گسترش اوتیسم؛ زنگ خطری برای جامعه انسانی

به گزارش شهرآرانیوز، اگر روزی طاعون و سرخچه و وبا جان تعداد زیادی از انسان‌ها را میگرفت، امروزه بیماری‌های دنیای مدرن بسیار دردناک‌تر و اسیب زننده‌تر سایه‌ای سیاه بر جوامع انسانی انداخته و کنترل بعضی از آنها نیازمند کنش‌های جمعی و هزینه‌های بسیار است. بیماری‌هایی که شناخت و کنترلشان نیز پیچیده‌تر از تشخیص ویروس و میکرب‌های به وجود آورنده آن بوده و فراتر از جسم افراد، روان و ذهن را هدف قرار داده اند.

از جمله این بیماری ها، اختلال طیف اتیسم یا همان در خودماندگی است. این اختلال که شناخت ریشه‌ها و علل آن نیز هنوز مبهم و بدون نتیجه مانده با سرعتی قابل توجه رو به گسترش است و جمعیت بسیاری را درگیر خود کرده است. اختلال اتیسم بسیار فراتر از آن چیزی است که مردم آن را خجالتی بودن یا نابغه بودن تعبیر می‌کنند. این اختلال از عدم ارتباط گرفتن تا ناتوانی‌های بسیار شدیدتری، چون عدم احساس درد و دنیایی  پر از کلیشه‌های تکراری را شامل می‌شود.

آمار‌های رو به گسترش

تحلیل آماری این بیماری زنگ خطری برای جامعه انسانی محسوب می‌شود، چرا که طبق آمار‌ها به طور میانگین در سال ۲۰۰۷ از هر ۱۵۰ تولد یک مورد، در سال ۲۰۰۸ از هر ۸۸ تولد، در سال ۲۰۱۴ از هر ۶۸ تولد، در سال ۲۰۱۸ از هر ۵۹  و در سال ۲۰۲۲ از هر ۳۶ تولد یک نفر در دنیا مبتلا به اتیسم بوده اند و این امار در سال‌های اخیر نیز افزایش یافته است. کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نیست و سعیده صالح غفاری مدیر انجمن اتیسم کشور از وجود حدود ۳۰۰۰۰ مبتلا به اتیسم در کشور خبر می‌دهد، آماری که البته رو به گسترش است و نیازمند برنامه ریزی و سیاست گذاری‌های دقیق است. در این بین نوزادان پسر بیش از نوزادان دختر به این اختلال مبتلا می‌شوند و این عدد در حدود ۴ برابر است.

علل

چنانچه گفته شد شناخت علل دقیق ابتلای نوزادان به این اختلال تقریبا ناشناخته است و عوامل زیادی در شکل گیری آن تاثیر دارد. عوامل محیطی و ژنتیکی، مصرف سیگار و یا مشروبات الکلی مادران، عدم تعادل‌های متابولیک، عناصر شیمیایی موجود در اطراف و مجموعه بسیاری از این عوامل به وجود اورنده این اختلال است. 

عارضه‌های مادرزادی، چون سندروم X شکننده، توبروز اسکلروزیس و سندروم انجلمن از جمله اختلالات همراه همراه با طیف اتیسم است. همچنین به نظر می‌رسد عفونت‌هایی نیز با این اختلال ارتباط داشته باشند، از این جمله سرخک، سرخچه مادرزادی، اوریون و ... هستند. مصرف برخی دارو‌ها و تولد زودرس نیز بر ابتلای نوزادان موثر بوده است.

بار سنگین نگهداری از کودکان اتیسمی

حضور و همصحبتی با خانواده‌های دارای فرزند اتیسمی، ابعاد دردناک این اختلال را بیش از پیش نشان می‌دهد. پدر یکی از فرزندان  دارای این اختلال می‌گوید: نگهداری از یک کودک اتیسمی برابر با نگهداری کردن از ۹ کودک عادی است. فرزندان ما نیاز به توجه ۲۴ ساعته دارند و برخی از خانواده‌ها حتی برای لحظه‌ای نمی‌توانند چشم از کودکشان بردارند.

وی ادامه می‌دهد: بیشتر والدین توان انجام چنین خدماتی را ندارند و تعداد بسیاری از خانواده‌ها پس از تولد فرزند اتیسمی گرفتار فروپاشی و طلاق می‌شوند. به همین جهت تعداد مادران سرپرست خانواری که کودک اتیسمی دارند زیاد است و این مساله همچنین بار مالی بسیاری را بر ان‌ها تحمیل می‌کند.

یکی از مادران که فرزند دارای اختلال اتیسم دارد نیز از عدم حمایت‌های موثر می‌گوید و تاکید می‌کند: آمار دختران مبتلا به اتیسم کمتر از سایرین است، اما نگهداری از آن‌ها در فضای عمومی که توقعات بیشتری از دختران دارد، بسیار سخت‌تر است. این بچه‌ها از نظر ظاهری تفاوتی با سایرین ندارند و تشخیص بیماری با نگاه کردن به آنها سخت است، بنابراین زمانی که دختر من حاضر به رعایت پوشش خاص و یا رفتار‌های خاصی است، مورد قضاوت قرار می‌گیرد.

تنها خواسته این مادر اختصاص فضا‌های مناسب به کودکان اتیسمی و حمایت‌های دولتی است و می‌گوید، حتی یک بازی ساده برای این بچه‌ها سختی‌های خود را به همراه دارد.

مربیان مراکز نگهداری از کودکان اتیسمی نیز درد کمتری را تحمل نمی‌کنند و معتقدند نیاز به حمایت‌های مالی بیشتری هستند. یکی از آنها تاکید می‌کند که این اختلال را  یک طیف بدانیم، چرا که هر کودک اتیسمی رفتاری متفاوت با سایرین دارد و رفتار مناسبی را می‌طلبد، طیفی که از علائم خفیف تا شدید را شامل می‌شود. همین مساله مواجه با این کودکان را بسیار پیچیده‌تر کرده است.

پیشگیری

شناخت این اختلال در کودکان؛ تنها راه مواجه با بیماری است که نه تنها به خانواده و فرد بلکه به جامعه آسیب می‌رسد. طبق بررسی‌ها وجود این اختلال در کودکان هرچقدر زودتر شناسایی شود، امکان مواجه با آن بیشتر است. در حال حاضر در ۱۲ و ۱۸ ماهگی و دو سالگی آزمایشاتی برای شناخت اتیسم صورت می‌گیرد. این زمان طلایی نهایتا تا ۵ سالگی کودک ادامه دارد و والدین با اموزش‌های صحیح می‌توانند کودک را برای حضور در جامعه آماده کنند. از سوی دیگر کمک هزینه‌های دولتی چه به صورت مستقیم برای حمایت از خانواده‌ها و چه به جهت اختصاص فضا‌های منحصر به این افراد اعم از پارک و مدرسه می‌تواند کمک شایانی به بهبود شرایط باشد.

در ادامه حتما بخوانید در آستانه روز جهانی اوتیسم مشهد آبی شد