آیا ارتباطی بین زلزله و فصل زمستان وجود دارد؟

به گزارش شهرآرانیوز، هفته گذشته بود که زلزله‌ای شدید، شهرستان خوی در استان آذربایجان غربی را لرزاند و پس از آن نیز چندین پس لرزه در پی داشت؛ شب گذشته نیز زمین لرزه‌ای با شدت ۷.۷ ریشتر، کشور ترکیه و سوریه را لرزاند و باعث تخریب بسیاری از منازل این دو کشور شد.

حال این شایعه قوت گرفته است که ارتباط مستقیمی میان فصول سرد سال و زلزله وجود دارد؛ زلزله بم که یکی از ویرانگر‌ترین زمین لرزه‌های سالیان اخیر در کشورمان بوده نیز در دی ماه اتفاق افتاده است. بررسی زلزله‌های بزرگ رخ داده در ایران طی سال‌های گذشته همگی نشان از ثبت زلزله در ساعات پایانی شب و نیمه‌های آن دارد، اما با وجود تکرار زلزله‌ها در فصل سرد و در ساعات انتهایی شب، رییس بخش زلزله مرکز تحقیقات وزارت راه و شهرسازی با بیان اینکه ارتباطی بین وقوع زلزله با ساعات مختلف شبانه‌روز و فصل گرم و سرد ندارد، می‌گوید: ۶۰ درصد زلزله‌های بالای ۵.۵ ریشتر در ۴۰ سال گذشته در ایران در فصل گرم و ۵۳ درصد در طول روز رخ داده است.

علی بیت‌اللهی درباره انتشار برخی موضوعات در فضای مجازی مبنی بر ارتباط وقوع زلزله با سرمای هوا اظهار می‌کند: طبق منطق علمی، رخداد زلزله ارتباطی با فصول سرد و گرم و در طول شب و روز ندارد. او می‌افزاید: هنگام زلزله شاهد شکست لایه‌های زمین با وسعت ۵۰ کیلومتر هم هستیم بنابراین نمی‌تواند ارتباطی بین وقوع زلزله و سرما و گرما باشد. شاید سرمای هوا در چند متر اول لایه‌های سطحی زمین تاثیرگذار باشد، اما در رخداد زلزله لایه‌های زمین با طول کیلومتر بیشتری شکست می‌خورد.

رییس بخش زلزله مرکز تحقیقات شهرسازی با اشاره به آمار و ارقام تعداد زلزله‌های بالاتر از ۵.۵ ریشتر در ۴۰ سال گذشته در ایران می‌گوید: طبق بررسی‌های انجام شده ۱۶۹ زلزله بیشتر از ۵.۵ ریشتر در نیمه اول سال که نیمه گرم سال محسوب می‌شود رخ داده همچنین ۱۱۸ زلزله هم در نیمه دوم سال یا در فصل سرما اتفاق افتاده است. بیت‌اللهی می‌افزاید: بنابراین این ۲۸۷ زلزله بیشتر از ۵.۵ ریشتر رخ داده در ۴۰ سال گذشته ۶۰ درصد آن در نیمه اول سال و ۴۰ درصد آن در نیمه دوم سال بوده است.

وقوع ۵۳ درصد از زلزله‌ها در روز

او درباره ارتباط وقوع زلزله در ساعات شب یا روز اظهار می‌کند: گزارشی تهیه شده مبنی بر تعداد زلزله‌ها در طول شبانه روز که در این گزارش روز را از ساعت ۶:۳۰ صبح تا ۱۸:۳۰ عصر در نظر گرفته‌ایم و آمار نشان می‌دهد ۵۳ درصد وقوع زلزله‌ها در ساعات روز رخ داده و ۴۷ درصد آن مربوط به وقوع زلزله در ساعات شب بوده است.

رییس بخش زلزله مرکز تحقیقات شهرسازی با اشاره به علت وجود این تصور در مردم که وقوع زلزله ارتباطی با سرمای هوا یا ساعات شب دارد، می‌گوید: این تصور ناشی از این است که اخیرا زلزله‌های تاثیرگذار مانند کرمانشاه، ملارد و میانه در طول فصل سرد سال و در شب رخ داده است.

بیت‌اللهی می‌افزاید: از سوی دیگر از آنجایی که انتشار اطلاعات زلزله در فضای مجازی بسیار گسترده انجام می‌شود و مردم در لحظه در جریان وقوع زلزله‌ها قرار می‌گیرند، این تصور به وجود آمده که بخش عمده‌ای از زلزله‌ها در فصل سرد سال و در شب اتفاق می‌افتند.

اگرچه رییس بخش زلزله مرکز تحقیقات شهرسازی از عدم ارتباط بین فصول سال و ساعات روز با وقوع زلزله می‌گوید، یکی از کارشناسان حوزه زمین‌شناسی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چرا زلزله عمدتا هنگام شب رخ می‌دهد، می‌گوید: آماری در خصوص وقوع زلزله در روز و شب نداریم، اما مطالعات نشان داده است که در فصل پاییز و بهار زلزله بیشتر رخ می‌دهد. مرتضی طالبیان همچنین درباره احتمال وقوع زلزله در پایتخت می‌گوید: تاکنون تهران ۶ الی ۷ زلزله بزرگ را در سال‌های دور تجربه کرده است، از دوره صفویه تاکنون سه زلزله بزرگ‌تر از ۷ ریشتر در تهران رخ داده که تقریبا بازه زمانی آن هر ۱۸۰ سال بوده و از آخرین زلزله تهران ۱۸۷ سال می‌گذرد.