تأملی در برگزاری مجمع مشورتی رؤسای شورا‌های کلان‌شهر‌ها و مراکز استان‌ها در مشهد

از معضل ترافیک تا نیاز به گسترش حمل و نقل عمومی؛ از ضرورت ساخت پل و بزرگراه تا زیباسازی شهر؛ از مشکلات حاشیه نشینی تا دغدغه کاهش آسیب‌های اجتماعی؛ این‌ها بخشی از مسائلی هستند که امروزه شهروندان ساکن در کلان‌شهر‌ها با آن‌ها مواجه می‌شوند. راهکار پیش بینی شده در قانون بدین ترتیب است که مردم با انتخاب نمایندگان‌شان در شورای اسلامی شهر (به عنوان نهاد ناظر بر سازمان مهم شهرداری) این قبیل موارد را پیگیری کنند. از این رو، شورای اسلامی شهر را می‌توان به عنوان تجلی نقش آفرینی شهروندان در اداره شهر محل سکونت‌شان در نظر گرفت. اصل هفتم قانون اساسی نیز این نهاد را در زمره ارکان تصمیم‌گیری و اداره امور کشور محسوب کرده است.

این پشتوانه قانونی و مردمی محکم، نقش و اهمیت شورا‌های اسلامی شهر‌ها را مشخص می‌کند. بنابراین، ارتقاء جایگاه آن‌ها و برطرف کردن نقاط ضعف‌شان ضروری است. تعامل، مشورت و تبادل نظر اعضای شورا‌ها با یک‌دیگر، می‌تواند در بررسی و واکاوی مسائل پیش روی شورا‌ها مؤثر باشد. بر این اساس، شصت و نهمین اجلاس مجمع مشورتی رؤسای شورا‌های اسلامی کلان‌شهر‌ها و مراکز استان‌های کشور به میزبانی مشهد مقدس در تاریخ دهم و یازدهم آبان ماه برگزار می‌شود. در این خصوص، نکات زیر، درخور توجه است:

۱. شورای اسلامی شهر، یک نهاد بیست و چهار ساله و جوان است و احتیاج دارد پیرامون ابعاد مختلف ماهیت و عملکردش تجربه کسب کند. اجلاس رؤسای شورا‌های اسلامی کلان‌شهر‌ها و مراکز استان‌ها، بستر مناسبی را برای هم‌اندیشی، هم‌افزایی و انتقال تجربه میان رؤسای شورا‌ها فراهم خواهد ساخت. هم‌چنین، چالش‌ها و موانعی که کلان‌شهر‌ها و مراکز استان‌ها با آن‌ها مواجه هستند، مرور و راهکار‌های رفع آن‌ها بررسی و ارزیابی می‌شود.

۲. این اجلاس، می‌تواند به عنوان یک بازوی مشورتی قوی و قابل اعتماد برای شورای عالی استان‌ها، دولت و مجلس تلقی شود؛ چراکه مجمع مشورتی رؤسای شورا‌های کلان‌شهر‌ها و مراکز استان‌ها، اجتماع چهره‌هایی است که توانسته‌اند با کسب اعتماد مردم، عضو شورای شهر شوند و حالا، در قالب این نشست، تجارب‌شان را به اشتراک می‌گذارند و نظر‌ها و پیشنهادهای‌شان را ارائه می‌دهند. بحث‌های آن‌ها به نهاد‌های مختلف نظام، در حل مشکلات شهر‌ها کمک خواهد کرد.

۳. برخی از قوانین مرتبط با مدیریت شهری، ابهام‌ها، نواقص و خلأ‌هایی دارند که این موارد، بر عملکرد شورا‌های شهر‌ها و شهرداری‌ها تأثیر منفی می‌گذارد. چنین اجلاس‌هایی، فرصت شناسایی دقیق‌تر نواقص مذکور و هم‌فکری و تبادل نظر را درباره آن‌ها مهیا می‌کند. از میان بحث‌های صورت گرفته، می‌توان پیشنهاد‌هایی را برای اصلاح قوانین تدوین و ارائه کرد.

۴. چنان چه اشاره شد، اجلاس پیش روی رؤسای شورا‌های کلان‌شهر‌ها و مراکز استان‌ها در مشهد برگزار خواهد شد. مشهد در حوزه‌های مختلف شهری، پیشگام و دارای تجربه‌های ارزشمند است و انتقال تجاربش به سایر شهر‌ها می‌تواند به آن‌ها کمک کند. از جمله این موارد، می‌توان به ساماندهی حاشیه شهر اشاره کرد. موضوع توجه به حاشیه شهر مشهد، مورد تأکید رهبر معظم انقلاب نیز بوده است. در همین راستا، در دوره ششم شورای اسلامی شهر مشهد، رویکرد حل مسائل حاشیه شهر به طور جدی مدنظر قرار دارد و سیاست کاهش فاصله حاشیه و متن شهر با حساسیت دنبال می‌شود. اگرچه در گذشته کم‌کاری‌هایی در این حوزه صورت گرفته است، اما موفقیت برنامه‌های شورای ششم مشهد، توسعه متوازن و یکپارچه شهر را به همراه خواهد داشت. از آن جا که کلانشهر‌های زیادی با معضل حاشیه نشینی درگیر هستند، تجربه‌های کسب شده در مشهد، می‌تواند مورد استفاده شهر‌های دیگر قرار گیرد.