سوتی‌های عجیب سریال «محکوم»! | بی احترامی پلتفرم‌ها به مخاطب همچنان ادامه دارد زمان پخش «بامداد خمار» مشخص شد + خلاصه داستان «لاک‌پشت و حلزون»، فیلمی ایرانی با طعم فرانسوی «یوز» تاریخ‌ساز شد | رکورد تازه در سینمای کودک ایران صوت | آهنگ جدید اشوان با نام «دلم تنگه» منتشر شد + لینک دانلود و متن آمریکا به اسلام ویزا نداد | تور ادبی آقای خواننده لغو شد لیدی گاگا به دنباله «شیطان پرادا می‌پوشد» اضافه شد «شرور» صدرنشین پیش‌فروش بلیت در ۲۰۲۵ شد هفته شیراز روی آنتن شبکه نمایش «قلمه»، جوانه امیدوارکننده طنزپردازان خراسان | آیین اختتامیه یازدهمین رویداد ملی طنز قلمه برگزار شد + فیلم چالش‌های ایفای نقش شهید علی هاشمی در «پسران هور» | از واکنش دختر شهید تا سختی‌های فیزیکی اطلاعیه اداره کل هنرهای نمایشی درباره اختتامیه جشنواره تئاتر مهر و ماه دیزنی، «گیسو کمند» را با اسکارلت جوهانسون زنده می‌کند معصومه آقاجانی، بازیگر و دوبلور پیشکسوت در بیمارستان بستری شد پایان فصل اول «۱۰۰» با اجرای هادی حجازی‌فر | فصل دوم به زودی ۷۰ درصد مردم همچنان پای تلویزیون | رقابت نزدیک شبکه سه و آی‌فیلم «استخر» با حضور پسر سروش صحت به پایان فیلم‌برداری رسید فیلم کوتاه «تنبیه» نامزد سه جشنواره معتبر جهانی شد ویدئو | وداع همایون شجریان با مادرش در مشهد طنین موسیقی ایرانی در قلب ایتالیا | شعر و صلح میان دو تمدن
سرخط خبرها

با فرهنگستان شوخی نکنیم!

  • کد خبر: ۲۴۳۶۹۳
  • ۱۷ مرداد ۱۴۰۳ - ۱۲:۴۹
با فرهنگستان شوخی نکنیم!
زبان فارسی پایه هویتی ماست و مهم‌ترین تکیه گاه فرهنگی و تاریخی ما همین زبان است؛ ازاین رو، نباید شکوه این میراث تمدنی را پیش چشم نسل روزگار خودمان سست کنیم.

در چند روز گذشته، تازه‌ترین واژه برساخته فرهنگستان زبان و ادب فارسی برای «پادکست» به طور رسمی رسانه‌ای شد و واژه «پادپخش» را برابرساخت این واژه معرفی کرد. به نظرم آمد از فرصت به دست آمده با پخش این خبر بهره بگیرم و به چند نکته درباره واژه گزینی از طرف فرهنگستان اشاره کنم، به ویژه که گاهی در جامعه برساخته‌هایی ساختگی و جعلی منتشر می‌شود که بوی تمسخر از آن‌ها به مشام می‌رسد و آن‌ها را به فرهنگستان نسبت می‌دهند، حال آنکه این واژه‌ها هیچ ربطی به مصوبه‌های این نهاد ندارد.

اینکه به روند و شیوه برابرسازی واژه‌ها انتقاد‌هایی داشته باشیم کاملا پذیرفته است (و مهم‌ترین آن این است که فرهنگستان در برابرسازی معمولا دیرهنگام عمل می‌کند و خود این ضعف باعث می‌شود واژه بیگانه جاگیر شود و تغییر آن دشوار باشد)، اما نسبت دادن پاره‌ای واژه‌ها به فرهنگستان که روح آن هم از آن خبر ندارد امری ناشایست و شوخی فضای مجازی است. 

متأسفانه، گاه دیده می‌شود که در برنامه‌های رسمی، ازجمله در صداوسیما، هم شاهد چنین اتفاقات زشتی ــ هرچند شاید به قصد شوخی ــ هستیم. تمسخر فرهنگستان تمسخر زبان فارسی هم هست. زبان فارسی پایه هویتی ماست و مهم‌ترین تکیه گاه فرهنگی و تاریخی ما همین زبان است؛ ازاین رو، نباید شکوه این میراث تمدنی را پیش چشم نسل روزگار خودمان سست کنیم. پس ریشخند و انتفاد را جابه جا نکنیم.

یکی از تصورات نادرست درباره فرهنگستان این است که گمان می‌رود این نهاد تنها کارِ واژه گزینی را برعهده دارد؛ ازاین رو، بودجه سالانه آن را به تعداد واژه‌های مصوب تقسیم می‌کنند و کار این نهاد را به ریشخند می‌گیرند، حال آنکه واژه گزینی تنها یکی از کوشش‌های این نهاد است و کارگروه‌های دیگری هم در این نهاد فعالیت‌های علمی دارند، ازجمله کارگروه‌های فرهنگ نویسی، آموزش زبان و ادبیات فارسی، زبان‌ها و گویش‌های ایرانی، دانشنامه زبان و ادب فارسی در شبه قاره هند، دستور زبان فارسی و رسم الخط، و زبان و
رایانه.

بااین حال، واژه گزینی، به دلیل اینکه جنبه عمومی دارد، بیشتر از دیگربخش‌ها به چشم مردم و رسانه‌ها می‌آید. آنچه در اینجا ضرورت دارد یادآور شوم این است که واژه‌هایی از فرهنگستان تأیید شده است که تصویب شده باشد؛ یعنی حتی واژه‌های پیشنهادی را نمی‌توان برابرساخت فرهنگستان دانست.

گاه بسیاری از مراکز واژه‌هایی را به فرهنگستان پیشنهاد می‌کنند یا خود فرهنگستان از مراکزی تخصصی درخواست پیشنهاد برای برخی واژه‌های بیگانه می‌کند که ممکن است به عنوان واژه تصویب شده فرهنگستان منتشر شود، درحالی که چنین نیست. واژه‌ها برای تصویب باید راهی علمی و قانونی را طی کنند.

به طورکلی، واژه گزینی به چهار روش انجام می‌شود:

  • برگزینش: گزینش یک واژه یا عبارت ازمیان واژه‌ها و عبارت‌های موجود در زبان.
  • نوگزینش: گزینش یک واژه موجود در زبان و دادن مفهومی جدید به آن، به طوری که با مفهوم اولیه بی ارتباط نباشد.
  • وام گیری: بهره گرفتن از یک واژه از زبان‌های بیگانه (معمولا غربی) با همان مفهومی که در زبان مبدأ دارد.
  • ساختن اصطلاح: با ساختن گروه نحوی و اختصارسازی.

بنابراین، رسیدن به واژه‌ای برای تصویب پایانی نیازمند طی مسیری کارشناسی و تخصصی با حضور کارشناسان علمی آن حوزه و البته زبان شناسان و استادان ادبیات عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی است.

گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
آخرین اخبار پربازدیدها چند رسانه ای عکس
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->