سمیرا شاهیان | شهرآرانیوز؛ معضل فصل تابستان فقط گرمای طاقتفرسای آن نیست. تولید زبالههای خانگی بهویژه پسماندهایتر هم هست. در گرما، تجزیه بقایای مواد غذایی و آلی فوریتر است و بوی تعفن، پراکندگی حشرات و راه افتادن شیرابه از پیامدهای این واکنش هاست. پس از مهمترین اقدام در خصوص زبالههای خانگی که جداسازی زبالههایتر از خشک است، مدیریت پسماندهای تر، کار درخور توجهی است که باید در روزهای گرم سال به آن توجه داشت. موضوعی که قصد داریم بیشتر به آن بپردازیم.
سالهاست که ساعت ۹ در ذهن همه شهروندان به ساعت جمعآوری زبالههای خانگی پیوند خورده است. جدا از اینکه در کدام شهرها و محلهها خودروهای جمعآوری زباله میآیند یا نه، اگر شهروندان زبالههای خود را حوالی همین ساعت داخل سطلهای مخصوص زباله بیندازند در طول روز شاهد انباشت حجم زیادی از زباله در گوشه و کنار خیابانها نیستیم.
با اجرای طرح هوشمند جمعآوری پسماند خشک در مشهد، بیش از ۲۵۰هزار خانوار مشهدی برنامههای کاربردی مربوط را نصب کردهاند و روزانه حدود ۲۳ تن پسماند خشک با این روش جمعآوری میشود.
اگر به یقین برسیم که تولید زباله، مسئولیت اجتماعی هم ایجاد میکند؛ مسئولیتی در برابر جمعآوری، جداسازی، بازیافت و دفع اصولی آن، پس میکوشیم که زباله کمتری تولید کنیم. برخی راههای کمتر شدن زبالههای خانگی اینهاست:
یکی از روشهای ساده برای کم کردن زباله در زندگی روزمره، نه گفتن به پلاستیک است، برای این منظور تا جایی که ممکن است باید از مصرف پلاستیک خودداری و بهجای آن از ظرفهای شخصی استفاده کنید.
پیش از خرید برنامهریزی کنید و چند کیسه پارچهای بخرید و آنها را در جایی قرار دهید که در زمان نیاز، فراموش نکنید با خود همراه داشته باشید. این کیسهها برای هر خریدی بهکار میآیند. خرید لباس، مایحتاج خانه، خوراکی، ابزار، نان و..
بهجای مواد غذایی بستهبندی شده از مواد غذایی فلهای خرید کنید تا کمترین بستهبندی، مخصوصا بستهبندی پلاستیکی را داشته باشد.
سعی کنید مصرف باتری، رنگ، تلویزیون، رایانه و دیگر لوازم الکترونیکی را کم کنید. اینها زبالههای خطرناکی هستند که نهتنها نمیتوانند بازیافت شوند، بلکه دوباره هم نباید از آنها استفاده کرد. زبالههای خانگی خطرناک باید بهدرستی دفع شوند.
با استفاده از پشت برگهها، کاغذ کمتری مصرف کنید. از ظرفهای شیشهای استاندارد برای ذخیره مواد خشک و باقیماندههای غذا استفاده کنید.
بکوشید از نوشیدنیهایی که در بطری بستهبندی شدهاند، استفاده نکنید. بطری آب و دیگر نوشیدنیها منبع اصلی تولید زباله در بسیاری از نقاط جهان هستند.
بازیافت، چرخهای است که در آن از مواد استفاده شده، محصولات جدید به دست میآید. راههای زیادی برای بازیافت پسماندهای خانگی وجود دارد که بهراحتی میتوانید با کمک آن دورریز زبالهها را کم کنید. بازیافت به صرفهجویی در انرژی، به حداقل رساندن انتشار گازهای گلخانهای و کاهش جنگلزدایی در طول زمان کمک میکند. اگر نمیتوانید مصرف بعضی مواد بستهبندی را کم کنید یا ضایعات آنها را به وسایل جدید تبدیل کنید و دوباره استفاده کنید باید به بازیافت مجدد فکر کنید. بررسی کنید که چه چیزهایی در سطل زباله قابل بازیافت هستند. جلوگیری از دور ریختن وسایل قابل بازیافت منجر به کاهش حجم زباله شده و در نهایت از زمینمان محافظت میکند.
همچنین میتوانید با مناطق شهرداری صحبت کنید تا پایگاههای تحویل زباله و بازیافت مواردی مثل باتریها، لوازم الکترونیکی و لوازم خانگی را به شما معرفی کنند تا بتوانید تمام این وسایل را به آنها تحویل دهید. در بعضی از پایگاههای بازیافت میتوانید در ازای تحویل زبالههای خشک محصولاتی مثل پودر لباسشویی، باتری جدید یا محصولات خوراکی دریافت کنید.
بیشتر مواد غذایی که استفاده میکنیم، مانند پوست تخممرغ یا پوست میوه، زبالههای ترِ قابل کمپوست شدن هستند. برای درست کردن یک توده کمپوست ساده دو دسته مواد بهکار میآیند؛ اقلام سبز، موادی که فوری خراب میشوند مانند پوست سبزیجات خام، پودر قهوه، چای کیسهای، چمنهای زده شده و برگها و اقلام قهوهای، موادی که بهآرامی تجزیه میشوند، مانند چوب و شاخهها، کاغذ، مقوا، شانه تخممرغ، خاک اره و .... برای درست کردن کمپوست ابتدا باید در خانهتان جایی در نظر بگیرید؛ مانند حیاط یا بالکن. در حالت مطلوب، کمپوست را مستقیم روی خاک یا علف درست کنید، ولی اگر حیاط بزرگی ندارید، میتوانید کمپوست را داخل پاسیو هم درست کنید.
همه کاری که باید انجام دهید این است که ابتدا یک توده درست کنید و اجازه دهید این زبالهها با خاک مخلوط شوند تا پس از مدتی پوسیده شده و تبدیل به کمپوست شوند. این توده باید تا جایی که ممکن است از خانه دور باشد، چرا که کمپوست گاهی اوقات موشها و حشرات را به خود جذب میکند.
با تولید کمپوست افزون بر حذف مقدار زیادی زباله از چرخه تولید، خاک غنی و رایگان برای استفاده در باغچه تولید میکنید. البته در بعضی از شهرها سطلهای مخصوص مواد آلی در کنار سطلهای زباله قرار دارند که از سوی سازمان بازیافت به صورت منظم تخلیه میشوند. اگر به این سطلها دسترسی ندارید خیلی راحت میتوانید این کار را خودتان در خانه انجام دهید.
با گرمتر شدن هوا، رطوبت پسماندهایتر بیشتر تبخیر و بهدنبال آن بوی تعفن این جایگاه نیز بیشتر میشود.
زادوولدموجودات موذی مانند موش و حشرات و افزایش جمعیت مگس از دیگر آثار ناخوشایندی است که بر اثر گرم شدن هوا در داخل سطلهای مخصوص زباله ایجاد میشود.
مدیریت پسماند، کار دشوار و در عین حال سادهای است که کمی توجه و مسئولیتپذیری میطلبد.
قدم نخست:کاهش، کاهش و کاهش. باید تولید زباله را کم کنید. یعنی شهروندان براساس اصلاح الگوی مصرف تا جایی که میتوانند بهجای تولید زباله بیشتر در کم کردن پسماندهای خانگی نقشآفرینی کنند.
قدم دوم: به کاربرد و استفاده دوباره فکر کنید. کالاهای قدیمی شاید بدون استفاده باشند، ولی در شرایط دیگری میتوانیم خودمان یا دیگران از آنها بهره ببریم.
قدم سوم: موضوع ضروری تفکیک زباله؛ زمانی که تفکیک زباله از مبدأ رعایت شود پسماندهای خشک کمتری لابهلای پسماندهایتر خانگی قرار میگیرد در نتیجه زباله کمتری دفع میشود.