اشتغال و معیشت، یکی از ارکان مهم زندگی اجتماعی هر انسانی است و تلاش برای دستیابی به آن، حق هرکسی است که میخواهد تحصیلات، توانایی یا تجربیات خود را به خدمت کسب درآمد و روزی حلال درآورد. معلولان به عنوان بخشی از بدنه هر جامعه نیز از این قاعده مستثنی نیستند و میتوانند از فرصتهای اشتغال و کسب درآمد متناسب با تواناییهای خود سود بجویند.
برگزاری آزمونهای استخدامی طی سالهای اخیر در کشور به منظور تامین نیروی انسانی متخصص در دستگاههای دولتی، راهکاری برای جبران کمبود نیرو و بازنشسته شدن سایر نیروهاست و در این بین، برخی مواد و تبصرههای قانونی هم وجود دارد که فرصتهایی را برای استخدام افراد خاص جامعه، از جمله معلولان فراهم میکند؛ البته که این مواد قانونی تا امروز چندان کارکردی از خود نشان نداده است.
براساس قانون حمایت از حقوق معلولان، ۳ درصد از سهمیههای استخدامی آزمونهای دولت به معلولان اختصاص خواهد داشت. اما آنچه در عمل مشاهده شد چیزی غیر از رعایت این قانون است و بسیاری از معلولان نتوانستند از این فرصت سودی ببرند.
در تحلیلی کوتاه، عذدم آگاهی دستگاههای دولتی به تواناییهای افراد دارای معلولیت و خطاهای سهوی شان در ارتباط با این قشر، سبب نادیده گرفتن ایشان است؛ اتفاقی که نه تنها در استخدام، بلکه در سایر موارد مرتبط با معلولان نیز دیده میشود. از همین رو، بسیاری از سهمیههای اختصاص یافته به معلولان بلا استفاده باقی ماند و موجی از نا امیدی در این جامعه کوچک، اما بزرگ به وجود آمد.
با این حال و علیرغم عملکرد ضعیف و نا امید کننده سازمان بهزیستی کشور در قبال جامعه هدف، یک اقدام مثبت از سوی این دستگاه و به نفع معلولان رخ داد؛ برنامه ریزی برای برگزاری نخستین آزمون اختصاصی معلولان سراسر کشور.
قرار است تمامی سهمیههایی که در ادوار آزمونهای برگزار شده رعایت نشده و تخصیص نیافته است، در قالب ۴ هزار و ۳۳ فرصت شغلی برای معلولان اختصاص خواهد یافت تا شاهد بزرگترین برنامه استخدام متمرکز معلولان در طول تاریخ کشور باشیم. در واقع باید گفت، هرچه از قانون حمایت از معلولان نصیب معلولان نشد، اینک میشود.
مهمتر از آزمون کتبی روز ۱۷ خرداد، آزمون انگیزه و اراده برای داوطلبان دارای معلولیت است تا نشان دهند تمامی فرصتهایی که طی سالهای اخیر از آنان سلب شده است، بی عدالتی بوده و امروز وقت آن رسیده است تا حقوق از دست رفته خود را بازیابند.
ایران بیش از ۱۹ هزار فرد دارای معلولیت با تحصیلات کارشناسی و بالاتر دارد که بیکار هستند و طبیعتا این آزمون نمیتواند نیاز اشتغال همه را فراهم آورد. اما پذیرفته شدگان در این آزمون باید به یاد داشته باشند که استفاده صحیح از فرصت خلق شده برای آنان و جلب اعتماد اجتماعی در سپردن شغل به هریک از این داوطلبان، ضامن ادامه چنین آزمونهایی است که میتواند سایر نفرات معلول جامعه را نیز به یافتن شغل مناسب و متناسب با تحصیلات و تجربه ایشان سوق داده و امیدوار نگه دارد.