌های اسلامی مسلط شود، باید سرمایه انس با قرآن را از آن‌ها بگیرد؛ بنابراین برنامه‌ریزی در این راستا آغاز شد و به‌ویژه از اواخر دوران قاجار و اوایل پهلوی، تلاش پیدا و پنهان مستکبران برای زدودن انس و ارتباط مردم با قرآن و مظاهر دینی را شاهد بودیم.
بر این اساس، داروی اصلی عقب‌ماندگی‌های جهان اسلام چه در زمینه سیاسی اجتماعی و چه مسائل معیشتی و حیات مادی، در قرآن کریم است که آیات آن هدایتگر بشریت به رشد و توسعه مادی و معنوی و رسیدن به حیات طیبه است؛ چنان‌که توجه مسلمانان ایران به رهنمود‌های مدبرانه امامین انقلاب اسلامی، سبب آزادی‌شان از شر حاکمیت طاغوتی ۲۵۰۰ ساله شد و پرچم استقلالشان به پرچمی تبدیل شد که آرزوی همه آزادگان جهان و الگوی ملل آزادی‌خواه و جریان مقاومت در سراسر جهان است. به گونه‌ای که امروز مقاومت نه فقط در آسیا، بلکه در همه نقاط دنیا و نزدیک‌ترین کشور‌ها به استکبار جهانی نیز محترم است؛ بنابراین قاریان و مبلغان قرآن با تلاوت‌های زیبایشان این ارزش‌های قرآنی را به مردم دنیا یادآور می‌شوند و نقش راهبردی قرآن در جوامع را محقق می‌سازند.
از دیدگاه شما مشهد از چه ظرفیت‌های قرآنی قابل بهره‌برداری در سطح بین‌الملل برخوردار است؟
با اشرافی که به پراکندگی استادان قرآنی کشور دارم، تعداد اساتید، مربیان، قاریان و محققان قرآن در مشهد منحصربه‌فرد است و می‌تواند جریان عظیمی را در حوزه نشر، ترویج و آموزش قرآن ایجاد کند. آستان‌قدس رضوی نیز ظرفیتی بی‌بدیل برای آموزش و تعلیم و تربیت قاریان و حافظان برجسته در سایه معنویت حضور امام معصوم (ع) به شمار می‌رود. از سوی دیگر، عملکرد و پیشگامی حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌های مشهد در فعالیت‌های قرآنی و پشتیبانی علمی جریان قرآنی منحصربه‌فرد است؛ به‌ویژه حوزه علمیه که با گشایش مدارس تخصصی حفظ و قرائت قرآن و انتصاب مدیران شایسته، جریان حفظ و قرائت را به‌صورت بنیادی و علمی تقویت کرده است. مجموع این ظرفیت‌ها می‌تواند مشهد را به قطب تعلیم و تربیت قاریان و استادان برجسته جهان اسلام تبدیل کند.
ایفای نقش بین المللی مشهد در حوزه‌های قرآنی چه لوازمی داشته است و چه موانعی در این مسیر وجود دارد؟
نقش‌آفرینی‌های جهانی مشهد اکنون هم وجود دارد و استادان و قاریان ممتاز شهر افزون بر حضور پررنگ و افتخارآفرین در مسابقات، سالانه دعوت‌نامه‌های متعددی را نیز از نقاط گوناگون جهان اسلام و خارج از آن دریافت می‌کنند. همچنین قرآن‌های تاریخی و نفیس کتابخانه آستان‌قدس رضوی، توجه محققان سراسر دنیا را به خود جلب کرده است. با وجود این تاکنون حداکثر ۱۰ درصد ظرفیت مشهد در سطح بین‌الملل مطرح شده است و اگر بخواهیم این رقم را در دهه آینده تا ۵۰ درصد افزایش دهیم، نیازمند کار‌های زیربنایی و مدیریتی عالی دست‌اندرکاران فرهنگی مشهد در کنار تقویت جریان‌های مردمی است.
مجموعه تحت مدیریت شما چه برنامه‌ای برای تقویت و ارتقای جایگاه قرآنی مشهد دارد؟
در شورای عالی قرآن همواره به قطب‌های قرآنی کشور توجه ویژه داشته‌ایم. درباره مشهد نیز در زمینه حمایت فعالیت‌های تبلیغی استادان و قاریان، کمک به جریان‌های آموزش نخبگان قرآنی در مشهد و اعزام آنان به خارج کشور (که هم به رشد قاریان کمک می‌کند و هم آورده تبلیغی خوبی برای کشور دارد) اقداماتی انجام شده و در ارائه آموزش‌های تخصصی، بهره‌مندی از حضور استادان و پشتیبانی تولیدات چندرسانه‌ای قرآنی نیز مشهد از اولویت‌هاست.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
