بسیاری از دور ریختنی‌های فلزی پس از مصرف هم ارزش مالی زیادی دارند.
سمیرا شاهیان| شهرآرانیوز، اگر در این روزهای گرم هوس یک نوشیدنی تگری کنید که در قوطی فلزی بسته‌بندی شده است، بعد از مصرف با پسماند آن چگونه رفتار می‌کنید؟ در خانه چطور؛ قوطی‌های رب، کنسرو و حلب‌های روغن را بعد از خالی‌شدن چه می‌کنید؟ شاید خیلی از ما برای یک دوچرخه قراضه یا قطعه‌ای فلزی از خودرو یا بخشی از دروپنجره‌های فلزی کارکرده ارزش قائل می‌شویم و سعی می‌کنیم از این اشیای فلزی کهنه در جای دیگری مانند خانه‌باغ و... بهره ببریم و درنهایت برای دورانداختنشان هم آن‌ها را جایی می‌بریم یا به کسی می‌دهیم که مبلغی هرچند اندک به ما بدهد، ولی به‌ارزش پسماند‌های فلزی‌ای که هر روز در میان زباله‌های تر، مقابل در خانه‌مان می‌گذاریم، کمتر فکر می‌کنیم.
درحالی‌که بیشتر قوطی‌های فلزی با هزینه زیادی ساخته می‌شوند و بعد از یک‌بار مصرف، بازهم ارزش مالی و قابلیت بازیافت دارند. امروز قصد داریم افزون بر معرفی پسماند‌های خانگی فلزی که بازیافت‌شدنی هستند، از اهمیت این دسته از پسماند‌ها در صنایع ذوب فلزات بگوییم که حاصل گفت‌وگوی ما با رئیس اداره آمار، پژوهش و مطالعات راهبردی سازمان مدیریت پسماند شهرداری مشهد، جواد عابدینی طرقبه است.
۱/۱
فلزات فقط ۱.۱ درصد از جداگری (آنالیز) فیزیکی کل زباله‌های مشهد را تشکیل می‌دهند.
۵/۶
در پسماند‌های خشک بازیافتی شهروندان، ۶.۵ درصد سهم فلزات است.
صفر
هیچ کارخانه بازیافت ضایعات فلزی در شهرداری مشهد نداریم.
۲ دسته پسماند فلزی
پسماند‌های خانگی فلزی دو دسته هستند؛ دسته ارزشمند و بازیافت‌شدنی و دسته خطرناک و دفن‌شدنی.
نخست
انواع قوطی‌های نگهداری موادغذایی که بیشتر منشأ آلومینیمی دارند، در گروه نخست جا دارند؛ مانند قوطی‌های کنسرو و کمپوت، قوطی‌های فلزی آب‌میوه، قوطی‌های رب، حلب‌های روغن و فویل‌های آلومینیم. این دسته از پسماند‌ها که ارزش مالی خوبی دارند، بعد از جمع‌آوری به‌صورت جداگانه وارد چرخه ذوب آلومینیم و بازیافت می‌شوند.
دوم
بخش دیگری از پسماند‌های خانگی با اینکه فلزی هستند، بازیافت نمی‌شوند و در دسته زباله‌های خطرناک قرار می‌گیرند؛ مانند قوطی‌های حشره‌کش، شوینده‌ها، خوش‌بوکننده‌ها و اسپری‌ها و آفت‌کش‌ها. این قوطی‌ها و ظرف‌های فلزی آغشته به سم هستندو باید به‌صورت اصولی دفن شوند.
فلزات، سرمایه ملی
فلزات ارزشمند هستند و برای کسی که قصد فروش آن‌ها را داشته باشد، قیمت زیادی دارند. شهروندان نباید این بخش از پسماند‌های خانگی‌شان را به چشم زباله ببینند، بلکه باید به چشم سرمایه ملی به آن نگاه کنند؛ زیرا برای اینکه یک قوطی فلزی بازیافت‌شدنی تولید شود، موارد حمایتی زیادی اعمال و سوخت و نیروی انسانی قابل توجهی صرف می‌شود. بنابراین، فلزات جزو پسماند‌های گران هستند.
۴ مرحله
همان‌طور که گفتیم، زباله‌های خانگی خطرناک که شامل بعضی فلزات هم هستند، مانند قوطی‌های آفت کش با شیوه‌نامه خاصی در چهار مرحله امحا می‌شوند. البته پژوهشگران داخلی همچنان مشغول مطالعات بیشتر روی این دستور‌العمل هستند.
- جمع‌آوری
- خنثی‌سازی
- رفع خطر
- تثبیت و دفن اصولی و بهداشتی در سلول‌های جداگانه
۶ شرکت
هم‌اکنون شش شرکت در زمینه جمع‌آوری پسماند‌های خانگی خشک با شهرداری مشهد همکاری و با برنامک‌های برخط به شهروندان خدمت‌رسانی می‌کنند.
- بهروب
- نونا
- بازیست
- اکو
- پاکو
- کارو
کم‌حجم و سودآور
بیشتر پسماند‌های فلزی را می‌توان پس از مصرف با کمی اعمال فشار، جمع‌وجور و کم‌حجم کرد و بعد از جمع‌آوری حجم معینی، آن‌ها را به ایستگاه‌های مبادله پسماند تحویل داد و مبلغ خوبی دریافت کرد. همچنین این نوع پسماند‌ها در مقایسه با پسماند‌های تر، بو و مزاحمت زیادی در زمان جمع‌آوری ندارند.
به‌خاطر داشته باشیم
شیرآلات و لوله‌های فلزی و قاب در و پنجره هم افزون بر آنچه گفتیم، دیگر پسماند‌های فلزی در مقیاس شهری و خانگی را تشکیل می‌دهند.
ظرف‌های فلزی عتیقه
قابلمه‌ها، تابه‌ها و انواع لوازم فلزی، چدنی و آهنی آشپزخانه هم جزو پسماند‌های فلزی محسوب می‌شوند. البته در گذشته استفاده از ظرف‌های فلزی مانند مس و برنج در آشپزخانه‌ها بیشتر مرسوم بوده است؛ ظرف‌هایی که این روز‌ها مردم بیشتر به‌عنوان وسایل نوستالژیک و عتیقه نگهداری می‌کنند یا به بازیافتی‌های دوره‌گرد می‌سپارند.
آهن قراضه
بیشتر پسماند‌های فلزی ازجمله در و پنجره فلزی کهنه را به‌صورت متداول آهن قراضه می‌نامند. قراضه‌ها در صنایع ذوب فلز مانند ذوب‌آهن کاربرد و چند دسته تولیدات دارند.
- شمش
- تیر و تیرچه
- قوطی
- نبشی
- سازه‌های فلزی
فهرست قیمت‌ها
شهروندان می‌توانند برای آگاهی از قیمت فروش انواع پسماند‌های خشکی که جمع‌آوری می‌کنند، در برنامک‌های هوشمند بازیافت عضو شوند و از آنجا فهرست قیمت‌ها را ملاحظه کنند.
- هر کیلو آهن:
۱۴.۵۰۰ تومان - هر کیلو حلب:
۱۲.۰۰۰ تومان - هر کیلو آلومینیم:
۸۰.۰۰۰ تومان
۵ عامل
دامنه ضایعات فلزی گسترده است و هر فلز باتوجه‌به نوع، اندازه و وزن آن از قیمتی خاص برخوردار است. کیفیت و میزان خلوص فلز نیز تأثیر زیادی در قیمت آن دارد. از طرفی، قیمت هر کیلو ضایعات آهن و آلومینیم بر اساس عواملی مانند عرضه و تقاضا نیز تعیین می‌شود.
برای نمونه در این فصل که ساخت‌وساز فراوان و میزان ضایعات آهن تولیدشده بیشتر است، قیمت این قراضه‌ها کم می‌شود.
از آنجا که ضایعات آهن دارای ارزش جهانی هستند، وضعیت بازار می‌تواند روی قیمت انواع ضایعات فلزی مانند قیمت ضایعات مس اثرگذار باشد.
ضایعات آهنی بر اساس درصد خلوص به سه دسته درجه ۱، ۲ و ۳ تقسیم می‌شوند. واضح است که هرچه درصد خلوص ضایعات بیشتر باشد، قیمت روز آن‌ها هم بیشتر است.
آهن هرچه قدیمی‌تر و بیشتر در معرض رطوبت باشد، کیفیتش پایین‌تر است. همچنین، اگر زنگ زدگی داشته باشد و گچ و رنگ به آن چسبیده باشد، ناخالص محسوب می‌شود.
هزینه‌های حمل‌ونقل، انبارداری و تعداد واسطه‌ها در فروش، یکی‌دیگر از عوامل مؤثر بر قیمت هر کیلو ضایعات آهن است.
فرایند بازیافت قوطی‌های آلومینیمی
فقط ۵ درصد انرژی سرمایه گذاری‌شده برای تولید ذخایر تازه آلومینیم برای بازیافت همان مقدار مورد نیاز است. از آنجا که آلومینیم بی نهایت قابلیت استفاده دوباره دارد و بعد از پایان فرایند بازیافت هم کیفیتش کم نمی‌شود، بازیافت آن منطقی است.
مرتب‌سازی
موادی که در سطل‌های بازیافت قرار می‌گیرند، برای جداسازی به ایستگاه‌های انتقال زباله یا تأسیسات بازیابی برده می‌شوند. ممکن است از آهنربا‌ها برای جداکردن فلزات استفاده شود که آلومینیم‌ها به‌دلیل غیر‌مغناطیسی‌بودن جا می‌مانند.
خردکردن
پس از انتقال به کارخانه‌های فراوری، دوبارهآلومینیم‌ها را برش می‌دهند یا به قطعات کوچک خرد می‌کنند تا کم‌حجم شوند.
تمیزکردن
با استفاده از فرایند‌های مکانیکی و شیمیایی، سطوح قطعات آلومینیمی تمیز می‌شوند تا برای ذوب‌شدن آماده شوند.
ذوب‌شدن
ضایعات آلومینیم در کوره‌هایی با ظرفیت زیاد بارگیری و در دمای ۷۵۰ درجه سانتی‌گراد یا بیشتر از آن ذوب می‌شوند.
حذف محصولات جانبی
برای خالص‌سازی فلز مذاب، مواد زائد مختلفی که در فرایند ذوب ایجاد می‌شوند، به‌صورت مکانیکی یا با استفاده از گاز کلر و نیتروژن حذف می‌شوند.
ایجاد آلیاژ آلومینیم
آلیاژ‌های آلومینیم با افزودن فلزاتی مانند مس، روی، منیزیم یا سیلیکون به مخلوط مذاب ایجاد می‌شوند. فرمول‌های آلیاژی بر اساس کاربرد‌های از قبل برنامه‌ریزی‌شده برای آلومینیم بازفراوری‌شده انتخاب می‌شوند.
ترکیب‌کردن
فلز مذاب ریخته و به شمش تبدیل می‌شود.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
