حواشی سقوط بوئینگ اوکراینی در فضای مجازی

بنا بر گزارش اعلام شده از سوی شبکه ایمنی هوانوردی ایران از سال ۵۷ تاکنون بیش از ۱۴۰۰ نفر طی وقوع سوانح هوایی کشور جان خود را از دست داده و صد‌ها نفر نیز از مرگ نجات یافته و مصدوم شده‌اند.

گروه حوادث| از ۲۹ بهمن ۱۳۹۶، یعنی حدود دو سال پیش که هواپیمای مسافربری تهران-یاسوج به رشته کوه دنا برخورد کرد و تمام مسافران و خدمه آن جان باختند تا دیروز که یک هواپیمای اوکراینی در حوالی تهران سقوط کرد و این بار نیز تمام مسافران و خدمه این پرواز خارجی کشته شدند، حادثه خاص و مشابه دیگری برای هواپیما‌های مسافربری رخ نداده بود که تمام مسافران و خدمه آن جان ببازند.
هر چند گمانه زنی‌هایی درباره این پرواز و دلایل سقوط آن مطرح شده، اما هنوز دلایل اصلی سقوط هواپیمای خطوط هوایی اوکراین به صورت رسمی منتشر نشده است. در این میان برخی رسانه‌ها آتش گرفتن یکی از موتور‌های هواپیما را علت سقوط می‌دانند، موضوعی که تاکنون نه تکذیب شده و نه تأیید.
این هواپیمای مسافربری که از نوع بوئینگ ۷۳۷ و متعلق به شرکت هواپیمایی اوکراین اینترنشنال ایرلاینز بود ساعت ۶:۱۲ دقیقه فرودگاه امام خمینی (ره) تهران را به مقصد کی یف ترک کرد. ۱۷۰ مسافر و ۹ خدمه در این هواپیما حضور داشتند که ۳۲ نفر از این افراد، اتباع کشور‌های اوکراین، کانادا، سوئد، افغانستان و انگلستان بودند و ۱۴۷ نفر دیگر از مسافران ایرانی بودند. تارنمای دیده بان فلایت رادار ۲۴ نیز در توئیتی اعلام کرد که هواپیمای اوکراینی که در حوالی پرند سقوط کرده است از نوع بوئینگ۸۰۰ - ۷۳۷ بود و در سال ۲۰۱۶ به صورت نو تحویل هواپیمایی بین المللی اوکراین شد.
حضرت آیت ا... خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب نیز برای جان باختن تعدادی از هموطنان در کرمان و حادثه سقوط هواپیما، پیام تسلیتی صادر کردند که متن پیام به شرح زیر می‌باشد.
«حادثه تلخ و غم‌بار جان باختن جمعی از هم میهنان عزیز در هنگام بدرقه شهید عالیقدر و نیز حادثه مصیبت‌بار سقوط هواپیمای مسافربری و جان‌باختن مسافران ایرانی و غیر ایرانی، دو نقطه غم‌انگیز این دو روز است.
اینجانب ضمن ابراز صمیمی‌ترین همدردی‌ها با خانواده‌های داغدار و اظهار مراتب تأسف و تأثر، از خداوند متعال صبر و بردباری برای بازماندگان و رحمت و مغفرت برای جان‌باختگان مسألت می‌کنم.»

رمزگشایی از حادثه با بررسی جعبه سیاه
این هواپیما دقایقی پس از پرواز در حوالی شهرستان شهریار از توابع استان تهران به دلایل نامشخصی سقوط کرد. علی عابدزاده، رئیس سازمان هواپیمایی کشوری جزو نخستین مسئولانی بود که در این باره اظهار نظر کرد و با رد کردن نوع هواپیما که برخی رسانه‌ها آن را از نوع بوئینگ مکس معرفی کرده بودند، اعلام کرد: «بوئینگ مکس در هیچ جای دنیا اجازه پرواز ندارد.»
او با اشاره به اینکه خلبان هیچ تماسی با برج مراقبت و اپروچ نداشته است، نتیجه نهایی علت حادثه را منوط به بررسی و پردازش اطلاعات جعبه سیاه هواپیما از سوی تیم سانحه سازمان هواپیمایی کشوری دانست و گفت که تمام بررسی‌ها در ایران انجام می‌شود.

جان باختن تمام سرنشینان
امدادگران آتش نشانی، هلال احمر و اورژانس جزو نخستین افرادی بودند که به همراه نیرو‌های انتظامی خود را به صحنه رساندند. آتش نشانان عملیات خاموش کردن آتش را آغاز کردند و در ادامه اقدامات لازم به منظور نجات جان مصدومان احتمالی از سوی امدادگران هلال احمر آغاز شد، تلاشی که بی اثر ماند و مشخص شد تمام سرنشینان هواپیما جان خود را از دست داده اند. متاسفانه در این حادثه ۷۰ مرد، ۸۱ زن و ۱۵کودک جان خود را از دست دادند. مرتضی سلیمی، رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر در این باره بیان کرد: تمام سرنشینان این هواپیما جان باختند و با توجه به گزارش شاهدان محلی و ارزیابی‌های انجام شده در محل حادثه، هواپیما در آسمان دچار حریق شده است. او با اشاره به پایان عملیات جمع آوری پیکر جان باختگان حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی، تأکید کرد: ۴ تیم عملیاتی هلال احمر برای پاک سازی احتمالی منطقه در محل سقوط هواپیما حضور داشتند.
مدیرکل روابط عمومی پزشکی قانونی کشور نیز با اشاره به جمع آوری اجساد قربانیان اعلام کرد که این اجساد به مرکز تشخیص و آزمایشگاه پزشکی قانونی در کهریزک منتقل شدند و آزمایش‌ها و نمونه گیری‌های لازم در این باره انجام خواهد شد. همچنین چندین تیم تخصصی به شکل بیست وچهار ساعته در آماده باش خواهند بود تا بتوانند ظرف مدت ۳ یا ۴ روز و نهایتا یک هفته هویت تمامی قربانیان را شناسایی کنند.

تأکید رئیس جمهور بر روشن شدن علت حادثه
حجت الاسلام حسن روحانی، رئیس جمهور کشورمان نیز پیامی درباره سقوط هواپیمای اوکراینی صادر کرد. در بخش‌هایی از این پیام آمده است: «سانحه سقوط اندوهبار یک فروند هواپیمای مسافربری اوکراینی در حوالی شهرستان شهریار تهران که منجر به جان باختن تعدادی از هم وطنان عزیز از جمله عده‌ای از جوانان دانشجو و سایر ملیت‌ها شد، موجب تأثر و تألم خاطر گردید. لازم است همه نیرو‌های امدادی، انتظامی و دستگاه‌های مسئول از جمله وزارت خانه‌های راه و شهرسازی و امور خارجه، ضمن شناسایی و تعیین هویت جان باختگان و کاهش آلام خانواده‌های این عزیزان، علت وقوع این سانحه تأسف بار بررسی و پیگیری قانونی لازم را برای احقاق حقوق بازماندگان به عمل آورند.». علی ربیعی سخنگوی دولت نیز با اشاره به درگذشت تعدادی از هم وطنان در حادثه کرمان و سقوط هواپیمای اوکراین، فردا ۱۹ دی ماه را عزای عمومی اعلام کرد. علی لاریجانی، رئیس مجلس نیز در پیامی ضمن تسلیت به بازماندگان این حادثه تأکید کرد که ضرورت دارد مسئولان ذی ربط به بررسی علل و عوامل بروز این سانحه دردناک پرداخته و نتایج آن را به اطلاع عموم مردم برسانند.

پیام تسلیت رئیس جمهور اوکراین
همچنین رئیس جمهور اوکراین در پیامی ضمن ابراز همدردی با خانواده‌های جان باختگان حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی در نزدیکی فرودگاه بین المللی امام خمینی (ره) تهران و تسلیت به آن ها، از حضور کنسول این کشور در محل وقوع حادثه خبر داد. به گفته ولودومیر زلنسکی، سفارت اوکراین در ایران مشغول روشن ساختن چگونگی وقوع این سانحه غم انگیز است.

۵۰ سانحه هوایی در ۱۰ سال اخیر
بنا بر گزارش اعلام شده از سوی شبکه ایمنی هوانوردی ایران از سال ۵۷ تاکنون بیش از ۱۴۰۰ نفر طی وقوع سوانح هوایی کشور جان خود را از دست داده و صد‌ها نفر نیز از مرگ نجات یافته و مصدوم شده‌اند. طبق بررسی‌های صورت گرفته از سال ۱۳۸۸ تاکنون (طی ۱۰ سال اخیر تا به امروز) ۵۰ مورد سانحه هوایی در آسمان ایران رخ داده است که در اثر وقوع این حوادث صد‌ها نفر از هم‌وطنانمان جان خود را از دست داده‌اند. سقوط هواپیمای مسافربری توپولف در جنوب قزوین با ۱۶۸ کشته در تیرماه سال ۸۸، سقوط بوئینگ ۷۲۷ در نزدیکی ارومیه با ۷۸ کشته در دی ماه ۸۹، سقوط هواپیمای آنتونوف۱۴۰ در بولوار شیشه مینا واقع در غرب تهران با ۳۸ کشته در مردادماه ۹۳، سقوط بالگرد اورژانس در نزدیکی دریاچه مهارلو استان فارس با ۹ کشته در فروردین ماه ۹۵، برخورد هواپیمای پرواز آسمان با کوه دنا با ۶۶ کشته در بهمن ۹۶، سقوط بوئینگ ۷۰۷ باری متعلق به نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در فرودگاه فتح کرج با ۱۶ کشته در دی‌ماه ۹۷ و سقوط هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ متعلق به خطوط هوایی اوکراین در حدفاصل پرند و شهریار با ۱۷۰ کشته در دی ماه امسال از مهم‌ترین حوادث مرگ بار هوایی کشور بوده‌اند که در این بازه زمانی اتفاق افتاده‌اند.

بوئینگ پر حادثه
آنچه در این حوادث هوایی مطرح شده اغلب نقص فنی هواپیما یا بالگرد بوده که در ده ساله اخیر هواپیما‌های نظامی با ۱۶ حادثه در رتبه اول ایستاده‌اند و هواپیما‌های آموزشی از نوع سبک با ۱۰‌سانحه و بالگرد‌های نظامی و امدادی با ۱۰‌حادثه هوایی در جایگاه دوم قرار دارند. علاوه بر این هواپیمای بوئینگ با ۵ حادثه، فوکر با ۳ حادثه، توپولوف با ۲ حادثه و آنتونوف با ۲ سانحه در جایگاه سوم تا پنجم حوادث هوایی در ۱۰‌سال اخیر قرار دارند.
همچنین هواپیما‌های ایرباس، فالکن، چلنجر و ای‌تی‌آر هر کدام با یک مورد حادثه از دسته سوانح هوایی بوده‌اند که از سال ۸۸ تا لحظه تنظیم این گزارش در آسمان کشور رخ داده است.
بر اساس این گزارش سال‌های ۸۸ با ۹ حادثه هوایی، ۹۳ با ۸ مورد و ۹۵ با ۶ سانحه بیشترین میزان حوادث هوایی را طی ۱۰ سال گذشته داشته‌اند. علاوه بر این سال‌های ۹۶، ۹۷ هرکدام ۵ مورد، سال‌های ۹۰، ۹۲ و ۹۸ هر کدام ۴ مورد، سال ۹۴ با ۳ مورد و سال‌های ۸۹ و ۹۱ هرکدام با ۲ مورد کمترین میزان سوانح هوایی را داشته‌اند.

سقوط هواپیمای بوئینگ اوکراینی که به جان باختن تمام سرنشینان این هواپیما منجر شد، حواشی زیادی در رسانه‌های داخلی و خارجی و همچنین فضای مجازی داشت.

خبرگزاری رویترز در گزارشی راجع به این حادثه و جزئیات آن این گونه نوشت: «این مدل از هواپیمای بوئینگ سابقه طولانی در سوانح هوایی و سقوط دارد. بوئینگ ۷۳۷ که آمریکایی‌ها به آن لقب «تابوت پرنده» را داده اند تاکنون جان ۵۲۲نفر را گرفته است.»

حضور تعدادی از پزشکان، دندان پزشکان، دانشجویان دانشگاه‌های صنعتی امیرکبیر و صنعتی شریف و همچنین دانشجویانی که خارج از کشور درس می‌خواندند و برای تعطیلات سال نوی میلادی به ایران آمده بودند در این پرواز، خیلی زود حاشیه ساز شد.

زینب و محمدحسین اسدی لاری نیز جزو همان دانشجویانی بودند که خارج از کشور درس می‌خواندند و برای تعطیلات به کشور آمده بودند. این خواهر و برادر فرزندانِ اسدی لاری، مدیرکل همکاری‌های بین الملل وزارت بهداشت بودند که در این حادثه جان باختند.

یکی دیگر از حواشی مهمی که دیروز در رسانه‌ها و فضای مجازی منتشر شد، جاماندن یک مسافر خوش شانس از پرواز بوده است. ماجرا از این قرار بوده که این مرد گلستانی با خودروی شخصی قصد داشته خودش را به پرواز برساند، اما مأموران پلیس راه سوادکوه عصر سه شنبه خودروی او را به علت سرعت بالا متوقف و به علت خلافی بالا توقیف می‌کنند. هر چند که او از حرکت پلیس گله‌مند بود، اما بعد از شنیدن سقوط هواپیما در تماس تلفنی با مأموران پلیس راه، از آن‌ها به دلیل نجات جانش تقدیر و تشکر کرد.

شاید یکی از غمگین‌ترین اتفاق‌هایی که دیروز افتاد مربوط به مکالمه تلگرامی یکی از جان باختگان باشد که تصویر این مکالمه در فضای مجازی داغ شده است. این فرد در واکنش به پرواز جنگنده‌های ایرانی برای یکی از نزدیکانش می‌نویسد: «منم دارم از تهران پرواز می‌کنم اوکراین، نیم ساعت دیگه رو هوام!»؛ دو ساعت بعد خبر سقوط هواپیمای اوکراین در همان صفحه ارسال می‌شود و جمله ناتمام «وای میلاد» پایان تراژیک به این مکالمه می‌دهد.