آمنه مستقیمی | شهرآرانیوز؛ نهمین روز از ماه ربیع الاول در تقویم شیعه مزین است به سالروز آغاز امامت حضرت بقیة الله الاعظم (عج)، واقعهای که در سرنوشت و آینده تاریخ نقشی بی بدیل دارد و آغاز راهی است که به آرمان شهر موعود بشر ختم میشود. این روز فرصتی است برای تجدید عهد با امام زمان (عج) و تفکر در راههای یاری و همراهی آن حضرت؛ موضوعی که در گفتگو با حجت الاسلام والمسلمین مسعود عالی، کارشناس مذهبی، آن را بررسی کردهایم و مشروح آن در ادامه تقدیم حضورتان میشود.
موضوعی مهمتر از امام زمان (عج) نباید در حیات شیعه وجود داشته باشد. اساسا شیعیان باید زندگی شان را بر مدار انتظار امام (عج) تنظیم کنند. سلام و عرض احترام از دور به محضر امام خوب است، اما هنر نیست؛ هنر این است که امام زمان (عج) را وارد زندگی مان کنیم. باید زندگی را بر محور پسند و رضایت امام زمان (عج) تنظیم کرد، نه اینکه برای مثال در بازار و وقت معامله، امام را فراموش و طوری عمل کنیم که ایشان راضی نباشند.
خوش به حال آنها که اگر همین الان حضرت حجت (عج) وارد زندگی و کاسبی شان شود، شرمنده نمیشوند. ما معتقدیم امام زمان (عج)، امام حی و حاضر هستند، هرچند که در میان ما ظهور ندارند؛ چنان که در روایت است ایشان در بازارهای شما رفت وآمد میکنند و روی فرش هایتان راه میروند.
یعنی ما حضرت حجت (عج) را میبینیم و نمیشناسیم! خیلی چیزها در این عالم وجود دارد که به چشم سر نمیآیند، اما در حیات ما منشأ اثر هستند و نباید از آنها غافل شد. بنابراین، باید ببینیم اعتقاد به حضور حضرت حجت (عج) بر زندگی ما چه تأثیری میگذارد. متأسفانه بیشتر ما کمبودی از غیبت و ظهورنکردن حضرت حس نمیکنیم و این خلأ را جدی نمیگیریم.
دعایی کوتاه برای بعد از نماز صبح توصیه شده است که با عبارت «اللَّهُمَّ بَلِّغْ مَوْلَایَ صَاحِبَ الزَّمَانِ صَلَوَاتُ ا...» آغاز میشود و نوعی تجدید عهد با امام زمان (عج) است. در این دعا از خدا میخواهیم: «وَ اجْعَلْنِی مِنْ أَنْصَارِهِ وَ أَشْیَاعِهِ وَ الذَّابِّینَ عَنْهُ، وَ اجْعَلْنِی مِنَ الْمُسْتَشْهَدِینَ بَیْنَ یَدَیْهِ؛ [خدایا]ما را از یاران و پیروان و دفاع کنندگان از آن حضرت و از کشته شدگان پیش رویش قرار بده.» در دعای عهد بالاتر از این را از خدا میخواهیم و عرضه میداریم: خدایا اگر مرگ بین من و امام زمان (عج) فاصله انداخت، مرا از عالم برزخ به دنیا بازگردان. منطق شیعه باید چنین باشد که حتی مرگ بین او و امام زمانش فاصله نیندازد.
باید توجه کرد که فرق است بین شیعیان آخرالزمان با شیعیان صدر اسلام که ائمه (ع) را میدیدند، اما آنها را یاری نمیکردند! مثل کوفیانی که امام حسین (ع) را در واقعه عاشورا تنها گذاشتند. در روایت از امام سجاد (ع) است که فرمودند: بهترین شیعیان، شیعیان آخرالزمان اند که قائل به امامت مهدی (عج) و منتظر ظهور ایشان هستند، چون فهم و شعور آنها به قدری است که ائمه (ع) را ندیده، باور دارند. این هنر بندگی است، چنان که قرآن در آیات ابتدایی سوره مبارکه بقره میفرماید: «الَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِالْغَیْبِ.» یعنی نادیدهها را باور داشتن، درحالی که فرهنگ مادی به اسم مدرنیته، انسانها را به قدری بی جهت جسور و فردگرا کرده است که میگوید هرچه را در عقل نگنجد، باور نکنید.
شیعیان آخرالزمان به دلیل باور به امام غایب، بهترین شیعیان اند. ما چه میدانیم یار امام زمان (عج) بودن چه مقامی است؛ مقام یاری، ولی عصر (عج) به ذهن ما هم نمیآید. این مقام به قدری بزرگ است که امام صادق (ع) فرمودند: «اگر من مهدی (عج) را درک میکردم، همه عمر خادم او میبودم.» در اصول کافی آمده است که ابوبصیر از امام صادق (ع) و ایشان از پدرشان امام باقر (ع) نقل کرده اند که به جابربن عبدا... انصاری فرمودند: من حاجتی به تو دارم، وقتی را به من اختصاص بده!
ایشان در خلوت به جابر فرمودند: میخواهم حدیث لوح مادرمان فاطمه (س) را برایم نقل کنی! (جابر حضرت زهرا (س) را دیده بود) جابر به حضرت عرضه داشت: روزی که اباعبدا... الحسین (ع) به دنیا آمد، برای تبریک به منزل امیرالمؤمنین (ع) رفتم و کنار زهرای مرضیه (س) لوحی همچون زمرد سبز دیدم که روی آن خطوطی مثل خورشید بود! عرضه داشتم این لوح چیست؟ فاطمه زهرا (س) فرمودند: این لوح را جبرائیل به پدرم داد و رسول خدا (ص) به عنوان چشم روشنی به من هدیه اش کردند... در این لوح سرگذشت فرزندان حضرت فاطمه (س) آمده و در آن به آمدن حضرت مهدی (عج) بشارت داده شده است. جابر ادامه داد: لوح را خواندم و روی آن نوشته بود نامهای از خدا به پیامبر (ص).
به ترتیب، امامان دیگر نام برده شدند، چنان که درباره امام حسین (ع) تصریح کردند که به وی هشت ویژگی دادیم. تا رسیدم به این جمله: رشته امامت را به فرزند عسکری «م ح م د» تکمیل میکنیم که کمال موسی (ع)، جمال عیسی (ع) و صبر ایوب (ع) و همه خصلتهای اولیا و انبیا در او هست. اولیای من در زمان او خواریها و سختیها میبینند و هر فتنهای را به وسیله آنها دفع میکنم. مهم آنکه بنابر نقل این حدیث، خدا از اصحاب و یاران دیگر ائمه (ع) با ضمیر سوم شخص و غایب نام برده و فقط از یاران امام مهدی (عج) به عنوان اولیای خود یاد کرده است!
از امام صادق (ع) روایت است که فرمودند: «اگر کسی چهل صبح دعای عهد بخواند، از یاران مهدی (عج) ما خواهد بود و اگر از دنیا رفت و ظهور ایشان را درک نکرد، او را به دنیا بازمی گردانیم!» این وعده امام معصوم (ع) است که محقق میشود. البته باید توجه کرد این مداومت چهل روزه صرف خواندن دعا به الفاظ نیست، بلکه یک دوره رشد و تکامل است.
یعنی عهد ببندیم در یک چله پای امام زمان (عج) بایستیم. در زیارت سرداب مقدس این عهد بدین معنا تفسیر شده است که همه سرمایه هایمان را در خدمت امام زمان (عج) قرار دهیم. عهد با حضرت حجت (عج) یعنی مهمترین کار و مشغله و دغدغه خود را امام زمان (عج) و ظهور ایشان بدانیم و لحظهای از این دغدغه غافل نشویم. چنین انتظاری ما را لایق ظهور و حتی در صورت رفتن از دنیا، لایق رجعت میکند.
مهمترین فعالیت کنونی امام مهدی (عج) زمینه سازی برای ظهور است و ایشان دائم مشغول این مهم اند، هرچند که ما متوجه این تلاش و دغدغه حضرت نشویم؛ بنابراین بر همه مؤمنان و منتظران امام مهدی (عج) لازم است که آنها نیز برای ظهور زمینه سازی کنند تا حکومتی که کمترین ظلم و شرک و بی عدالتی در آن نیست، محقق شود. یکی از راههای این زمینه سازی، حفظ خود به عنوان سرباز حضرت است. اگر بتوانیم دیگران را هم جذب و عامل در این مسیر کنیم تأثیر بیشتری بر حرکت به سوی ظهور خواهیم گذاشت.
از فرج امام زمان (عج) به فرج خدا تعبیر شده است. در روایتی از پیامبراکرم (ص) است که فرمودند: «بالاترین عبادت امت من، انتظار فرج ا... است.» ما خیال میکنیم فرج یعنی تحقق امنیت، رفاه، آبادی و امثال آن، نه! اینها هست، اما فقط این نیست؛ انتظار برای فرج به منظور درک این امور انتظار تخیلی است، نه واقعی.
با ظهور امام مهدی (عج) همه اینها تأمین میشود، اما مهم فرج ا... است، یعنی اسما و اوصاف خدای متعال به اندازهای که عالم گنجایش داشته باشد، بروز و ظهور مییابد، چنان که از درودیوار رحمت است که میبارد، علم است که فراگیر میشود، عدالت است که به معنای تام محقق میشود، نه مثل امروز که زمین و آسمان با هم قهر هستند و نه زمین همه برکاتش را عرضه میکند و نه آسمان، گاهی هم عرضه برکاتشان همراه با بلاست!
اما با ظهور حضرت مهدی (عج) اینها با هم آشتی میکنند. عصر غیبت دوران غضب خداست، چون مردم به، ولی خدا جفا کرده اند. امام باقر (ع) فرمودند: «وقتی خدا بر مردم غضب کند، ما اهل بیت (ع) را از آنها دور میکند.» پس وقتی فرج رخ دهد و امام زمان (عج) ظهور کنند، درپی پایان یافتن غضب خدا، از درودیوار عالم رحمت، علم و عدالت الهی میبارد.
در روایت است امام زمان (عج) روزی صد مرتبه برای مؤمنان دعای خاص میکنند. خوب است در پاسخ به این محبت و عنایت خاصه، صد مرتبه صلوات همراه با عجل فرجهم به محضر ایشان هدیه و از این طریق به حضرت ابراز محبت کنیم. از امام مهدی (عج) است که فرمودند: «اگر دعای من برای مؤمنان نبود، بلایا آنها را درهم میپیچید!» ما بلایای پشت صحنه عالم را نمیبینیم، اما وقتی آن دنیا این پشت صحنه را به ما نشان دهند، شرمنده خواهیم شد. وقتی حضرت بقیة ا... (عج) چنین عنایتی به ما دارند، خوب است در پاسخ به این یاد و نگرانی، محبت ایشان را با صلوات پاسخ دهیم.