خراسان درگاه صادراتی ایران می‌شود

به گزارش شهرآرانیوز، صفحات تاریخ گواهی می‌دهند از زمانی که مرز‌های سیاسی و جغرافیایی معنا گرفتند، ایران شاهراه تمدنی بین ملل مختلف بوده است. جاده ابریشم که بیش از ۲ هزار سال قدمت دارد، با گذر از خاک ایران، شرق آسیا را به شمال آفریقا و اروپا پیوند می‌زد. البته برای فهمیدن موقعیت راهبردی ایران لازم نیست حتما تاریخ بخوانیم.

نیم نگاهی به نقشه جغرافیا به خوبی جایگاه ویژه ایران را از منظر ژئوپلیتیکی (جغرافیای سیاسی) در جهان نشان می‌دهد. ایران با هفت کشور مرز زمینی و با هشت کشور مرز دریایی دارد. این موقعیت جغرافیایی که موهبتی الهی به مردم ماست، سبب شده است سالانه حدود ۹۰ هزار میلیارد تومان درآمد ترانزیتی به خزانه کشور وارد شود.

در ادامه حتما بخوانید خط ریلی خواف -هرات افتتاح شد | جابجایی ۶ میلیون تن کالا بین ایران و افغانستان از طریق راه آهن + فیلم

البته ظرفیت درآمد ترانزیتی ایران را تا ۱۰ میلیارد دلار در سال هم تخمین می‌زنند، اما اکنون با این رقم فاصله زیادی داریم. راه اندازی و به کارگیری راه آهن خواف به هرات گامی روبه جلو برای استفاده از همین ظرفیت است. احداث خط ریلی خواف-هرات به دلیل تغییر و تحولات اخیر در افغانستان دچار مشکل شده بود، اما در یک سال گذشته و با پیگیری‌های انجام شده و تلاش مهندسان و متخصصان ایرانی، این خط تکمیل و نخستین قطار باری به تازگی از جمهوری اسلامی ایران وارد افغانستان شد.

ترسیم آینده با خطوط ریلی

طرح راهبردی راه آهن خواف در شرق ایران به هرات در غرب افغانستان تکه‌ای مهم از پازل ارتباطی میان کشور‌های منطقه است که اجرای آن از سال۱۳۸۶ آغاز شد تا مسیر ریلی را از خواف، واقع در ۲۶۷کیلومتری جنوب شرقی مشهد، در قالب خط آهنی به طول حدود ۲۲۰کیلومتر به شهر هرات، واقع در شمال غرب افغانستان، ایجاد کند.

این اقدام راهبردی و مهم در صنعت حمل ونقل کشور که با حمایت و همراهی مجموعه راه آهن جمهوری اسلامی و کنسرسیوم ریلی ایران و افغانستان صورت گرفته، به یک خط امن دائمی برای حمل بار فعال منجر شده است و می‌تواند دسترسی جدیدی را برای تجارت بین دو کشور فراهم کند. راه آهن غوریان–هرات هنوز تکمیل نشده است، اما تحلیلگران راه اندازی این پروژه بین المللی را که یکی از اجزای کلیدی پروژه ۲میلیارددلاری کریدور خط آهن پنج کشور (FNRC) است، یک پیروزی مهم برای ایران می‌دانند که پس از پشت سرگذاشتن چندین چالش جدی تکمیل و نهایی شد و باید منتظر مواهب بعدی حاصل از استفاده از آن برای کشور‌های منطقه بود.

اهمیت اتصال ریلی به چین

با اتصال راه آهن چین به شبکه سراسری ریلی ایران از مسیر افغانستان در امتداد خط راه آهن هرات به خواف و تربت حیدریه به بندرعباس و مشهد و با تکمیل راه آهن زاهدان به چابهار به عنوان مگابندر ممتاز اقیانوسی ایران و همچنین راه آهن خواف به تهران به ترکیه و عراق و خواف به بجنورد و گرگان موقعیت ژئواکونومیک فرامنطقه‌ای ایران در کریدور شرقی -غربی و کریدور شمالی -جنوبی افزایش خواهد یافت و پیش بینی شده است که درمجموع کر یدور شمال به جنوب و شرق به غرب در صورت توسعه هر چه بیشتر، می‌تواند سالانه ۱۱ میلیارد دلار برای کشور درآمدزایی داشته باشد.

احیای جاده ابریشم

معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی درباره اهمیت راه آهن خواف-هرات می‌گوید: راه آهن خواف–هرات سالانه ۶میلیون تن بار و یک میلیون مسافر را جابه جا خواهد کرد و نه تنها تجارت افغانستان با ایران را تقویت می‌کند، بلکه اهمیت زیادی برای دیگرکشور‌های منطقه ازجمله تاجیکستان، قرقیزستان، چین و هند دارد. ابوالفضل چمندی تصریح می‌کند: این مسیر راه آهن بخشی کلیدی از پروژه ۲میلیارددلاری کریدور راه آهن پنج کشور (FNRC) است.

پروژه کریدور خط آهن پنج کشور ایجاد یک خط راه آهن عبورکننده از کشور‌های چین، قرقیزستان، تاجیکستان، افغانستان و ایران را پیش بینی می‌کند که در ادامه به ترکیه خواهد رسید. وی آینده این خط آهن را ترسیم می‌کند و می‌گوید: این خط آهن کشور‌های یادشده را نه تنها به یکدیگر بلکه به اروپا متصل خواهد کرد. تجارت بین هرات و خواف می‌تواند هرات را به یک هاب تجاری تبدیل کند و در صورت بهره برداری از پروژه کریدور ریلی پنج کشور، هرات دروازه ورود ایران به آسیای مرکزی یا دروازه آسیای مرکزی به ایران خواهد شد.

کاهش هزینه‌های صادرات

رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان شعبه خراسان رضوی نیز با بیان اینکه راه آهن خواف به هرات سبب کاهش هزینه‌های صادرات کالا‌ها از استان و مشهد می‌شود، می‌گوید: قدیمی و فرسوده بودن ناوگان حمل ونقل جاده‌ای سبب شده است تا هزینه صادرات کالا‌ها به افغانستان زیاد باشد.

از این رو انتظار می‌رود که راه آهن خواف به هرات بتواند با کاهش هزینه‌های حمل ونقل، قیمت کالا‌های صادراتی ما را در افغانستان کاهش دهد. هادی نبی زاده با بیان اینکه راه آهن خواف به هرات در صورت توسعه می‌تواند ایران را به چین متصل کند، می‌گوید: برخی از معادن فعال در خراسان رضوی محصولاتشان را به چین صادر می‌کنند. درصورتی که این خط راه آهن تکمیل شود، می‌توان از آن برای صادرات مواد معدنی استفاده کرد. ضمن اینکه باید به خط راه آهن خواف به هرات به صورت پازل احیاکننده جاده ابریشم نگاه کرد.

وی ادامه می‌دهد: این راه آهن می‌تواند بستر رونق ترانزیت را در خراسان رضوی فراهم کند و این استان را به یکی از شاهراه‌های انتقال کالا‌های کشور‌های مختلف تبدیل کند. نبی زاده بهره مندی مناسب از راه آهن خواف-هرات را نیازمند حل مشکل تأمین واگن صادراتی می‌داند و می‌گوید: اگر واگن صادراتی به موقع و به تعداد مناسب برای صادرکنندگان تأمین شود، راه آهن خواف-هرات می‌تواند به رشد صادرات کالا‌های غیرنفتی خراسان رضوی و مشهد کمک زیادی کند.

افزایش صادرات

رئیس اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی هم درباره تأثیر راه آهن خواف-هرات می‌گوید: با عبور قطار از روی ریل‌های راه آهن خواف –هرات، بستر‌های احیای جاده ابریشم فراهم می‌شود. این مسیر ریلی کمک می‌کند تا افغانستان از طریق ایران به عراق و ترکیه و اروپا وصل شود. از طرفی، در صورت توسعه، ایران را به چین متصل می‌کند.

درمجموع این مسیر ریلی نمادی از تقویت الگوی همکاری منطقه‌ای و تعامل برد-برد با همسایگان است و زمینه رشد اقتصادی و تجاری دو کشور را فراهم خواهد کرد. کاظم شیردل با بیان اینکه راه آهن خواف–هرات مرکز ثقل اتصال کریدور جاده ابریشم است، بیان می‌کند: این خط آهن موجب تسهیل ارتباطات ریلی در مسیر شرق به غرب از طریق ایران می‌شود. به همین دلیل راه آهن خواف-هرات می‌تواند به تنوع بخشی مسیر‌های تجارت خارجی برای تجار خراسانی و مشهدی کمک درخورتوجهی کند.

شیردل می‌گوید: افزایش مبادلات تجاری میان افغانستان، ایران و کشور‌های آسیای میانه از مزایای این خط آهن است. از این خط ریلی مواد غذایی، مصالح ساختمانی، ابزارآلات، محصولات کشاورزی و دیگرکالا‌های لازم برای افغانستان منتقل خواهد شد.