به گزارش شهرآرانیوز، شاید برای برخی این سوال پیش آید که چرا روز دانشجو را در تاریخ ۱۶ آذر گرامی میدارند و یا آنکه صفحات پر حادثه تاریخ، چه واقعه مهمی را در دل این روز تجربه کرده است؟
کودتای ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ و سقوط دولت مصدق که منجر به بازگشت شاه به قدرت شد، موجی از خفقان اجتماعی، سیاسی و فرهنگی را در پی داشت و جامعه را سرخورده و سرکوب شده بر جای گذاشت. اما در این بین اتفاقی رخ داد که معادلات رژیم را برهم زد.
اعلام سفر رسمی ریچادر نیکسون معاون رئیس جمهوری آمریکا به ایران و از سرگیری روابط ایران با بریتانیا، موجی از خشم ملی را علیه رژیم پهلوی و دولت کودتا به ریاست فضل الله زاهدی در پی داشت.
بنا به اطلاعیه نهضت مقاومت ملی ایران و بخاطر این برنامههای رژیم، دانشجویان فعال به سخنرانی در کلاسها پرداختند و ناآرامی تمامی محوطه دانشگاه تهران را فرا گرفت. دولت وقت برای پیشگیری از هرگونه اقدام بعدی تصمیم به سرکوب اعتراضات گرفت. سربازان و نیروهای ویژه ارتشی پس از هجوم به دانشگاه، به کلاسهای درس حمله کرده و صدها دانشجو را بازداشت و زخمی نمودند. نیروهای امنیتی در دانشکده فنی، اقدام به شلیک تیر کردند که موجب مرگ سه دانشجوی این دانشکده به نامهای احمد قندچی، آذر (مهدی) شریعترضوی و مصطفی بزرگنیا شد.
علت فوت سه نفر دانشجویان دانشگاه از طرف ادارهی پزشکی قانونی چنین تشخیص داده شده است:
۱. مصطفی بزرگنیا دانشجوی دانشکدهی فنی بر اثر یک گلوله که از طرف راست سینه وارد شده و از زیر بغل چپ او خارج گردیده فوت کرده است. بر اثر این گلوله استخوان بازوی وی به کلی خرد شده و خونریزی زیاد باعث مرگ وی گردیده است. بر پشت شانهی راست مقتول نیز اثر زخم سرنیزه دیده میشود که تا ۱۵ سانتیمتر زیر پوست فرو رفته بود.
۲. شریعترضوی دانشجوی مقتول دیگر فقط به علت زخم سرنیزه فوت کرده است. سرنیزه استخوان ران راست وی را به کلی خرد کرده و شریانها را پاره نموده و در نتیجهی خونریزی زیاد مجروح درگذشته است. یک گلوله نیز به دست راست وی اصابت کرده که جلدی بوده و نمیتوانسته باعث مرگ باشد.
۳. مقتول دیگر احمد قندچی نام دارد و به علت اصابت گلولهای که وارد شکم وی گردیده و احشا داخلی را پاره نموده درگذشته است. دیروز و امروز ادارهی پزشکی قانونی با حضور نمایندهی دادسرای نظامی اجساد را معاینه کرد، ولی هنوز گزارش رسمی در این زمینه تهیه نگردیده است.
فردای آن روز نیکسون به ایران آمد و دکترای افتخاری در رشته حقوق را در دانشگاه تهران که در اشغال مشهود نیروهای نظامی بود، دریافت کرد.
سالهای پیش از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، گرامیداشت این روز ممنوع و همراه با محدودیتهای جدی بود. اما امروز این مناسبت برای آگاهی دانشجویان و گرامیداشت مقام ارزشمند ایشان گرامی داشته میشود.