ویژگی‌های یک ترجمه خوب از زبان اسدالله امرایی | مترجم حرفه ای از ویراستار استقبال می کند
مترجم آثار ارنست همینگوی گفت: تنها موجودی که درکره زمین می‌تواند سخن بگوید و بیندیشد انسان است و انسان‌هایی که نتوانند زبان هم را بفهمند نیازمند ترجمه و مترجم هستند. اینجاست که نقش مترجم هویدا می‌شود.
شهرآرانیوز؛ نقش مترجم کجا هویدا می‌شود؟ سخت‌ترین و مشکل‌ترین نوع ترجمه کدام است؟ منظور از ترجمه ادبی چیست؟ چرا برخی از آثار ادبی به صورت مکرر و پی درپی ترجمه می‌شوند؟ اگر بخواهیم از ترجمه در روزگار کنونی صحبت کنیم، بیش از هر چیز باید به چه چیزی توجه کنیم؟ همه این‌ها سؤالاتی است که اسدالله امرایی، از مترجمان باسابقه کشورمان و مترجم کار‌هایی از نویسندگان معروفی، چون ارنست همینگوی، گابریل گارسیا مارکز و ژوزه ساراماگو در نشستی که هم زمان با روز جهانی ترجمه در مؤسسه راوی قلم زرین برگزار شد به آن‌ها پاسخ داد. آن گونه که خبرگزاری کتاب ایران نوشته است، امرایی در این نشست از این گفت که مطابقت دو فرهنگ و امکان انتقال داده‌های دو فرهنگ و مفاهیم دینی موجود را نیز باید در ترجمه لحاظ کرد. جزئیات صحبت‌های این مترجم پیشکسوت در ادامه آمده است.
ترجمه هم زمان، سخت‌ترین نوع ترجمه
این مترجم درباره نقش مترجم گفت: تنها موجودی که درکره زمین می‌تواند سخن بگوید و بیندیشد انسان است و انسان‌هایی که نتوانند زبان هم را بفهمند نیازمند ترجمه و مترجم هستند. اینجاست که نقش مترجم هویدا می‌شود. او با اشاره به وجود تنوع در این رشته، ترجمه هم زمان را سخت‌ترین و مشکل‌ترین نوع ترجمه دانست و گفت: سختی کار ترجمه هم زمان، بالاست. جابه جایی یک کلمه و ترجمه اشتباه ممکن است موجب تضاد‌ها و جنگ‌های بزرگی شود. مترجم رمان «کوری» ادامه داد: مترجم در ترجمه هم زمان به صورت اول شخص گفتگو‌ها را ترجمه می‌کند و موظف است از جانب گوینده حرف بزند.
من او همان منی است که روایت می‌شود و لحن ترجمه در اینجا رسمی است. امرایی ترجمه هم زمان متون شفاهی و سخنرانان زبان عربی و فارسی را به دلیل وجود مصطلحات، ضرب المثل ها، تعابیر و کنایات بسیار سخت دانست و افزود: در ترجمه هم زمان شفاهی، اگر مترجم نتواند لحن وکلام و معنی را برساند، دچار معضل می‌شود؛ بنابراین تأکید می‌شود متون شفاهی و سخنرانی از قبل مشخص و ترجمه شود.
مترجم رمان «پاییز پدرسالار» ترجمه ادبی را گونه‌ای از ترجمه برشمرد که لزوما در برگرداندن متن از زبان مبدا به زبان مقصد باید ملیت، مذهب، لحن و مواردی دیگر را لحاظ کرد و ادامه داد: مطابقت دو فرهنگ و امکان انتقال داده‌های دو فرهنگ و مفاهیم دینی موجود و مباحث دیگر را هم باید در ترجمه لحاظ کرد.
ترجمه مکرر پدیده غریبی نیست
این مترجم رعایت نکردن قانون کپی رایت را یکی از دلایل ترجمه مکرر برخی از آثار ادبی دانست و افزود: ترجمه مکرر پدیده غریبی نیست، چون ما تابع قانون کپی رایت نیستیم، ترجمه مکرر از یک اثر اتفاق می‌افتد. او در پاسخ به سؤالی درباره رواج کپی برداری در ترجمه و سرقت ادبی هم گفت: سرقت ادبی یا کپی کاری ارزش بررسی هم ندارد، مردم از کنار فروشندگان این آثار بی توجه و بی اعتنا می‌گذرند، مشتری هم ندارد، عامه کتاب خوان‌ها به این مسائل واقف هستند.
امرایی یکی از ویژگی‌های ترجمه در دوران اخیر را حضور مترجمان بی شمار و فعال دانست و افزود: در این سال‌ها مترجمان بی شماری به میدان آمدند، خیلی از فعالان این عرصه دانش آموخته زبانی هستند که مستقیم از زبان اصلی ترجمه می‌کنند. درسال‌های نه چندان دور حتی کتاب‌های ترکی هم از زبان انگلیسی اثر که قطعا معایبی دارد، ترجمه می‌شد، اما اکنون وضعیت ترجمه بهتر شده و غالب آثار از زبان اصلی ترجمه می‌شود و ناشران و مترجمان زیادی هم وارد گردونه فعالیت شده اند.
جوان بودن مترجم عیب نیست
ارزیابی کیفی وضعیت ترجمه و جوان بودن مترجمان، دیگر موضوعی است که امرایی درباره آن سخن گفت: در این دوره هم مترجمان نامدار داریم، هم مترجمان جوان. تازه کاری مترجم عیب نیست، غلط ترجمه کردن عیب است. ممکن است فردی استاد دانشگاه هم باشد، اما ترجمه هایش معیوب و دارای اشکالات فراوان باشد. او یکی از اختصاصات ترجمه را که برکیفیت کار مترجمان می‌افزاید، حضور ویراستار در کنار مترجم دانست و افزود: بسیاری از ناشران با استخدام ویراستار سعی می‌کنند ایراد‌های ترجمه را رفع کنند. مترجم حرفه‌ای از ورود ویراستار به حوزه کاری اش استقبال می‌کند، چون یک چشم دیگر در کنارش حاضر و ناظر است و اثر او را می‌خواند و اصلاح می‌کند.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
