درباره کوچه امام خمینی ۲۴ در مشهد و روزگار رفته بر آن | خیام؛ کوچه بود‌ها و نابود‌ها رئیس شورای اسلامی شهر مشهد: مدیریت دهه پایانی صفر، هر سال منسجم‌تر می‌شود پژمان‌فر خبر داد: افزایش ۴ درصدی تعداد زائران ایرانی شرکت‌کننده در مراسم اربعین ۱۴۰۴ نسبت‌به سال گذشته شهردار مشهد مقدس: رزق و روزی مدیریت شهری از اربعین و دهه آخر صفر است + فیلم عضو هیئت‌رئیسه شورای اسلامی شهر مشهد: مردم، بیت‌الغزل خدمات در دهه آخر صفر بودند رئیس سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری مشهد: هدف تیم بزرگ مدیریت شهری در دهه پایانی صفر، خدمت به زائران حضرت رضا(ع) بود ثبت جهانی توس همچنان در بلاتکلیفی| رفع ترافیک سه‌راه فردوسی اولویت مدیریت شهری است رئیس شورای اسلامی شهر مشهد: پروژه باغ‌راه شاهنامه چهره توس را دگرگون خواهد کرد پژمان‌فر: امروز فرزندان ما اسطوره‌های دیگری انتخاب می‌کنند، چون ظرفیت‌های خود را معرفی نکردیم انجام بازدید دوره ای از وسایل بازی کودکان در بوستان های مشهد شهرداری مشهد پیشگام در خدمات آبرسانی به مواکب در دهه آخر صفر ۱۴۰۴ شهردار مشهد مقدس: هزینه‌های زیادی در حوزه توس و بولوار شاهنامه توسط مدیریت شهری صرف شده است | طرح تفصیلی توس دغدغه ۱۲ساله مردم به شمار می‌رود + فیلم معاون عمران شهرداری مشهد: باید ۷ پل دیگر بر روی بزرگراه پیامبراعظم(ص) ساخته شود شهردار منطقه ۱۲ مشهد: پیگیر طرح تفصیلی شاهنامه هستیم آغاز عملیات اجرایی پل چپگرد غیرهم‌سطح سه‌راه فردوسی مشهد (۹ شهریور ۱۴۰۴) کیفیت هوای کلانشهر مشهد همچنان ناسالم است (۹ شهریور ۱۴۰۴) مدیر عالی حرم مطهر رضوی: خدمات شهرداری در دهه آخر صفر امسال، روان‌تر، متنوع‌تر و بهتر از سال‌های گذشته بود + فیلم دیدار شهردار مشهد با مدیر عالی حرم مطهر رضوی | قلندرشریف: فاز نخست خط ۳ متروی مشهد رهاورد همکاری آستان قدس رضوی با مدیریت شهری بود + فیلم مزین شدن ۵۰ قاب مفاخر شهری مشهد به تصاویر شهدای ترور آغاز عملیات اجرایی پل چپگرد غیرهمسطح سه راه فردوسی و افتتاح ۴۷ پروژه عمرانی منطقه ۱۲ مشهد
سرخط خبرها

مکمل‌های رتق وفتق حاشیه!

  • کد خبر: ۱۲۴۰۹۳
  • ۱۳ شهريور ۱۴۰۱ - ۱۲:۵۱
مکمل‌های رتق وفتق حاشیه!
دکتر رقیه فاضل - فعال فرهنگی

وقتی درباره حاشیه شهر صحبت می‌شود، رویکرد‌های مختلفی در حوزه سامان دهی وجود دارد، اما رویکردی هم هست با عنوان چه باید کرد؟ رویکرد موجود به حاشیه شهر رویکرد توانمندساز است و از قضا، نگاه غالب هم هست؛ چه از سوی نهاد‌های رسمی حاکمیتی و چه از سوی قرارگاه‌ها و ستاد‌هایی که در حوزه حاشیه شهر مشهد فعال هستند.

اما به نظر می‌رسد رویکرد توانمندساز، مروری مبنایی هم لازم دارد. وقتی از توانمندی حرف می‌زنیم، بیشتر این رویکرد‌ها در رفتار‌های سیاسی و اجتماعی خودشان پذیرش وضع موجود را دارند و به دنبال بهبود اوضاع هستند. در این رویکرد‌ها بر آموزش مهارت‌های اجتماعی، گسترش فضا‌های آموزشی و اطلاع رسانی حقوق شهروندی تکیه می‌شود و تا حدودی هم به بهبود فضا‌های معابر و کاهش عوارض نوسازی توجه می‌شود. همچنین، در قسمت توانمندسازی نرم هم به سمت گسترش نهاد‌های اجتماعی و فضا‌های فرهنگی و آموزشی می‌روند.

اگر جریانی که برای توانمندسازی حاشیه پای کار آمده است، صادقانه رفتار کند و نیامده باشد که بودجه‌ها را به سمت دیگری ببرد، از این بابت که بودجه‌ای دارد صرف مناطق محروم می‌شود، نکته مثبتی است. در فضای توانمندسازی نرم هم، ممکن است مقداری از نگرانی‌های مادران و نوجوانان این مناطق کم شود و احساس کنند توجهات فرهنگی و اجتماعی به این مناطق وجود دارد که این به ظاهر موضوع بدی نیست. اما این رویکرد‌ها وضع پیش آمده در زمینه نابرابری شهری را مفروض گرفته اند، درحالی که نگاه توانمندسازانه باید سراغ ازبین بردن علت‌های حاشیه نشینی برود. مثلا اگر شهرداری با نگاه توانمندسازانه وارد حاشیه شهر می‌شود، خوب است که سراغ رفع علت‌های گسترش حاشیه نشینی هم برود.

وقتی از منظر شهرداری نگاه کنیم، یکی از علت‌های مهم حاشیه نشینی در فضای توسعه شهری، این است که جریان توسعه شهر بیش از آنکه اقتضای طبیعی آن است، به دست سرمایه دار داده می‌شود. بیشتر مکان‌هایی که برای سرمایه گذاران جذاب است، در مرکز شهر قرار دارد و هر چقدر به این‌ها پرداخته شود، در ابتدا زمین گران‌تر می‌شود.

کم کم به دلیل اجاره مغازه ها، اجناس گران‌تر می‌شوند و در کل به این معنی است که زندگی گران‌تر می‌شود و طبیعی است که انسان‌ها را به سمت حاشیه ببرد. بر این اساس، شهرداری نهادی حاکمیتی است و از منظر شهری باید با سرمایه داری شهری مبارزه کند تا شهر به دست سرمایه داران نچرخد و تصمیم گیری از سوی شهرداری‌ها باشد.

وقتی از منظر نهاد‌هایی مثل بنیاد مستضعفان، بنیاد کرامت یا آستان قدس به این موضوع نگاه شود، تا حدودی موضوع شهرداری می‌تواند صادق باشد، اما بیشتر این محل بحث است که به عنوان مثال، چون به روستا پرداخته نشده، حاشیه گسترش یافته است. بنابراین، این نهاد‌های حمایتی علاوه بر توانمندسازی باید مسئله روستا را به عنوان یکی از علت‌های حاشیه نشینی مدیریت کنند.

مشکل رویکرد توانمندسازی این است که به علت‌های ساختاری توجه نمی‌کند و به قولی سطحی عمل می‌شود. از طرفی، بیشتر رویکرد‌های مربوط به سامان دهی حاشیه شهر ناظر به رویکرد‌های فرهنگی هویتی نیستند. در واقع اگر علت‌ها دیده شده و توانمندسازی هم در دستورکار قرار گرفته باشد، اما به نگاه هویتی توجه نشود، هر اقدامی هم انجام بشود، اتفاق خاصی نیفتاده است.

هویت اجتماعی حاشیه شهر در سال‌های گذشته تخریب شده است. به هرحال تا وقتی این مکمل‌ها ایجاد نشود، قدم مثبتی برای حاشیه برنداشته ایم.

گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
آخرین اخبار پربازدیدها چند رسانه ای عکس
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->